Orta Doğu’da tansiyon yüksek: Dünya ABD’nin vereceği yanıtı merakla bekliyor!

Hüseyin Can TOPKAYA

huseyincantopkaya@intell4.com

Geçtiğimiz günlerde ABD’nin Ürdün’deki askeri üssüne insansız hava aracı (İHA) ile saldırı düzenlendi. ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM), Ürdün’ün kuzeydoğusunda, Suriye sınırı yakınlarındaki Rukban’da Tower 22 (Kule 22) adlı üssün hedef alındığını bildirdi.

CBS televizyonu, saldırıda en az 40 ABD askerinin yaralandığını, yaralı askerlerden sekizinin tedavileri için üs bölgesinden tahliye edildiğini duyurdu.

Televizyona konuşan bir savunma yetkilisi, saldırı İHA’sının çok alçak ve çok yavaş bir şekilde yaklaştığını, bir Amerikan İHA’sı ile eş zamanlı olarak Kule 22’ye ilerlediğini ifade etti.

Yetkili ayrıca, kulenin hava savunma sistemlerinin ABD İHA’sının yaklaşması nedeniyle kapatılmış olduğunu ve bu nedenle üstte bulunan askerlerin saldırıya uyarısız yakalandığını söyledi.

ABD SALDIRILARDAN İRAN’I SORUMLU TUTUYOR: İRAN İDDİALARI REDDEDİYOR

Saldırıların hemen ardından konuşan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, “Orta Doğu’da çatışmadan nemalanmaya çalışanlar” olduğunu öne sürerek, “Bunu yapmayın. Her türlü saldırganlığa kararlılıkla yanıt vereceğiz ve askerlerimize saldıranları sorumlu tutacağız. Bunu bizim seçtiğimiz zamanda ve yerde yapacağız. Yanıtımız kademeli olacak” ifadelerini kullandı.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby ise saldırıya “uygun karşılığı” verme noktasında kararlı olduklarını söyledi.

Kirby, “İran ile bir savaş peşinde değiliz, rejimle askeri bir çatışma peşinde değiliz” dedi.

ABD Başkanı Joe Biden ise söz konusu saldırılardan Irak ve Suriye’de faaliyet gösteren Irak destekli grupları sorumlu tuttu. Biden, saldırıya nasıl karşılık vereceklerine “karar verdiğini” söylerken, alınan karar ile ilgili detay paylaşmadı. 

Biden’ın, “Orta Doğu’da daha geniş çaplı bir savaşa ihtiyacımız olduğunu düşünmüyorum” ifadeleri dikkat çekti.

Söz konusu saldırılar ile ilgili tüm iddiaları reddeden İran ise ABD’nin kendi topraklarına yönelik bir saldırı düzenlemesi durumunda askeri yanıt vereceğini açıkladı.

Ürdün’deki saldırlar İran destekli Irak İslami Direnişi adlı grup tarafından üstlenildi. Söz konusu grup, saldırıya gerekçe olarak ise ABD’nin İsrail’in 26 binden fazla insanın hayatını kaybetmesine neden olan Gazze savaşına verdiği desteği gösterdi.

ABD ÜRDÜN’DEKİ SALDIRILARA NASIL KARŞILIK VEREBİLİR?

ABD’nin; 3 askerinin ölümüne ve onlarca askerinin yaralanmasına yol açan Ürdün’deki saldırılara askeri bir karşılık vermesine kesin gözüyle bakılıyor. Başta Başkan Joe Biden olmak üzere ABD’li yetkililerden gelen açıklamalar da Washington’un önümüzdeki günlerde geniş çaplı bir askeri saldırıya hazırlandığına işaret ediyor.

Saldırı gerçekleştikten hemen sonra ABD’nin İran topraklarına yönelik bir karşı hamlede bulunması gündeme gelmişti. ABD’nin İran topraklarını hedef alması ise Gazze savaşının bölgesel bir boyut kazanmasına neden olabilirdi.

Ancak ABD’nin İran topraklarına yönelik bir saldırıda bulunması çok düşük bir ihtimal olarak görülüyor. ABD, 7 Ekim’den bu yana Gazze’deki savaşın bölgeye yayılmasını istemediğini dile getiriyor. Washington, İran topraklarını hedef almasının Tahran ile doğrudan bir savaş anlamına geleceğini düşünüyor.

İran da en başından bu yana Gazze’deki savaşın bölgeye yayılmamasını istiyor. Irak ve Suriye’de Devrim Muhafızları Ordusu’nun kritik isimlerinin İsrail tarafından hedef alınmasına rağmen Tahran, askeri bir karşılık vermekten hala kaçınıyor. 

Tahran, Ürdün’deki saldırılarda da herhangi bir rolünün olmadığını ve İran’a yönelik tüm iddiaların bir çarpıtma olduğunu söylüyor. 

Önümüzdeki günlerde ABD’nin Irak İslami Direnişi adlı gruba Irak’ta kapsamlı bir yanıt vermesi bekleniyor. Diğer yandan Devrim Muhafızları’nın Suriye’deki kritik noktalarına ve isimlerine karşı da saldırı düzenlenebilir. Ancak ABD’nin Irak’ta bir karşılık verme ihtimalinin daha yüksek olduğu düşünülüyor.

Washington’un Irak’ta düzenleyeceği bir saldırı ise bölgedeki İran destekli Şii grupların toplu bir şekilde ABD’ye karşı harekete geçmesine neden olabilir. Gazze savaşı başladığından bu yana Irak’taki Amerikan üsleri İran destekli gruplar tarafından hedef alınıyor. 

Son dönemde Irak merkezi hükümetinin de ülkedeki Amerikan varlığından rahatsızlığı artıyor. Bağdat hükümeti, IŞİD’e karşı 2014 yılında oluşturulan koalisyon gücünün artık gereksiz olduğuna, örgütün varlığının sonlandığına ve ABD askerlerinin ülkeden çekilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Bu konuda ABD ile Irak arasında müzakereler de başlamış durumda. 

ABD’nin Ürdün saldırılarına Irak’ta karşılık vermesi, bölgedeki tansiyonun daha da yükselmesine ve ülkedeki ABD karşıtı grupların birleşmesine yol açabilir. 

Son dönemde Orta Doğu’daki nüfuzu her geçen gün azalan ABD ise askeri karşılık vermemesi durumunda üslerine yönelik saldırıların devam edeceğini düşünüyor. ABD’nin söz konusu saldırılar karşısında sessiz kalması uluslararası alanda da prestij kaybına neden oluyor.

5 Kasım’daki seçimler öncesi kendisine yönelik destek her geçen gün azalan Joe Biden ise Orta Doğu’da yeniden başarı elde etme peşinde. Biden’ın Cumhuriyetçiler ve Trump’ın eleştirileri karşısında elini güçlendirmek için Orta Doğu’ya daha çok öncelik vermesi bekleniyor.