Yeni Soğuk Savaş’ın ilk zirvesi: Putin Biden'dan istediğini aldı mı?

Fethiye Mutaf Narin - INTELL4

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in ilk kez İsviçre'nin Cenevre kentinde bir araya geldi. Cenevre’deki bu tarihi zirve, 1985'te dönemin ABD Başkanı Ronald Reagan ile eski SSCB Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov’un ardından yapılan ikinci ABD-Rusya zirvesi olma özelliğini taşıyor.

Beyaz Saray'dan yapılan açıklamaya göre, iki liderin görüşmesi yaklaşık 4 saat sürdü. Ardından ise iki ülke yetkililerinin katıldığı başka bir toplantıya geçildi. Bu toplantının da 65 dakika sürdüğü aktarıldı. Silah kontrolü, siber saldırılar, ABD seçimlerine müdahale suçlaması, Suriye ve Ukrayna gibi birçok konuda fikir ayrılığı içinde olan iki ülke, hangi konularda anlaşmaya vardı?

BÜYÜKELÇİLER GÖREVE DÖNÜYOR

Zirvenin ardından düzenlediği basın toplantısında konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, iki ülke arasındaki gerginliği azaltmak amacıyla karşılıklı adımlar atılacağını belirtti. Ayrıca Putin, ilk adımın büyükelçilerin karşılıklı olarak görevlerine geri gönderilmeleri konusunda atıldığını kaydetti.

SİBER  GÜVENLİK  KONUSUNDA İSTİŞARELER DEVAM EDECEK

İki ülkenin arası son dönemde Biden yönetiminin Rusya’ya yönelttiği siber saldırı suçlamaları nedeniyle oldukça gergindi. Başkan Biden’in suçlamalarını başından beri reddeden Putin, Amerikan kaynaklarının dünyadaki en fazla siber saldırının ABD tarafından gerçekleştirildiğini ortaya koyduğunu belirtti.

Putin ayrıca, ABD’nin ardından ikinci sırada Kanada’nın, ardından iki Latin Amerika ülkesi ve İngiltere’nin yer aldığını kaydetti. Putin, ‘’Rusya, bu listeye dahil edilmedi" dedi. Bununla birlikte Putin, ABD ile siber güvenlik konusunda istişarelerin başlatılması konusunda anlaşıldığını aktardı.

Biden ise siber güvenlik konusunun zirvede geniş şekilde ele alındığının altını çizerek, "Belirli kritik altyapıların siber saldırılar için yasak bölge olması gerektiğini söyledim. Onlara bir liste verdik, yanılmıyorsam burada kritik altyapı olarak tanımlanan 16 şirket vardı. Sorumluluk sahibi ülkeler, topraklarından siber saldırı yapan suçlulara karşı adım atmalı. Bu konuda da yasaklı alanların ne olacağı konusunda çalışılması için uzmanlar görevlendirilmesi konusunda anlaştık" bilgisini paylaştı.

PUTİN ‘‘NAVALNY’’ KONUSUNDA GERİ ADIM ATMADI

Cezaevinde bulunan muhalif lider Aleksey Navalny konusu da liderlerin ajandasındaydı. Biden, Navalny konusunda Putin’e endişelerini dile getirdiğini belirtti. Ayrıca bu konudaki endişelerini dile getirmeye devama deceğini kaydeden ABD lideri, Navalny’in hapishanede ölmesi durumunda, bunun sonuçlarının Rusya için yıkıcı olacağını kaydetti.

Ancak Putin’in, Navalny konusundaki tutumu netti. Navalny'nin hak ettiğini aldığını belirten Putin "Navalny, yasayı çiğnediğini biliyordu. Kasten tutuklanmak için hareket etti'' açıklamasında bulundu.

BIDEN PUTİN’E KATİL DEMİŞTİ

Tüm bunların yanı sıra Biden'ın kendisi ile ilgili "Katil Putin" ifadesini değerlendiren Rus lider, Biden'ın konuyla ilgili açıklama yaptığını ve kendisinin Biden’in bu açıklamadan tatmin olduğunu ifade etti.

SURİYE, UKRAYNA, AFGANİSTAN VE İRAN  MESELELERİNİN GELECEĞİ

İki liderin masasında olan kritik konuların başında ise Suriye ve Ukrayna ile birlikte Afganistan, İran ve Belarus meseleleri yer alıyor. İki lider, önümüzdeki günlerde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) gündemine gelecek olan BM öncülüğünde Suriye’ye yapılan insani yardım geçişlerinin süresinin uzatılması hakkında bir uzlaşıya varamadı.

Biden, geride bıraktığımız nisan ayında Ukrayna sınırında artan gerilim ile ilgili olarak, Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün korunmasının önemini vurguladı. Putin ise ülkesinin bölgedeki askeri faaliyetinin tamamen uluslararası hukuka uygun olduğunu ve aslında Amerikalıların "Rus sınırında yetenek geliştirme" saldırganı olduğunu iddia etti. Ukrayna'nın NATO'ya katılmasıyla ilgili hassas konuda "tartışacak bir şey olmadığını" söyledi.

ABD lideri, İran'ın nükleer silah sahibi olmasının önlenmesinin de iki ülkenin yararına olacağını kaydederek bu konuda Rusya’ya işbirliği mesajı verdi.

ÖNEMLİ DETAYLAR…

Öte yandan Biden’in konuşmasında birkaç kez Afganistan’dan bahsetmesi ve Putin’in bu konuda yardım teklif etmesi önümüzdeki süreçte bu meselenin artarak gündeme geleceğini göstermesi bakımından oldukça önemliydi.

Zirvedeki en önemli somut karar ise nükleer silah kullanımına karşı duruş (START 3 uzatılması) ve siber güvenlikte ortak çalışmaları yapılması kararıydı. Biden'ı yapıcı ve aynı dili konuşan tecrübeli bir partner olarak nitelendiren Putin, bununla birlikte aralarında dostluk olmadığını söyledi ve zirvenin iki ülkenin çıkarları hakkında pragmatik bir diyalog olduğu yorumunda bulundu.

HANGİ LİDER MASADAN ELİ GÜÇLÜ KALKTI?

Tarihi zirveyi değerlendiren CNN International, "Putin, Cenevre'de Biden'dan tam olarak istediğini aldı" başlığıyla yayınladığı analizde, Putin’in İsviçre'yi büyük bir diplomatik zaferle terk ettiği yazıldı.

CNN International’ın Rusya analisti Oleg Ignatov, görüşmenin neredeyse Putin'in iç ihtiyaçlarına uyacak şekilde tasarlandığını vurguladı. Analist, ‘’Kremlin’in istediği Washington ile eşit olarak ve diğer tarafın bir diyalog koşulu olarak pozisyon değişikliği talep etmeyeceği şekilde konuşmak" dedi.

New York Times ise iki liderin görüşmesini, olumlu yönde değerlendirdi. "Keskin anlaşmazlıklara rağmen Putin ile Biden iyi ilişki kurmayı arzu ediyor" başlığıyla verilen haberde şu ifadelere yer verildi:

"Yaklaşık dört saat süren görüşmenin ardından, iki lider ayrı ayrı açıklamalarda bulundu. Bu esnada birbirlerinin hünerlerini anlatan iki yetenekli boksör gibi birbirlerine saygı gösterdiler. Dünyanın en güçlü düşmanlarından ikisinin farklılıklarını tartışmak için Cenevre Gölü'nün kıyısında düellolara sahiplik eden yerde, iki lider çalışma grupları oluşturmaya karar verdi…"

Fethiye Mutaf Narin - INTELL4

fethiyemutaf@intell4.com