AP seçimleri dengeleri değiştirdi: Fransa erken seçime gidiyor

Hüseyin Can TOPKAYA

huseyincantopkaya@intell4.com

Avrupa Birliği üyesi 27 ülkede, 720 sandalyeli Avrupa Parlamentosu için 6-9 Haziran tarihleri arasında seçimler gerçekleştirildi.

BBC Türkçe’nin aktardığına göre, ilk sonuçlar kapsamında merkez-sağdaki Avrupa Halk Partisi’nin (EPP) en büyük grup olarak kalması bekleniyor. Merkez-soldaki Sosyalistler ve Demokratlar İlerici İttifakı’nın (S&D) ise ikinciliği koruyacağı öngörülüyor.

Aşırı sağ olarak bilinen Avrupalı Muhafazakarlar ve Reformistler (ECR) ile Kimlik ve Demokrasi’nin (ID) daha da güç kazanması bekleniyor. Diğer yandan herhangi bir grup içerisinde bulunmayan aşırı sağ partilerin de parlamentoda temsilinin artacağı tahmin ediliyor.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, seçim sonuçları ile ilgili yaptığı açıklamada, “Bugün EPP için güzel bir gün. Seçimleri kazandık. Merkez yerini koruyor ama aşırı sağ ve aşırı solun desteğinin arttığı da doğru” ifadelerini kullandı.

FRANSA ERKEN SEÇİME GİDİYOR

Avrupa Parlamentosu’nda sandalyeler nüfusa oranlı dağıtılıyor. Almanya 96, Fransa 81 ve İtalya 76 sandalyeyle en fazla parlamentere sahip ülkeler arasında bulunuyor.

Seçim sonrası dengelerin en hızlı değiştiği ülke Fransa oldu. Sandık çıkış anketlerine göre aşırı sağdaki Marine Le Pen’in partisi Ulusal Birlik (RN), 2019’daki son seçimlere kıyasla 10 puan oylarını artırarak yüzde 31,5’e ulaştı.

Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un partisi Rönesans ise yüzde 15 oy aldı. Yüzde 14 oy alan Sosyalist Parti ise üçüncü sıraya yerleşti.

Seçim sonuçları karşısında büyük bir hüsrana uğrayan Cumhurbaşkanı Macron, parlamentoyu feshetti ve erken genel seçime gitme kararı aldı. Fransa’da 30 Haziran-7 Temmuz tarihleri arasında genel seçim gerçekleştirilecek.

Aşırı sağcı lider Le Pen ve baş adayı Jordan Bardella, AP seçimlerini Macron’a karşı bir referanduma dönüştürmek için çalıştı. Sandık çıkış anketlerinin açıklanmasının hemen ardından Bardella erken seçim çağrısında bulunmuştu.

ALMANYA’DA AfD YÜKSELMEYE DEVAM EDİYOR

Almanya’da sandık çıkış anketlerine göre, muhafazakar CDU/CSU yüzde 30 oy alarak birinci parti oldu. CDU/CSU, 2019 seçimlerindeki oyunu korudu.

Almanya’da bir süredir aşırı sağcılıyla bilinen AfD’nin oylarını artırdığı ve yapılan anketlere göre ikinci parti konumuna geldiği biliniyordu. AfD, AP seçim sonuçlarına göre, 2019’daki oyunu yüzde 5 civarı artırdı ve yüzde 16'ya ulaştı.

AfD, seçimlerden hemen önce Avrupa Parlamentosu’ndaki aşırı sağcı grup ID’den çıkartılmıştı. AfD’nin ID’den çıkartılmasındaki gerekçe ise Nazileri aklayan söylemleri olmuştu. Grup dışı kalan AfD’nin parlamentoda 17 milletvekiliyle temsil edileceği belirtiliyor.

Başbakan Olaf Scholz’un partisi SPD ise yüzde 14 oy aldı ve üçüncü parti oldu.

Koalisyon hükümetinde bulunan üç parti de destek kaybetti. 2019 yılında yüzde 20,5 destek alan Yeşiller, bu seçimlerde yüzde 12’lere kadar düştü.

Almanya’da önümüzdeki yıl genel seçimlerin gerçekleştirilmesi planlanıyor ve sonuçlar kapsamında mevcut hükümetin durumunun daha da zorlaşacağı yorumları yapılıyor.

BELÇİKA’DA BAŞBAKAN İSTİFA ETTİ

Belçika’da Pazar günü genel seçimler gerçekleştirildi ve seçimden yenilgiyle çıkan Belçika Başbakanı Alexander De Croo istifa etti. Bölünme yönündeki söylemleriyle bilinen Flaman milliyetçisi partiler seçimi kazandı.

Aşırı sağcı partiler en büyük parti konumuna ulaşamazken, Flaman milliyetçisi muhafazakar sağ Yeni Flaman İttifakı, seçimden zaferle ayrıldı.

Aşırı sağcılığıyla bilinen Flaman Çıkarı Partisi ise ikinci sıraya yerleşti.

Sosyalistler 21 yıl sonra oylarını artırırken, Marksistler ise aşırı sağın ardından oylarını en çok artıran kesim oldu.

GİORGİA MELONİ BAŞARIDAN BAŞARIYA KOŞUYOR

Parlamentoda en fazla temsilciye sahip üçüncü ülke olan İtalya’da Başbakan Giorgia Meloni seçimlerden zaferle çıktı.

Aşırı sağcı liderin partisi İtalya’nın Kardeşleri (FdI), yüzde 26-30 bandında oya ulaştı. Meloni, 2019’daki seçimlerde yüzde 6,4 oy almış ve beşinci parti olmuştu.

Muhalefetteki merkez sol Demokratik Parti yüzde 21-25 arası oyla ikinci sıraya yerleşti.

Başbakan Yardımcısı Matteo Salvini’nin partisi ve koalisyon hükümetinin ortaklarından Lig ise yüzde 8-10 bandına geriledi. Aşırı sağcı Lig partisi, 2019’daki seçimlerde yüzde 34 destek almıştı.

Avrupa Parlamentosu’nda aşırı sağdaki ECR grubunun lideri olan Giorgia Meloni, seçimler öncesi hem diğer aşırı sağ grup ID ile hem de merkez sağdaki EPP ile yakınlaşma mesajları vermişti.

Seçimlerden zaferle ayrılan Meloni’nin parlamentodaki güç dengelerini değiştirmesi ve AB’nin geleceğinde kritik bir rol oynaması bekleniyor.

HOLLANDA’DA WİLDERS’İN OYLARI ARTIYOR

Hollanda’da aşırı sağcı Geert Wilders’in Özgürlük Partisi (PVV) yüzde 17 oy ile AP'deki sandalye sayısını 1’den 7’ye yükseltti.

İşçi Partisi/Yeşil Sol İttifakı (PvdA/GL) ise yüzde 21,6 ile birinci oldu.

Avusturya’da aşırı sağcı Özgürlük Partisi (FPÖ) yüzde 27 oy ile ilk kez ulusal çaptaki bir seçimden zaferle ayrıldı.

Macaristan’da aşırı sağcı Viktor Orban’ın başbakanlığıyla iktidarda bulunan Fidesz- KDNP’nin yaklaşık yüzde 44 ile birinci parti olması bekleniyor.

Peter Magyar’ın kurduğu merkez sağ TISZA partisi ise yaklaşık yüzde 30 oy aldı. Bu oy oranı, Magyar’ın önümüzdeki dönemde Orban’a karşı güçlü bir muhalefet yapacağını gözler önüne seriyor.

İspanya’da muhalefetteki merkez sağ Popüler Partisi (PP), Başbakan Pedro Sanchez’in Sosyalist Partisi’ni yendi.

Son dönemde oylarını artırdığı bilinen aşırı sağcı Vox Partisi ise üçüncü oldu.