Azerbaycan ve Fransa arasında gerilim artıyor: Ermenistan savaşa mı hazırlanıyor?

İki ülke arasındaki ilişkiler, Fransa'nın Ermenistan'a artan askeri destek vermesiyle 2023 yılının sonlarında gerilmeye başladı. Azerbaycan, Paris hükümetinin Ermenistan'a 50 zırhlı araç göndereceğinin ortaya çıkmasına büyük bir tepki göstermişti. 

Fransa Savunma Bakanı Sebastien Lecornu'nun Şubat 2024’te Ermenistan'a gerçekleştirdiği resmi ziyarette, bu ülkeye kısa, orta ve uzun menzilli hava savunma sistemleri vermeye hazır olduklarını açıklaması, iki devlet arasındaki tansiyonu daha da artırdı.

Azerbaycan'ın geçtiğimiz yıl Fransa'nın Bakü Büyükelçiliği çalışanlarından ikisini "istenmeyen kişi" olarak ilan etmesi ve bir Fransız vatandaşını casusluk suçlamasıyla tutuklaması gibi adımları ise iki ülke arasındaki ilişkilerdeki gerilimi tırmandıran adımlar olarak yorumlandı.

BAKÜ BÜYÜKELÇİSİ GERİ ÇAĞRILDI

Fransa, Azerbaycan ile son dönemde artan gerilimler sebebiyle Bakü Büyükelçisi'ni istişare amacıyla ülkeye geri çağırdı. Fransa Dışişleri Bakanlığı, bu kararın Azerbaycan'ın "iki ülke arasındaki ilişkilere zarar veren tek taraflı eylemleri" nedeniyle alındığını duyurdu.

Fransa Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Paris'te Büyükelçi Anne Boillon ile bir araya geldi. Açıklamada Azerbaycan, "son aylarda iki ülke arasındaki ilişkilere zarar verecek adımlar atmakla" suçlandı.

France24'ün aktardığına göre, Boillon'la görüşmesinde Macron, "Azerbaycan'ın attığı adımlardan üzüntü duyduğunu ve Bakü'nün niyetini açıkça dile getirmesi gerektiğini" söyledi.

Fransa Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, "Fransa, Azerbaycan ile Ermenistan arasında iki ülkenin de toprak bütünlüğüne ve uluslararası hukuka saygılı şekilde normalleşmeye bir kez daha desteğini dile getirir" ifadeleri kullanıldı.

“FRANSIZ ŞİRKETLER ÜLKEDEN ÇIKARILSIN”

Azerbaycan Milli Meclisi Uluslararası İlişkiler ve Parlamentolar Arası İlişkiler Komitesi, Azerbaycan hükümetine Fransa ile tüm ekonomik ilişkilerin durdurulması ve tüm Fransız şirketlerinin ülkeden çıkarılması çağrısında bulundu.

Komite, Fransa Senatosunun Azerbaycan’a ilişkin yaptırım çağrısını kapsayan kararına yönelik bildiriyi kabul etti.

Bildiride, Fransa Senatosunun, Ermeni lobisi ve onların etkisi altında bulunan Fransız yetkili ve politikacıların kışkırtmasıyla Azerbaycan aleyhine önyargılı, taraflı ve asılsız bir kararı kabul ettiği açıklandı.

Son dönemde doğrudan Elysee Sarayının talimatlarıyla Fransa'da Azerbaycan karşıtı faaliyetlerin yükselişe geçtiği, Fransa'nın uluslararası hukukun norm ve ilkelerine açıkça saygısızlık göstererek Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü ve egemenliğine karşı adaletsiz adımlar attığı vurgulanan bildiride, Fransa'nın Azerbaycan karşıtı politikaları nedeniyle iki ülke arasındaki ilişkilerin en düşük düzeye gerilediği ve neredeyse durma noktasına geldiği belirtildi.

Fransa'nın yaptığı soykırımlardan ve sürdürdüğü sömürgecilik politikalarından örnekler verilen bildiride, Azerbaycan hükümetine "Fransa'ya yaptırımlar uygulansın. Fransız yetkililerin Azerbaycan'daki tüm varlıkları tespit edilirse dondurulsun. Fransa ile tüm ekonomik ilişkiler durdurulsun. Tüm Fransız şirketler Azerbaycan'dan çıkarılsın. Fransız şirketlerinin Azerbaycan'da hiçbir devlet projesinde yer almasına müsaade edilmesin. Dışişleri Bakanlığı, Kanaklar, Maohi Nui ve Korsika'nın bağımsızlığının tanınması yönünde adımlar atsın" çağrısı yapıldı.

Fransa'nın doğrudan Ermenistan’a askeri olarak destek sağlaması, Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki barış görüşmelerini de oldukça olumsuz etkiliyor.

ERMENİSTAN’IN SİLAHLANDIRILMASI VE BARIŞ GÖRÜŞMELERİ

Azerbaycan Başbakan Yardımcısı Şahin Mustafayev ile Ermenistan Başbakan Yardımcısı Mher Grigoryan başkanlığındaki sınır belirleme komisyonlarının 19 Nisan Cuma günü düzenlediği 8. toplantıda Ermenistan, Birinci Karabağ Savaşı'nda işgal ettiği 4 köyün Azerbaycan'a iadesini kabul etti.

Bu karar, Ermenistan’dan çok dış dünyada oldukça ses getirdi. Başta Fransa olmak üzere bazı devletler, Azerbaycan’ın ilerleyen dönemde Ermenistan’ı işgal girişiminde bulunacağını belirterek Ermenistan’a askeri destek sağlamaya devam ediyor.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Fransa, Hindistan ve Yunanistan'ın, Ermenistan'ı Azerbaycan'a karşı silahlandırdığını vurgulayarak, "Biz de oturup bekleyemeyiz. Bu tavrımızı Ermeni hükümetine ve bugün Ermenistan'a sahip çıkmaya çalışan taraflara açıkça ilettik. Kendimize yönelik ciddi tehdit görürsek ciddi önlemler almak zorunda kalacağız” şeklinde konuştu.

Ermenistan'la barış anlaşması imzalanması için yürütülen müzakerelere değinen Aliyev, "Barış anlaşması imzalanmasına hiçbir zaman olmadığı kadar yakınız. İşgal döneminde hiçbir zaman buna yakın olmadık. O zaman temel ilkelerde bile mutabık kalamıyorduk. Şimdi ise barış anlaşmasının nasıl olması gerektiği konusunda ortak bir anlayışa sahibiz. Sadece detayları çözmemiz gerekiyor. Ama elbette her iki tarafın da zamana ihtiyacı var" ifadelerini kullandı.