ABD’nin Yunanistan’a silah sevkiyatı Türkiye’yi nasıl etkiliyor?

Son birkaç yıldır Yunan adalarına tank ve zırhlı araç sevkiyatına devam eden ABD, bölgedeki etkisini her geçen gün artırıyor. Peki, ABD’nin Yunanistan’a gerçekleştirdiği silah sevkiyatı bölgeyi nasıl etkiler? İlerideki dönemde Türkiye’yi neler bekliyor? ABD Doğu Akdeniz’de neyi hedefliyor?

ABD-Türkiye ilişkilerinde yaşanan sorunların başında Doğu Akdeniz ve Kıbrıs meseleleri geliyor. Doğu Akdeniz’de Yunan tezlerine destek veren ABD, Türkiye karşıtı cephenin yanında yer alıyor. Türkiye karşıtı cephede Yunanistan, GKRY, Mısır, İsrail, BAE, Suudi Arabistan ve İtalya gibi ülkeler bulunurken; ABD ve Fransa gibi süper güçler de bu ülkelerin yanında yer alıyor.

Türkiye-ABD ilişkilerinde büyük bir sorun oluşturan Doğu Akdeniz meselesi, özellikle Biden’ın göreve başlamasından sonra daha sorunlu bir hale geldi. Daha önce eski ABD Başkanı Barack Obama’nın Başkan Yardımcılığını yapan Biden, Yunan yanlılığı ve hayranlığı ile biliniyor. Doğu Akdeniz’de Yunanistan ve GKRY gibi ülkelere hem siyasi hem de ekonomik olarak destek veren Biden, burada keşfedilen doğalgaz ve enerji yataklarından pay almanın hesaplarını yapıyor.

Dünyanın birçok ülkesinde askeri bulunan ve uluslararası sularda askeri varlığı olan ABD için son zamanlarda en önemli hale gelen bölgelerden biri kuşkusuz Doğu Akdeniz. Çin’in ekonomik olarak dünyanın birçok bölgesine ticaret yolları inşa ettiği ve Rusya’nın Suriye ile Libya gibi ülkeler üzerinden bölgeye yerleştiği bir dönemde; ABD için Doğu Akdeniz oldukça önemli bir konumda.

Bölgedeki hakimiyeti Çin ve Rusya’ya devretmek istemeyen, keşfedilen doğalgaz ve enerji yataklarından pay alma hesapları yapan, birçok aktörün bulunduğu alanda liderliği üstlenmek isteyen, Orta Doğu’daki ülkelerden çekilirken kendine yeni askeri ve ekonomik pazarlar arayan ABD; Doğu Akdeniz’de Yunanistan ve GKRY üzerinden etkisini artırmaya çalışıyor.

ABD’nin Doğu Akdeniz stratejisi Biden göreve geldikten sonra daha askeri bir hal aldı. Özellikle Yunan adalarına askeri olarak tank, teçhizat, araç, silah gönderen ABD hükümeti; bölgede düzenlediği birtakım tatbikatlarla kafalarda soru işareti bırakıyor.

Türkiye ile ilişkilerinde sorun yaşayan Yunanistan, her fırsatta kendi topraklarına ABD yerleşimini kabulleniyor. Girit ve Dedeağaç gibi Yunan adalarına askeri üsler inşa eden ABD, bu bölgedeki askeri varlığını ise her geçen gün artırıyor.

Yunanistan ile ABD arasında sürekli olarak askeri ve savunma alanında iş birliği anlaşmaları imzalanıyor. Geçtiğimiz aylarda ise Yunan basınında, ABD’nin, Yunanistan’da 20’den fazla askeri üs inşa etmek istediği öne sürülmüştü. ABD ile Yunanistan arasındaki bu iş birliği ve anlaşmalar, bir taraftan Doğu Akdeniz meselesini diğer taraftan ise Doğu Avrupa meselesini ilgilendiriyor.

ABD Yunanistan’a verdiği askeri destek ile Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki etkisini azaltmaya çalışırken, aynı zamanda son dönemlerde Ukrayna üzerinden Doğu Avrupa’da etkili olmaya çalışan Rusya’nın önünü engellemek istiyor. Bulgaristan, Romanya ve Yunanistan gibi ülkelere askeri olarak yığınak yapan ABD, Rusya’nın Ukrayna’dan öteye geçmesine izin vermek istemiyor. ABD’nin Yunanistan stratejisi, Doğu Akdeniz ve Doğu Avrupa’daki çıkarları üzerine şekilleniyor.

ABD DEDEAĞAÇ’A YİNE ASKERİ SEVKİYAT YAPTI

Dedeağaç Üssü’ne geçtiğimiz günlerde 400’den fazla tank ve zırhlı araç sevkiyatı yapan ABD, bölgedeki varlığını daha da artırdı. ABD Savunma Görsel Bilgi Dağıtım Servisi(DVIDS), sevkiyatla ilgili fotoğrafları, “Dedeağaç’ın stratejik olarak konumlandırılmış limanı, ABD Ordusu Kuvvetleri için kritik derecede önemli bir ulaşım ve lojistik merkezi haline gelmiştir” ifadeleri ile paylaşarak birtakım mesajlar verdi. ABD’nin Dedeağaç’taki askeri üssü, Türkiye’nin Edirne sınırına 40 kilometre uzaklıkta olması ile dikkat çekiyor.

ABD’nin Dedeağaç’a yaptığı silah ve teçhizat sevkiyatı birtakım uzmanlar tarafından ‘Türkiye’yi çevreleme hareketi’ olarak yorumlandı. Bu uzmanlara göre ABD, Türkiye’yi Yunan adaları üzerinden çevrelemek ve Doğu Akdeniz’deki varlığını engellemek istiyor. Aynı zamanda Türkiye’nin Rusya ile olan ilişkileri göz önünde bulundurulduğunda; ABD, Türkiye’ye eskisi gibi güvenmiyor.

Bazı uzmanlara göre ise ABD’nin Yunanistan’a yönelik bu adımları bir yandan Rusya’nın bölgedeki etkinliğini kırma amacı taşırken, bir yandan ise Çin’in ticaret yollarının önüne set çekmek. Çin’in Kuşak-Yol projesinde kritik bir konumda bulunan Yunanistan, ABD için oldukça önemli bir mücadele alanı haline gelmiş durumda. ABD, Yunanistan’daki askeri varlığını her geçen gün artırarak, bölgede Çin ve Rusya etkisini kırmak, aynı zamanda Türkiye’yi yalnızlaştırmak istiyor.

TÜRKİYE’Yİ NELER BEKLİYOR?

Türkiye son dönemde ilişkilerinde sorun yaşadığı tüm ülkeler ile normalleşmek istiyor. BAE, Mısır, Suudi Arabistan gibi ülkelerle ilişkilerinde yeni bir döneme giren Türkiye; ABD ve Yunanistan gibi birçok sorununun bulunduğu ülkeler ile de diyalog yollarını arıyor. Doğu Akdeniz’de herhangi bir oldu bitti durumuna izin vermeyeceğini her fırsatta dile getiren Türkiye, aynı zamanda sorunların diyalog ve diplomasi yöntemi ile çözülmesi için adımlar atmaya devam ediyor.

Türkiye’nin sorunları diplomasi yolu ile çözmek istemesine rağmen ABD ve Yunanistan’ın attığı askeri adımlar, bölgede ilerleyen dönemde gerginliğin yeniden yükselmesine neden olabilir. Özellikle ABD’nin Türkiye’ye oldukça yakın bölgelerde yeni askeri üsler inşa etmesi ve Yunanistan ile savunma alanında sürekli iş birliği anlaşmaları imzalaması, Türkiye’den tepki görebilir. Diğer yandan Rusya, Çin ve İran gibi ülkeler ile ilişkilerini geliştiren Türkiye, bölgede yeni ticaret yollarında etkin bir rol üstlenebilir. Tüm bunlarla birlikte; Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki varlığından ve haklarından vazgeçmesi beklenmiyor.

14 Haziran’da gerçekleşen NATO Zirvesi’nin ardından bölgede yeni bir dönem başlarken, Yunanistan ile Türkiye arasındaki gerilim son dönemde yeniden tırmanıyor. İlerleyen dönemde özellikle Doğu Akdeniz’de sıcak gelişmelerin yaşanması bekleniyor.