ABD ile Çin arasında Tayvan krizi sertleşiyor

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, dört günlük Asya turuna çıktı. Söz konusu ziyaretle ilgili yanıtı en çok merak edilen konu ise ABD’li üst düzey siyasetçinin Pekin ile ihtilaflı Tayvan’ı ziyaret edip etmeyeceği meselesi oldu.

ABD’de Beyaz Saray Sözcüsü, Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin uçağının Tapei’ye indiğini açıkladı. Bu durum, Washington ile Pekin arasında gerilimin oldukça tırmanmasını beraberinde getirdi. ABD ile Çin arasında iki haftadır Pelosi’nin olası bir Tayvan ziyareti nedeniyle tansiyon yükselmişti. Pelosi’nin Tayvan’ı ziyareti sonrası gerilim farklı bir boyuta ulaştı.

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı, ilk olarak Tayvan Parlamentosu’nu ziyaret etti. Burada Parlamento Başkan Yardımcısı ile görüşen Pelosi, basın mensuplarına verdiği demeçte, “Tayvan dünyadaki en özgür toplumlardan biri” ifadelerini kullandı.

Pelosi, Tayvan lideri Tsai Ing-wen ile de bir araya geldi. Tayvan liderinin, “Çin’in askeri tehditlerine karşı geri adım atmayacağız” ifadeleri dikkat çekti. Pelosi daha sonrasında konu hakkında açıklamalarda bulundu.

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı, “Tayvan ile görüşmelerimiz, müttefikimize verdiğimiz desteği doğrulamamıza ve ortak çıkarlarımızı desteklemeye odaklanacaktır. ABD’nin Tayvan halkı ile dayanışması, bugün her zamankinden daha önemlidir. Ziyaretimiz ABD’nin politikasıyla çelişmiyor” ifadelerini kullandı.

Twitter hesabından da ziyaret hakkında değerlendirmelerde bulunan Pelosi, “Singapur, Malezya, Güney Kore ve Japonya dahil Hint-Pasifik bölgesindeki ziyaretlerimiz ortak güvenlik, ekonomik ve demokratik yönetim odaklıydı. Tayvan liderliğiyle görüşmelerimiz, ortağımıza desteğimizi yeniden teyit edip özgür ve açık Hint-Pasifik bölgesini ilerletmek de dahil olmak üzere ortak çıkarlarımızı destekleyecek. Ziyaret, ABD’nin Tayvan’ın demokrasisini destekleme konusundaki sarsılmaz taahhüdünü onurlandırdı” dedi.

Pelosi ayrıca, “Dünya otokrasi ve demokrasi arasında seçimle karşı karşıya kalırken, ABD’nin 23 milyon Tayvanlıyla dayanışması için bugün her zamankinden daha önemli” şeklinde konuştu.

ÇİN’DEN ÇOK SERT YANIT

Nancy Pelosi’nin Tayvan’a gerçekleştirdiği ziyaretin ardından Pekin yönetimi çok sert açıklamalarda bulundu. Pekin, Tayvan’a yönelik yeni yaptırımları yürürlüğe koydu. Buna göre, Tayvan’a narenciye ve donmuş balık ihracatı askıya alındı.

Çin Ticaret Bakanlığı ise Tayvan’a doğal kum ihracatını durdurduklarını duyurdu. Çin’in Tayvan İşleri Ofisi Sözcüsü, Tayvan Demokrasi Vakfı ve Tayvan Uluslararası İşbirliği ve Kalkınma Fonu’nun finansal faaliyetlerinin kısıtlanacağını açıkladı. Buna göre, Tayvanlı iki vakfın Çin ana karasındaki şirketlerle ve bireylerle bağ kurmasının önüne geçilecek.

Çin devlet medyası Pekin’e ait savaş uçaklarının Tayvan Boğazı’nı geçtiğini açıklarken, Tayvan Savunma Bakanlığı ise Pekin uçaklarının Tayvan Boğazı’nı geçtiği iddialarını reddetti.

Konu hakkında Çin Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Yüksek alarm durumuna geçtik. Pelosi’nin Tayvan ziyaretine karşılık olarak askeri operasyonlar düzenleyeceğiz” ifadelerine yer verildi. Tayvan Savunma Bakanlığı ise “Tayvan yakınlarında duruma hakimiz, düşman tehditlerine karşı birliklerimizi sevk edeceğiz” açıklamasını yaptı.

Pelosi’nin Tayvan ziyaretine ilişkin Rusya’dan da açıklama geldi. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zaharova, ülkesinin tek Çin prensibini desteklediğini ve Tayvan’ın bağımsızlığına karşı çıktığını belirtti. Rus Sözcü, Pelosi’nin ziyaretini de provokasyon olarak nitelendirdi.

ABD ile ÇİN ASKERİ OLARAK KARŞI KARŞIYA GELEBİLİR

Washington ile Pekin hükümeti, uzun yıllardır Tayvan konusunda karşı karşı geliyor. Çin’in Orta ve Güney Asya’da nüfuzunun güçlenmesini engellemek isteyen ABD, Tayvan’ı askeri, siyasi ve ekonomik olarak desteklemeyi sürdürüyor.

Washington, Asya’da Çin’e karşı verdiği nüfuz mücadelesinde, Tayvan’ı çok kritik bir konumda görüyor. Tayvan Boğazı’nın dünyanın en önde gelen ticaret yollarından biri olması da; ABD’nin bu bölgeye olan ilgisini artırıyor. Güney Kore, Japonya, Hindistan ve Malezya gibi ülkelerle birlikte Asya’da ittifak arayışı içerisine giren Washington yönetimi, Çin’in etkisini sınırlandırmaya çalışıyor.

Tayvan’ı kendi toprağı olarak gören Pekin ise ABD’nin bölgedeki tüm faaliyetlerini ulusal bir güvenlik tehdidi olarak görüyor. ABD’nin en yetkili üçüncü ismi Nancy Pelosi’nin adaya ziyareti, Tayvan’ın uluslararası anlamda meşru olarak tanınması anlamına geliyor. Pekin ise bu nedenle Pelosi’nin ziyaretine karşılık vereceğini belirtiyor.

Çin’in, Tayvan’ın karşısında yer alan tüm şehirlere askeri sevkiyatını yoğunlaştırması, yakın bir zamanda bölgeye müdahale edeceği yönünde sinyaller veriyor. Pelosi’nin ziyaretinin ardından Pekin hükümetinin, yakın bir zamanda Tayvan’a askeri müdahalesi gündeme gelebilir.

ABD’nin Asya’daki tüm faaliyetlerinden rahatsız olan, QUAD gibi kurduğu ittifaklara karşı çıkan Çin’in; kendisine en yakın konumda bulunan Tayvan’ı tamamen ele geçirmek için harekete geçmesi bekleniyor. Çin’in Tayvan’a müdahale etmesi durumunda, ABD’nin askeri olarak adaya desteğini artırması gündeme gelebilir.