AB liderleri, doğal gaz fiyatında uzlaşı sağlayamadı!

Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin liderleri, doğal gaza tavan fiyat uygulanması konusunda anlaşma sağlayamadı. Peki, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, doğal gaz fiyatları konusunda ne dedi? AB ülkeleri, doğal gaz tavan fiyat uygulaması konusunda neden anlaşamıyor?

AB üyesi 27 ülkenin devlet veya hükümet başkanlarının katılımıyla Brüksel’de AB Liderler Zirvesi gerçekleştiriliyor. Zirvenin enerji konusundaki ilk gün oturumları tamamlandı.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, toplantının ardından değerlendirmelerde bulundu. Leyen, “Enerji fiyatları konusunda çalışmaya devam etmek için çok iyi ve sağlam bir yol haritamız var. Liderler bu konuda stratejik yönlendirmede bulundular” şeklinde konuştu.

Toplantıda bazı başlıkların yoğun biçimde tartışıldığına dikkat çeken Leyen, “Bunlardan ilki ortak gaz alımı konusu. Burada liderler, şirketlerin ortak gaz satın almak için konsorsiyum oluşturmaları ve güçlerini birleştirmek için birlikte çalışmalarına izin verme fikrini çok desteklediler” dedi.

Leyen, ortak gaz alımı kapsamında toplam talebin yüzde 15’lik kısmının zorunlu olarak birlikte yapılacağını belirtirken, aşırı yüksek gaz fiyatlarının nasıl sınırlandırılacağına odaklanıldığını söyledi.

AB Komisyonu Başkanı, liderlerin TTF olarak isimlendirilen Avrupa gaz fiyatları referans ölçüsünü de değerlendirdiklerini, TTF’nin geçmişte ağırlıklı olarak boru hattı gazını yansıttığını, bugün ise pazarın değiştiğini vurguladı. 

Leyen, “TTF artık gerçek piyasa durumunu yansıtmıyor. Bu nedenle, LNG fiyat durumunu daha iyi yansıtmak için tamamlayıcı yeni bir endeks geliştireceğiz” şeklinde konuşurken, LNG fiyat endeksi geliştirilinceye kadarki süreçte ise geçici bir tedbir alacaklarını kaydetti.

AB Komisyonu Başkanı, "Gaz fiyatlarındaki aşırı artışları sınırlamak için bir piyasa düzeltme mekanizması kuracağız” ifadelerini kullanırken, bu piyasa düzeltme mekanizmasını faal hale getirmek için yasal bir teklif hazırlamak için enerji bakanlarıyla birlikte çalışacaklarını ifade etti. 

Leyen, toplantıda yüksek gaz fiyatlarının elektrik maliyeti üzerindeki etkisini sınırlamak için potansiyel bir mekanizma kurulmasını da ele aldıklarını belirtirken, bu mekanizmanın elektrik üretimlerinde gazın yoğun olduğu ülkelere finansal etkilerini analiz edeceklerini söyledi. 

AB Konseyi Başkanı Charles Michel ise konu hakkında yaptığı açıklamada, “Enerji konusunda bir anlaşmaya vardık. Bu çok önemli bir adım. Komisyon tarafından önerilen tedbir paketi üzerinde bir anlaşma sağlandı” dedi.

Michel, toplantıda liderlerin enerji krizine yönelik ilave önlemleri değerlendirdiğine dikkat çekerken, üzerinde çalışılacak genel çerçevenin belirlendiğini kaydetti.

Michel, enerji konusunda anlaşmanın ana hatları hakkında, “Avrupa’da enerji arz güvenliğini garanti altına almak, fiyatları düşürmek ve talebi azaltmak için birlikte çalışmamız ve hareket etmemiz gerektiği konusunda kararlılık ve oy birliği var” şeklinde konuştu.

AB LİDERLER ZİRVESİ’NİN SONUÇ BİLDİRİSİ YAYIMLANDI

AB Liderler Zirvesi’nin, enerji bölümü için sonuç bildirisi yayımlandı. Bildiride, “Rusya’nın enerjiyi silah olarak kullanması karşısında AB, vatandaşlarını ve işletmelerini korumak ve acilen gerekli önlemleri almak için birlik içinde kalacaktır” denildi.

Söz konusu bildiride, liderlerin, enerji krizi nedeniyle, Birlik genelinde talebin azaltılması, arz güvenliğinin sağlanması, haneler ve işletmeler için enerji fiyatlarının düşürülmesi konularında çabaların yoğunlaştırılması ve Tek Pazar’ın bütünlüğünün korunması gerektiğinde mutabık oldukları kaydedildi.

Bildiride, AB Komisyonundan; ortak gaz alımı, gaz depolarının doldurulması ve güvenilir ortaklarla müzakerelerin hızlandırılması konularında çalışmaları tamamlaması ve hızlı somut teklifler hazırlaması istendiği belirtildi.

Söz konusu bildiride, Komisyondan, 2023’ün başına kadar gaz piyasasındaki koşulları daha doğru yansıtan yeni bir tamamlayıcı kriter belirlemesi talep edildi. Bildiride ayrıca, Komisyondan, fiyatları derhal sınırlamak için doğal gaz işlemlerinde geçici bir dinamik fiyat koridoru kurulması konusunda ve elektrik üretiminde gaz fiyatını sınırlamak için geçici bir AB çerçevesi belirlenmesi üzerinde çalışmalar yapması istendi. 

Yenilebilir enerji kaynaklarının ve ilgili şebekelerin yaygınlaştırılması ile izin prosedürlerinin basitleştirilmesinin hızlandırılması gerektiği vurgulan bildiride, ikili anlaşmaların yokluğunda ulusal, bölgesel veya Birlik düzeyinde gaz kesintileri olması durumunda enerjide dayanışma önlemleri alınmasının önemi dile getirildi. 

AB Konseyi, Komisyonu bir etki değerlendirmesi de dahil olmak üzere elektrik piyasasının yapısal reformu üzerindeki çalışmaları hızlandırmaya davet eder” ifadeleri kullanılan bildiride, enerji tasarrufu konusunda çabaların artırılması gerektiği vurgulandı. 

15 AB ÜYESİ ÜLKE GAZA TAVAN FİYAT UYGULANMASINI TALEP ETTİ

Diğer yandan AB ülkelerinin enerji bakanları, alınacak tedbirleri ve gaza tavan fiyat konusunu görüşmek üzere 25 Ekim’de bir araya gelecek. AB Komisyonu, bu hafta Avrupa’daki enerji krizine yönelik yeni önlemleri içeren bir paket hazırlamıştı. 

Söz konusu pakette, üye ülkelerin belirli bir miktarı zorunlu olacak biçimde ortak gaz alımı gerçekleştirmesi, enerjide zorunlu dayanışma gösterilmesi, likitide sıkıntısı yaşayan enerji firmalarına mali destek sağlanması ve yüksek gaz fiyatlarını düşürmek için Avrupa doğal gaz borsalarında acil durumlarda fiyatları sınırlandıracak bir mekanizma kurulması gibi maddeler bulunuyordu. 

AB Komisyonu Başkanı Von der Leyen, İspanya ve Portekiz’de uygulanan “elektrik üretiminde kullanılan gaza tava fiyat” uygulamasının AB genelinde değerlendirilebileceğini söylemişti. Ancak bu konuda herhangi bir somut adım atılmamıştı.

Diğer yandan, AB Komisyonu’nda son enerji paketinde, birçok üye ülkenin talep ettiği ithal doğal gaza doğrudan tavan fiyat getirilmesine dair bir madde bulunmamıştı. 

Başta Fransa, Belçika, İtalya ve İspanya olmak üzere AB üyesi 15 ülke, ithal doğal gaza tavan fiyat uygulamaya yönelik bir plan hazırlanmasını talep ediyor. Almanya, Hollanda, Danimarka ve diğer bazı ülkeler ise bu aşamada doğal gaz fiyatlarına tavan getirilmesi fikrine olumsuz yaklaşıyor. Bu ülkeler, gaza tavan fiyat getirilmesinin enerji arz güvenliğini riske sokacağını düşünüyor. Bu ülkeler ayrıca, uygulamanın özellikle kış aylarında doğal gaz tedarikine zarar verebileceğini söylüyor.