NATO Zirvesi sonrası ABD’den Türkiye’ye F-16 satışı gerçekleşebilir

Ankara ile Washington arasındaki F-16 ve F-35 krizi, uzun yıllardır aşılamıyor. Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemlerini satın almasının ardından Washington hükümetinin tepkisi sert olmuştu. Bir NATO müttefikinin Rusya’dan S-400 satın almasının mümkün olamayacağını savunan ABD, Türkiye’ye yönelik CAATSA yaptırımlarını yürürlüğe koymuştu.

NATO Zirvesi’nde hangi konular ele alınacak?Analiz

Washington hükümeti, Türkiye’nin ücretini ödediği ve üretim programında yer aldığı F-35 savaş uçaklarını da Ankara hükümetine teslim etmedi. ABD, Türkiye’yi F-35 programından çıkartarak, Türkiye’nin S-400 hamlesine karşılık vermişti. Ankara hükümeti ise tüm itiraz ve tepkilere rağmen Rusya ile askeri alandaki iş birliğini sürdürdü. S-400’leri satın alma konusunda geri adam atmayan Türkiye, ücretini ödemesine rağmen ABD’nin F-35 savaş uçaklarını teslim etmemesine tepki gösterdi.

Ancak son dönemde iki taraf arasında özellikle F-16’ların Türkiye’ye teslim edilmesi noktasında önemli adımlar atılıyor. ABD Başkanı Joe Biden’ın, Senato’nun tüm itirazlarına rağmen Türkiye’ye yönelik silah satışını desteklediği biliniyor. S-400’leri envanterine katan Ankara hükümeti ise F-16’lar konusunda Washington ile temaslarını sürdürüyor.

İspanya’nın başkenti Madrid’de düzenlenen NATO Zirvesi’nin ardından Türkiye ile ABD arasındaki F-16 sorununda önemli ilerlemeler kaydedildiği görüldü. Pentagon’da Uluslararası Güvenlik İşlerinden Sorumlu Bakan Yardımcısı Celeste Wallander, telekonferans yoluyla gerçekleştirilen basın brifinginde bir gazetecinin, Washington’un Ankara’ya olası F-16 satışına nasıl baktığı sorusuna cevap verdi.

ABD, Türkiye’ye F-16 satışına olumlu bakıyorDünya

Wallander, Türkiye’nin “Çok kabiliyetli, çok değerli ve stratejik bir NATO müttefiki” olduğuna dikkat çekerken, Ankara’nın savunma alanında sahip olduğu güçlü kabiliyetlerin NATO’nun güçlü savunma kapasitelerine katkıda bulunduğunu kaydetti.

“Dolayısıyla ABD Savunma Bakanlığı Türkiye’nin F-16 filosu için modernleştirme planlarına tam destek veriyor” ifadelerini kullanan Wallander, bu planlar üzerinde halen çalışıldığını söyledi.

ABD Savunma Bakan Yardımcısı, “Bunlar, sözleşme süreçlerimiz üzerinden etraflıca ele alınıyor. Ancak ABD, Türkiye’nin savaş uçakları filosunu modernleştirmesini destekliyor çünkü bu, NATO’nun ve dolayısıyla ABD’nin güvenliğine bir katkı” şeklinde konuştu.

MADRİD ZİRVESİ’NDE NELER YAŞANDI?

Ankara hükümeti, Ekim 2021’de ABD’den Lockheed Martin yapımı 40 adet F-16 savaş uçağı istemişti. Türkiye ayrıca, envanterindeki uçaklar için de yaklaşık 80 modernizasyon kitinin alımı için talepte bulunmuştu. Türkiye’nin söz konusu taleplerine rağmen Washington hükümetinden beklenen adımlar bir türlü atılmadı.

İspanya’da NATO karşıtları sokaklara döküldüDünya

ABD’den başka ülkelere silah satışının gerçekleşebilmesi için Kongre’nin de bu satışa onay vermesi gerekiyor. Ancak ABD Kongresi’nde bulunan bazı üyeler, Türkiye’ye silah satışına yeşil ışık yakmıyor. ABD Dışişleri Bakanlığı geçtiğimiz aylarda Türkiye’ye silah satışına karşı çıkan ABD Kongresi’nin bazı üyelerine mektup göndermişti. Mektupta, savunma ticareti alanında ABD’nin Türkiye ile “uygun” bağlarının olmasının Amerikan çıkarlarına hizmet edeceği dile getirilmişti.

NATO Zirvesi’ne katılmadan önce açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Washington hükümetine birtakım eleştirilerde bulunmuştu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD’nin “oyalama taktiği” yürüttüğüne dikkat çekmiş, “F-16 meselesi şu anda hala masada. Orada da yine bir oyalama taktiği gidiyor” ifadelerini kullanmıştı.

Madrid’deki NATO Zirvesi’nde, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Joe Biden arasında ikili bir görüşme gerçekleştirildi. Bu görüşmede, iki liderin, F-16 konusunu da ele aldığı belirtiliyor. Ancak görüşmenin ardından yapılan açıklamalarda, F-16 konusuna değinilmemişti.

Bazı kesimler ise Türkiye’nin, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine yeşil ışık yakması karşılığında; Washington’un Ankara’ya F-16 satışına onay vereceğini iddia etti.

ABD-Yunanistan ilişkilerine Türkiye damga vurdu!Analiz

Gazeteci Nevşin Mengü, YouTube kanalındaki yayınında konuk ettiği NATO Zirvesi’ni yakından takip eden Gazeteci Hümeyra Pamuk’a, “Türkiye Joe Biden’dan F-16 sözü almış olabilir mi?” sorusunu yöneltti.

Gazeteci Hümeyra Pamuk, ABD ve Türkiye taraflarının, F-16 pazarlığına girmediklerini söyledi. Pamuk, Madrid Zirvesi sonrasında da Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine itirazlarının devam etmesi durumunda Biden yönetiminin F-16’lar ile ilgili tavrının değişebileceği yorumunda bulundu. Gazeteci Pamuk ayrıca, Pentagon yetkilisi Wallander’ın açıklamalarına dikkat çekerek, ABD yönetiminin ilk kez Türkiye’ye yönelik F-16 satışını desteklediğini söyledi.

Reuters haber ajansına göre, Amerikalı yetkililer, Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine itirazını kaldırması için savaş uçakları satışına desteğini açıkladığı şeklindeki düşünceleri reddetti.

Reuters’a konuşan üst düzey bir ABD yönetim yetkilisi, İsveç ve Finlandiya ile anlaşmanın bir parçası olarak, “ABD’nin Türkiye’ye herhangi bir şey önermediğini ve Türkiye tarafından herhangi bir talep almadığını” dile getirdi. Yetkili ayrıca, Amerikalı yetkililerin Türkiye’nin F-16 talebi hakkında teknik görüşmelere devam ettiğini ifade etti.

Yaşanan son gelişmeler, Biden yönetiminin, açık bir şekilde Türkiye’ye F-16 satışını desteklediğini gösteriyor. Madrid Zirvesi’nin ardından Biden yönetiminin bu konuda daha somut adımlar atması bekleniyor. Pentagon yetkilisi Celeste Wallander’in açıklamaları, önümüzdeki dönemde Washington hükümetinin bu konudaki çalışmalarını yoğunlaştıracağını gözler önüne seriyor.

Ancak Biden yönetiminin, Kongre’deki tüm üyeleri bu konuda ikna etmesi, zor bir ihtimal olarak görülüyor. Biden yönetiminin, Kongre’deki Türkiye karşıtı üyeleri etkilemek için Ukrayna krizi sonrası bölgede yaşanan gelişmeleri ve Ankara’nın oynadığı kritik yolu daha fazla dile getirmesi bekleniyor.

ABD’nin Türkiye ve Yunanistan’a yönelik askeri stratejisi…Analiz

ABD Başkanı Joe Biden ise açıklamasında iddiaları doğrular nitelikte ifadeler kullandı. Biden, Türkiye’ye F-16 satışına ilişkin yaptığı açıklamada, "Aralıkta F-16’ları satmamız gerektiğini söylemiştim. Onları yenilememiz de gerekiyor. Bunları yapmak çıkarlarımıza uygun. Bu konudaki pozisyonum aralıktan beri değişmedi" ifadelerini kullandı. 

Biden açıklamasında ayrıca Kongre'den onay alınması gerektiğini ve bu onayın çıkacağını düşündüğünü vurgulayarak, "Türkiye’ye F-16 satmalıyız. Bunun için kongrenin onayına ihtiyaç var. Kongre bunu onaylayacak" dedi.