Biden'ın iç ve dış politikası dünyayı nasıl etkiledi? İlk altı ayda yaşananlar…

Fethiye Mutaf Narin/INTELL4

fethiyemutaf@intell4.com

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden, yemin ederek göreve başladığı 20 Ocak tarihinden bu yana, eski Başkan Donald Trump’ın tam aksi bir iç ve dış politika izlemekte. Özellikle Trump dönemi, Amerikan siyasetinde kutuplaşmanın zirve yaptığı bir süreç olarak tarihe geçti. Bu süreçte uzlaşı vaadiyle öne çıkan Biden, Trump’ın uygulamalarına tamamen ters düşen adımlar attı. 

Peki, Biden’in bundan sonraki başkanlık sürecinde atacağı adımları görünür hale getiren bu girişimler neler oldu? 

BIDEN’İN İÇ POLİTİKA DİPLOMASİSİ…

Trump’tan görevi devralırken uzlaşı vaadinde bulunan Başkan Biden, ilk altı ayında bu vaadini gerçekleştiremedi ancak büyük yol katetti. İç politikada; koronavirüs (Covid-19) ile mücadele, aşıya destek kampanyaları, ekonomik kalkınmayı canlandırmak için yardım ve harcama paketleri ile birlikte ırkçılıkla yüzleşme konusunda “Siyah Hayatlar Değerlidir” hareketine sahip çıkma gibi adımları attı. 

Özellikle şu anda küresel salgın olarak hayatımız tehdit eden koronavirüs pandemisiyle mücadele meselesinde Biden’ın kendisinden beklenen performansı büyük oranda sergilediğini söylemek mümkün. Nitekim Biden’i iktidara taşıyan en önemli meselelerin başında, Trump’ın salgınla mücadelede oldukça kötü bir performans sergilemiş olması geliyor. 

ILIMLI BAŞKAN İMAJI ÇİZDİ

Öte yandan eski Başkan Trump’ın ekonomiye zarar verdiği gerekçesiyle koronavirüs kısıtlamalarını bir an önce kaldırma politikasına karşı Biden, ekonominin bir an önce normale dönmesi için gerekli gördüğü kısıtlamaları savunan bir tavır sergiledi. Zaten Biden seçilmeden önce güçlü bir ekonomi ekibi kurarak kredibilitesi yüksek olan teknokrat ekonomistlerle çalışacağı sinyalini vermişti. Başkanlık sürecinde art arda açıkladığı ekonomik destek paketleriyle bu husustaki beklentileri de karşılamış oldu. 

Tüm bunların yanı sıra ABD’nin kronik sorunu haline gelen ırkçılık meselesi ülkenin en büyük sorunu. Barack Obama’nın ilk siyasi başkan olarak seçilmesi sonrasında ırkçılık meselesinde ciddi bir gerileme gözlemlenmişti. Ancak Trump’ın ayrıştırıcı politikası nedeniyle, ırkçılık problemi yeniden gün yüzüne çıkmış ve  zaman zaman büyük şiddet olaylarının yaşanmasına neden olmuştu. 

Bu süreçte başkanlık yarısında olan Biden, yardımcısı adayı olarak siyahi bir kadın olan Kamala Harris’i seçti. Biden, bu seçimle Amerikan halkına ırkçılık sorununu ne kadar ciddiye aldığını göstermiş oldu. Bununla birlikte Biden, “Siyah Hayatlar Değerlidir” hareketine destek oldu ve göreve gelir gelmez ırk eşitliğinin sağlanmasını amaçlayan düzenlemelere imza attı. 

Tüm bu hususlar göz önünde bulundurulduğunda Başkan Biden’ın ilk altı ayında iç politikada oldukça başarılı adımlar attığını söylemek mümkün. 

Peki, Biden’ın dış politikada attığı adımlar neler oldu? Orta Doğu, Afrika ve Asya ile birlikte  Rusya, Çin ve Avrupa nasıl etkilendi?

BIDEN’IN DIŞ POLİTİKA DİPLOMASİSİ…

Her fırsatta ABD’nin Orta Doğu’da aktif rol oynamasından rahatsızlık duyduğunu belirten Biden’ın bu hususta attığı en önemli adım, Afganistan’dan çekilmek oldu. Biden, önceki başkanların atmakta zorlandığı o adımı başkanlık koltuğuna oturur oturmaz attı ve ABD’nin yayılmacı politikasını engellemeye yönelik çalışmalarına başladı. 

Biden, bu politikayla önceliklerini belirledi ve sınırlarını çizdi. Afganistan’dan çekilme kararı alan Biden’ın, bundan sonraki süreçte İran ve Çin’e daha fazla odaklanması öngörülüyor. 

ÇİN İLE REKABET DEVAM EDECEK

Bazı stratejistler Biden’ın başkanlık koltuğuna oturduğu ilk günlerde, Trump’ın aksine Çin ile olumlu bir diplomasi yürüteceğine yönelik öngörülerde bulundu. Ancak Biden’ın Asya politikası ekibi, Çin'in ABD ile aralarında yeniden stratejik bir diyalogun başlatılması çağrılarını reddetti ve Trump yönetimi tarafından Pekin’e uygulanan tüm kısıtlamaları ve yaptırımları aynen korudu. 

KÜRESEL İTTİFAKLARIN ONARIMI

ABD’nin güç mücadelesi içinde olduğu bir diğer ülke ise Rusya. ABD, Trump döneminde Rusya’ya karşı ikiye bölünmüş durumdaydı. Ancak Biden, Putin ve Kremlin'in politikalarını eleştirerek Rusya'yı iç gündemden çıkarmayı ve bir dış politika sorunu olarak ele almayı başardı. İki nükleer gücün nükleer cephaneliklerini yöneten tek anlaşma olan Yeni Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması’nın (Yeni START) beş yıllığına uzatılması, Başkan Biden’ın ilk dış politika eylemlerinden biriydi.

Biden, bu güne dek Moskova’nın saldırgan eylemlerine yanıt vermekten çekinmezken, kendi çıkarına olan meseleleri ele alma konusunda ikili bir politika izlemeyi tercih etti. Washington yönetimi, Moskova’ya 2020’deki ABD başkanlık seçimlerine müdahale ve siber saldırıları gerekçeleriyle yaptırım uygularken, bir diğer yandan da Biden, Cenevre’de Putin ile bir araya gelerek anlaşma sağladı. 

Biden’ın Rusya ile istikrarlı ve öngörülebilir bir ilişki istediği oldukça açık ancak bunu gerçekleştirip gerçekleştiremeyeceğini söylemek için henüz çok erken.

OLUMLU GELİŞMELER VE YAŞANAN BELİRSİZLİKLER

Öte yandan Biden’ın, Trump’ın ardından Avrupa Birliği (AB) ile oldukça olumlu bir başlangıç yaptığını söylemek mümkün. Nitekim, Biden ülkesini yeniden Paris İklim Anlaşması ve Dünya Sağlık Örgütü'ne (DSÖ) döndürmekte olabildiğince hızlı davrandı. 

Son olarak Biden yönetiminin, Afrika'daki üst düzey katılımını analiz eden gözlemciler, Dışişleri Bakanı Anthony Blinken’ın göreve gelir gelmez Afrikalı liderlerle ilişki kurmaya öncelik vermesini kayda değer bir gelişme olarak değerlendirdi. 

Biden’in ilk altı ayda attığı adımlar, bundan sonraki süreçte alacağı kararlara yönelik ipuçları oluşturuyor. Ancak halen Atlantik genelinde devam eden gerilim ve Çin ile nasıl başa çıkılacağı ile ilgili iki meseleye yönelik belirsizlik sürüyor. 

Fethiye Mutaf Narin/INTELL4

fethiyemutaf@intell4.com