ABD'nin devasa yardımları tartışılıyor: Ukraynalı pilotlara F-16 eğitimi verilecek

Ukrayna'ya uzun zamandır konuşulan F-16 desteği sağlandı. ABD, Ukraynalı pilotlara F-16 eğitimleri için tarih verdi. Son açıklanan 400 milyon dolarlık askeri yardım paketinin ardından ABD, Ukrayna-Rusya Savaşı'nın başlamasından bu yana Ukrayna'ya toplam 43,7 milyar dolarlık destek sağlamış oldu. Parlamentodaki bazı milletvekilleri ise devasa yardımı 'sorumsuzca' olduğu gerekçesiyle sert eleştirdi.

25/08/2023 22:00 Güncelleme: 10/06/2024 14:24

Pentagon sözcüsü Tuğgeneral Pat Ryder, eğitimin pilotların gelecek ay İngilizce dil eğitimi almalarının ardından başlayacağını bildirdi. Uçuş eğitiminin Arizona'da gerçekleştirileceğini kaydeden Ryder, çok sayıda pilotun ve onlarca uçak bakım ekibinin eğitim alacağını açıkladı.

Uçuş eğitiminin Arizona, Tucson'daki Morris Hava Ulusal Muhafız Üssünde gerçekleştirileceği düşünülüyor.

Ryder, bu eğitimden önce pilotların Teksas, San Antonio'daki Lackland Hava Kuvvetleri Üssü'nde İngilizce eğitimi alacaklarını belirtti.

ABD'de yeni bir F-16 pilotunun eğitiminin genellikle yaklaşık sekiz ay sürdüğünü belirten Ryder, deneyimli bir pilot eğitiminin yaklaşık beş ay içinde tamamlanabileceğini vurguladı.

Eğitimler arasında yer çekimi kuvvetleri ile nasıl başa çıkılacağını öğrenmek için santrifüj eğitimi, temel savaş manevraları ve silah kullanımı gibi başlıklar mevcut.

Danimarka ve Hollanda da geçen hafta; Ukrayna'nın, uzun zamandır dile getirdiği ve hava savunmasını güçlendirerek Rusya'nın işgaline karşı koymaya yardımcı olacağını söylediği F-16 savaş uçaklarını sağlayacağını bildirmişti. Norveç Başbakanı Jonas Gahr Støre, dün yaptığı açıklamada ülkesinin de Ukrayna'ya F-16 vereceğini belirtti.

MAYIS AYINDA ONAYLANMIŞTI

Ukrayna geçen hafta, önümüzdeki sonbahar ve kış aylarında ABD yapımı F-16 savaş uçaklarını, eğitimlerin tamamlanmaması dolayısıyla kullanamayacağını aktarmıştı.

Ukrayna defalarca Batılı müttefiklerine ülkeye F-16 tedarik etmeleri çağrısı yapmış; Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, bunun Rusya'nın işgalinin yenilgiyle sonuçlanmasına önemli bir katkı sağlayacağını vurgulamıştı.

ABD Başkanı Joe Biden, mayıs ayında Ukraynalı pilotların F-16'larla ilgili eğitim programlarına onay vermişti.

F-16’LAR UKRAYNA’YA NE KATACAK?

F-16’ların hizmete girmesi durumunda Ukrayna, şu anda sahip olmadığı bir güce kavuşmuş olacak.

Danimarka ve Hollanda’nın vereceği F-16’ların F-16AM Block 20 tipi olduğu açıklandı. Bu durumda Ukrayna’nın, elindeki Mig-29 ve Su-27’lerden daha gelişmiş araçlara sahip olacağı düşünülüyor. ABD’li Komutan Hecker’a göre, bunlara eşlik edecek AMRAAMS tipi it dalaşı roketleri Rus Hava Kuvvetleri’ni baskı altına alacak.

Öte yandan hem Hecker hem de ABD Genelkurmay Başkanı Mark Milley, F-16’ların savaşın gidişatını değiştireceğini düşünmüyor. Ukrayna kısa sürede çok fazla ilerleme kaydetmeye çalışıyor. F-16’lar, Ukrayna’nın mevcut hava araçlarından üstün olsalar da en modern teknolojilere sahip olmadıkları biliniyor. Bu uçakların, daha modern Rus hava araçlarını Rusya sınırları içinde kovalama ihtimalinin çok yüksek olmadığı düşünülüyor.

RUSYA’DAN TEPKİ GELDİ

Kiev; yaptığı açıklamada, Rus birliklerini topraklarından çıkarmak ve Moskova’nın hava saldırılarına karşı koymak için F-16 savaş uçaklarına mutlaka ihtiyacı olduğunu aktarmıştı.

Rusya, Danimarka ve Hollanda’nın Ukrayna’ya bağışlayacağı F-16 savaş uçaklarının savaşı tırmandıracağını iddia ederken; Kiev ise bu desteğin Moskova’nın işgalini sonlandıracağını öne sürdü.

Danimarka’daki Rus Büyükelçi Vladimir Barbin, bu ülkenin basınına yaptığı açıklamada, Ukrayna'ya 19 adet F-16 uçağı bağışlanmasının savaşın tırmanmasına yol açacağını savundu.

Barbin, “Danimarka, ‘barış koşullarını Ukrayna'nın kendisinin belirlemesi gerektiği’ iddiasının arkasına saklanarak, eylemleri ve sözleriyle aslında Ukrayna'ya Rusya ile askeri çatışmayı sürdürmekten başka seçenek bırakmamaya çalışıyor” ifadelerini kullandı.

Ukrayna Hava Kuvvetleri Sözcüsü Yuriy Ihnat, “Havada üstünlük sağlanması, karada da tam hâkimiyet için mutlak gerekli” açıklamasını yaptı.

Danimarka Savunma Bakanı Jakob Ellemann-Jensen ise yaptığı açıklamada Ukrayna’nın kendisine bağışlanacak savaş uçaklarını sadece kendi hava sahasında kullanabileceği hakkında uyarıda bulundu.

Ellemann-Jensen, "Düşmanı Ukrayna topraklarından çıkarmak için kullanılmaları şartıyla biz silah bağışlıyoruz. Tanklar, savaş uçakları veya başka ne olursa olsun, bunlar bizim şartlarımız" mesajını verdi.

Danimarka, Ukrayna’ya toplamda 19 savaş uçağı vermesi planlanıyor. Hava filosunda toplam 42 savaş uçağı Hollanda’nın ise ne kadar F-16 vereceği bilgisi henüz resmi bir açıklama ile paylaşılmadı.

ABD’DEN RUSYA’YA YENİ YAPTIRIMLAR

ABD Dışişleri Bakanlığı, Rusya- Ukrayna savaşında, çocukların zorla nakledilmesi ve sınır dışına çıkarılmasıyla bağlantılı 11 kişi ve 2 kuruluşa yaptırım ve vize kısıtlaması uygulanacağını bildirdi.

Bakanlığın yazılı açıklamasında, "Bugün, Ukrayna Bağımsızlık Günü'nde, Dışişleri Bakanlığı, Ukrayna'daki çocukların zorla nakledilmesi ve sınır dışına çıkarılmasıyla bağlantılı kişi ve kuruluşların hesap verebilirliğini artırmak amacıyla yaptırım ve vize kısıtlamaları uyguluyor" mesajı yer aldı.

Açıklamada; Ukrayna'da, uluslararası insancıl hukuk ihlallerine veya kamu yolsuzluğuna karışan Rusya Federasyonu askeri yetkilileriyle Rusya destekli veya Rusya tarafından görevlendirildiği iddia edilen kişilere vize kısıtlaması getirileceği, ABD'nin, Rusya'yı, Ukrayna'ya karşı yürüttüğü yasa dışı savaş nedeniyle sorumlu tutmaya devam edeceği ifadelerine yer verildi.

Yasa dışı faaliyetleri tespit edilen söz konusu kişilerin, ABD'deki veya ABD vatandaşlarının kontrolündeki tüm mülk ve kazançlarının bloke edildiği aktarıldı.

Bakanlığın yaptırım listesinde, Belgorod Bölge Valisi'nin danışmanı ve Belgorod Bölgesindeki Çocuk Hakları Komiseri Galina Anatolevna Pyatykh, Federal Devlet Bütçe Eğitim Enstitüsü Uluslararası Çocuk Merkezi ARTEK ve kuruluşun direktörü Konstantin Albertovich Fedorenko, Çeçen Cumhuriyeti'ndeki kamplarda Ukraynalı çocukların "yeniden eğitimini" denetleme faaliyeti yürüten Ahmet Kadirov Vakfı gibi kişi ve kurumlar göze çarpıyor.

‘ABD 2023 SAVUNMA BÜTÇESİ’NİN YÜZDE 5’İ UKRAYNA’YA

ABD Merkezli Düşünce Kuruluşu Hudson Enstitüsünce "Ukrayna zaferi, Amerikalılar için neden önemli" başlıklı bir rapor paylaşıldı.

Raporda, ABD'nin Ukrayna-Rusya Savaşı'nın başlamasından bu yana Ukrayna'ya yaptığı toplam 43,7 milyar dolarlık yardımın, ABD'nin 2023 mali yılı savunma bütçesinin yaklaşık yüzde 5'ine, gayrisafi yurt içi hasılasının yaklaşık binde 2'sine denk geldiği kaydedildi.

Ukrayna'nın, ABD'nin iki büyük düşmanından birini gerilettiği için önemli olduğu vurgulanan raporda, "Ukrayna, 2 bin 164 ana muharebe tankı, 2 bin 566 piyade savaş aracı, 500'den fazla top ve çoklu roketatar, 84 uçak, 99 helikopter ve 12 donanma gemisi dahil toplam 11 bin 350'den fazla Rus askeri teçhizatını tek damla Amerikalı kanı dökmeden imha etmiştir" ifadeleri yer aldı.

Raporda, Ukrayna'nın küresel emtia piyasalarını şekillendirdiği ve topraklarında toplam 12,4 trilyon dolar değerinde ham madde bulundurduğu belirtildi.

Ukrayna'nın mısır, buğday, arpa, ayçiçeği, ayçiçeği yağı, ayçiçeği küspesi ve kanola üretiminde dünyada ilk 10 arasında yer aldığı belirtilerek ülkenin; titanyum, demir, lityum, kömür ve diğer enerji yatakları da dâhil olmak üzere dünyada en yaygın kullanılan 120 mineral ve metalin 117'sinin rezervine sahip olduğu vurgulandı.

Rusya'nın zayıflamasının Çin'e zarar vereceği öne sürülen raporda, "ABD'nin ekonomik desteği Ukrayna'yı savaşta tutuyor. Rusya, Ukrayna ekonomisinin yaklaşık yüzde 45'ini yok etti. Ekonomik destek olmadığı takdirde ordusu savaş alanında başarılı olsa bile Ukrayna toplumu çökecektir" değerlendirmesi yapıldı.

ABD Dışişleri Bakanlığı Siyasi ve Askeri İşler Bürosu, 25 Temmuz'da bilgilendirme yayımlamış ve savaşın başladığı 24 Şubat 2022'den bu yana Ukrayna'ya yapılan yardımın 43 milyar doların üzerinde olduğunu açıklayarak yapılan askeri yardımları kalem kalem paylaşmıştı.

ABD Savunma Bakanlığı da aynı gün Ukrayna'ya ilk kez "Hornet" insansız hava araçlarını da içeren 400 milyon dolarlık yeni bir askeri yardım paketini ilan etmişti.

ABD’NİN DEVASA YARDIMLARI GÖZE BATIYOR

ABD'de bir grup Cumhuriyetçi milletvekili, Başkan Joe Biden'a Ukrayna'ya sınırsız şekilde yapılan yardımları durdurması çağrısında bulunarak, "Savaşı hızlı şekilde sona erdirmek için tasarlanmış net bir diplomatik stratejiyle bağlantılı olmadıkça, gelecekteki tüm yardım paketlerine inatla karşı çıkacağız" açıklamasını yaptı.

Aralarında üç senatörün de yer aldığı 19 Cumhuriyetçi milletvekili, Biden'a hitaben yazdıkları dilekçede, Ukrayna'ya yapılan "sınırsız yardımların" sona erdirilmesi gerektiğini savundu.

Milletvekilleri, ABD'nin Ukrayna'ya yönelik yardımının savaşı daha da tırmandırma tehdidi oluşturmasından endişe duyduklarını ifade ederek yardımların stratejik netlikten uzak olduğunu öne sürdü.

"Rusya ile Ukrayna'da bir vekalet savaşı ABD'nin stratejik çıkarına değil" diyen milletvekilleri, son dönemde açıklanan tank yardımlarının sevkiyat ve eğitimi için aylar gerektiğinin altını çizdi.

NATO müttefiklerinin Ukrayna'ya yardımlarının ABD'ye kıyasla "sönük" kaldığını kaydeden milletvekilleri, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in danışmanlarının Ukrayna savaşını "Rusya ile NATO", "Rusya ile ABD ve İngiltere" arasında bir savaş şeklinde nitelediğini savundu.

Milletvekilleri, "Yardımımızın hızı aksini gösterse de ABD, kendi askerimiz körelirken yabancı bir orduyu takviye etmek için 113 milyar dolar harcayacak durumda değil" değerlendirmesinde bulundu.

ABD'nin temerrüde düşme riskini hatırlatan milletvekilleri, Amerikan halkı "rekor seviyede enflasyondan muzdaripken, tarihsel olarak yolsuzluğa batmış bir yabancı hükûmeti desteklemenin son derece sorumsuzca" olduğunu dile getirdi.

Milletvekilleri, diğer yandan savaş nedeniyle ABD'nin iki rakibi Rusya ve Çin'in yakınlaştığına dikkati çekerek, şu ifadeleri kullandı:

"Ulusal çıkarlarımıza ve Ukrayna halkının çıkarlarına en iyi şekilde, bu çatışmayı çözüme kavuşturmak için acilen ihtiyaç duyulan müzakereleri teşvik ederek hizmet edilir. Bu korkunç çatışmayı sona erdirmek için iki taraf arasında müzakere edilmiş bir barışı savunmanızı şiddetle tavsiye ediyoruz."

Çok kutuplu yeni dünyada küresel gücü eski ihtişamını kaybeden Amerika’nın Ukrayna’ya olan desteğinde temel sebep Rusya karşıtlığı olarak görülebilir. Bu durumun Rusya-Çin iş birliğini güçlendirerek ABD’ye olumsuz yansımasının kaçınılmaz olduğu düşünülüyor. Parlamentoda bu düşünceye destek veren milletvekilleri hükûmet tarafından bastırılmaya çalışılsa da halkın bir kısmı tarafından ilerleyen yıllarda ABD’yi bekleyen kötü senaryonun ilk habercileri olarak görülüyorlar.

NATO Vladimir Vladimiroviç Putin Rusya Federasyonu Joe Biden Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Çin Halk Cumhuriyeti Volodimir Oleksandroviç Zelenski Ukrayna