ABD’deki senaryo Brezilya’da tekrarlandı: Bolsonaro taraftarları kongreyi bastı

Brezilya’da devlet başkanlığı seçiminin ikinci turunu Luiz Inacio Lula da Silva yüzde 50,83 oy alarak kazanmıştı. Lula da Silva seçimi kazanmasının ardından yaptığı konuşmada, "1 Ocak 2023'ten itibaren sadece bana oy verenleri değil, 215 milyon Brezilyalıyı yöneteceğim. İki Brezilya yok. Biz tek ülke, tek bir halk ve büyük bir milletiz" ifadelerini kullanmıştı.

Ancak, ikinci tur başkanlık seçimlerini kaybeden Jair Bolsonaro yanlıları ülke genelinde yolları kapatarak eylemler yaptı.

Brezilya Ordusu ise seçimleri denetlediğini ve seçimlerde herhangi bir hile olmadığını duyurdu. Hava, Kara ve Deniz Kuvvetleri Komutanlarının yayınladıkları ortak bir bildiride, anlaşmazlıkların anayasal ve barışçıl yollarla çözülmesi gerektiği ifade edildi.

Daha sonrasında Bolsonaro taraftarları cumhuriyetin 123. yılı dolayısıyla başkent Brasilia, Sao Paulo, Rio de Janeiro, Recife ve Belen şehirlerinde tekrar sokaklara dökülerek askeri karargahların yakınlarında orduya “Lula’ya darbe yapın” çağrısı yaptı.

14 Aralık’ta ise Brezilya’da Lula’nın devlet başkanlığı seçiminin galibi olduğu, Yüksek Seçim Mahkemesi’nde gerçekleştirilen törenle tescil edildi.

30 Ekim’deki ikinci tur seçimi kazanarak yeniden devlet başkanlığı koltuğuna oturan Lula, 2002’de ilk kez seçildiği dönemde "üniversite diploması olmadığı için bu kadar eleştirilen birine devlet başkanı unvanını verme konusunda halkın gösterdiği cesareti" dile getirirken gözyaşlarını tutamadı. 

Lula, “Ülkede demokrasinin yeniden kazanmasını beklemenin, sadece bana değil tüm Brezilya halkına ne çok şeye mal olduğunu biliyorum” ifadelerini kullandı.

ESKİ DEVLET BAŞKANI ABD’YE GİTTİ

Brezilya’da devlet başkanlığı seçimini kaybeden Jair Bolsanaro ise 1 Ocak 2023’te göreve başlayacak olan yeni devlet başkanı Lula da Silva'nın yemin töreninden önce ABD'ye gitti.

İnternet üzerinden paylaşılan canlı yayında destekçilerine veda eden Bolsonaro, Lula da Silva'nın göreve başlama tarihine atıfta bulunarak "Brezilya 1 Ocak'ta sona ermeyecek, bundan emin olabilirsiniz Bugün siyaset hakkında daha fazla şey bilen bir kitleye sahibiz. Risk altında olduklarını anlıyorlar. İyi olan kazanacak. Brezilya'nın her yerinde liderlerimiz var. Yeni politikacılar ya da yeniden seçilen politikacılar, bir fark yaratacaklar" ifadelerini kullandı.

1 Ocak’ta Brezilya Devlet Başkanlığı görevini devralıp başkanlık kuşağını takan Lula da Silva, Başkent Brasilia'daki Planalto Sarayı önünde toplanan yaklaşık 300 bin destekçisine seslendi.

Ekonomik eşitsizliğe değinirken göz yaşlarını tutamayan Lula da Silva, "Ülkenin yüzde 5'i zenginlerden oluşurken geri kalan yüzde 95'i ise aynı servet yüzdesine sahip değil" şeklinde konuştu.

Devlet Başkanı Silva nefret söylemine son vermenin de zamanının geldiğini söyleyerek, "İki Brezilya yok, biz tek bir ülkeyiz. Tek bir kasaba. Hepimiz Brezilyalıyız. Kimse ikinci sınıf insan muamelesi görmeyecek” dedi.

BOLSONARO YANLILARI KONGEREYİ İŞGAL ETTİ

Dün, Devlet Başkanı Lula da Silva’nın parlamentoda yemin etmesinin ardından eski Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro destekçileri Kongre binasını bastı.

Ülke basınında çıkan haberlere göre, ordudan müdahale talebiyle slogan atan gruplar, polis bariyerini aşarak Kongre binasına girdi.

Eylem düzenleyen Bolsonaro destekçileri orduya müdahale çağrısında bulunarak, Temsilciler Meclisi ve Senato binalarının çatısına çıktı.

Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva ise Kongre, Devlet Başkanlığı Sarayı ve Yüksek Mahkeme'yi basan göstericilere müdahale emri verdi.

Başkanlık, Yüksek Mahkeme ve Kongre'yi işgal edenlerin teşvik edildiğini vurgulayan Lula, "Bunu yapanlar kanunun gücüyle cezalandırılacak. Henüz hükümeti kurarken pazar gününün sessizliğinden faydalandılar. Eski cumhurbaşkanının (Bolsonaro) birkaç konuşmasının buna yol açtığı biliniyor. Bu da onun ve onu destekleyen yanlılarının sorumluluğudur" değerlendirmesini yaptı.

Ülkede, Federal Güvenlik Bakanı ve Brasilia Valisi Ibaneis Rocha görevden alındı.

Bolsonaro'nun müttefiki olarak bilinen Federal Bölgesi Güvenlik Bakanı Anderson Torres’in, Başkanlık, Yüksek Mahkeme ve Kongre baskınında ihmali olduğu söyleniyor.

Brezilya Adalet Bakanı Flavio Dino da olaylardan Bolsonaro’yu sorumlu tutarak, “Bolsonaro destekçilerinin saçma sapan saldırı girişimlerini asla affetmeyeceğiz” diye belirtti.

Bakan Dino, yaptığı açıklamada, Ulusal Kongre, Devlet Başkanlığı Sarayı ve Yüksek Mahkeme binasını basan 200 kişinin gözaltına alındığını bildirdi.

Ulusal Kongre ve Devlet Başkanlığı Sarayı'nı basan eski Devlet Başkanı Bolsonaro destekçileri, güvenlik güçlerince bu binalardan çıkartılıp kontrol sağlandı. Diğer yandan Devlet Başkanı Lula da Silva, 31 Ocak’a kadar “federal müdahale” yetkisi aldığını açıkladı.

KONGRE BASKINI LATİN AMERİKA ÜLKELERİNDEN TEPKİ GÖRDÜ

Eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro destekçisi yüzlerce kişinin Ulusal Kongre’ye baskın düzenlemesi Latin Amerika ülkelerinden tepki gördü. Kolombiya, Şili, Arjantin ve Venezuela devlet başkanları Lula da Silva’ya desteklerini iletti.

AA'nın aktardığı habere göre Kolombiya Cumhurbaşkanı Gustavo Petro, sosyal medyadaki açıklamasında, Amerikan Devletleri Örgütü'nü (OAS) acil toplantıya çağırarak, Kongre'ye müdahale edilmesini "darbe girişimi" olarak nitelendirdi.

Silva'ya desteğini dile getiren Petro, "Bütün dayanışmam Lula ve Brezilya halkıyla. Faşizm darbe yapmaya karar verdi. Sağcılar şiddeti tercih etti" ifadelerini kullandı.

Şili Devlet Başkanı Gabriel Boric de sosyal medya hesabından, yapılan baskını eleştirerek, "Lula'ya desteğimizi ilan ediyoruz. Demokrasiye korkakça ve aşağılık bir saldırı" diye konuştu.

Arjantin Devlet Başkanı Alberto Fernandez Twitter hesabından, Lula'ya tam desteğini ifade ederek, "Brezilya halkıyla birlikteyiz. Brezilyalılar tarafından demokratik olarak seçilen hükümete bağlılığımızı kararlılık ve birlik içinde gösterelim. Demokrasi, özgürlükleri garanti eden ve bizi halkın kararına saygı duymaya mecbur eden tek siyasi sistemdir" şeklinde konuştu.

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro ise sosyal medya hesabından Kongre'ye baskın nedeniyle Bolsonaro yanlılarına tepki göstererek, "Brezilya'nın demokratik kurumlarına saldıran faşist Bolsonaro destekçilerini kararlılıkla kınıyoruz. Desteğimiz Başkan Lula ve Brezilya halkıyladır" ifadelerini kullandı.

JOE BİDEN: “SALDIRIYI KINIYORUZ”

Latin Amerika ülkeleri ABD’nin arka bahçesi olarak biliniyor. Bu nedenle Washington, bölgedeki nüfuzunu kaybetmek istemiyor. 

Brezilya’daki seçimler öncesinde de Demokrat Parti’den Senatör Patrick Leahy “Brezilya demokrasisinin ve ABD'nin Brezilya ile ilişkilerinin kaderi, yaklaşan seçimlerde belirlenecek" ifadelerini kullanmıştı.

Brezilya’daki seçimleri İşçi Partisi adayı Lula da Silva’nın kazanmasıyla da ABD Başkanı Joe Biden’dan "Önümüzdeki aylarda ve yıllarda ülkelerimiz arasındaki iş birliğini sürdürmek için birlikte çalışmayı iple çekiyorum" açıklaması gelmişti.

Ancak devlet başkanlığı seçimini kaybeden Jair Bolsonaro’nun ABD’ye gitmesinin ardından Brezilya’da Washington destekili Bolsonaro yanlısı gruplar Ulusal Kongre’ye ve Başkanlık Sarayı’na baskın düzenledi.

2010'ların başında Brezilya'da ABD büyükelçisi olarak da görev yapan eski ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Thomas Shannon, “Brezilya ve ABD birbirinin aynasıdır. Bu iki demokrasiden birinin başına gelen diğerinin de başına gelir” demişti.

6 Ocak 2021’de ABD’de gerçekleşen Kongre baskını’nın yıl dönümünün üzerinden birkaç gün geçmişken benzeri bir Kongre Baskını Brezilya’da yaşandı.

6 Ocak 2021 tarihinde ABD’nin en önemli binalarından biri; başkanlık seçimleri sonucundan memnun olmayan Cumhuriyetçiler ve Trump yanlıları tarafından işgal edilmişti.

Dün de Brezilya’da eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro destekçisi yüzlerce kişi, Ulusal Kongre'ye baskın düzenledi.

ABD başkanı Joe Biden ise Kongre baskınını kınayarak,  Devlet Başkanı Luiz İnacio Lula da Silva'ya destek verdiğini söyledi.

"Brezilya'nın demokratik kurumları tam desteğimize sahiptir" diyen Biden, Brezilya halkının iradesinin baltalanmaması gerektiğini belirtti.

Ancak Brezilya’da devlet başkanı seçilen Lula’nın BRICS’ın en büyük savuncusu olması, ABD tarafından tehdit unsuru olarak görülüyor.

ABD, Latin Amerika’da darbelere destek vererek sol hükümetlerin devrilmesine neden oluyor.