Dağlık Karabağ savaşını kaybeden Paşinyan, seçimi nasıl kazandı?
Azerbaycan ile karşı karşıya geldiği Dağlık Karabağ savaşını kaybeden Paşinyan’ın istifasının ardından erken seçime giden Ermenistan’da tarihte eşine çok az rastlanan bir durum yaşandı. Nikol Paşinyan, yeniden ülkenin başbakanı seçildi. Peki, savaşta mağlup olmuş Paşinyan, nasıl yeniden seçilebildi? Bundan sonra Ermenistan’ı ne bekliyor?
Ermenistan ile Azerbaycan arasında başlayan ve 44 gün süren İkinci Dağlık Karabağ savaşı 10 Kasım 2020'de sona erdi ve Ermenistan hükümeti savaşta mağlup oldu. Nikol Paşinyan’ın Azerbaycan karşısındaki mağlubiyeti sonrası, istifa baskıları arttı. Son olarak ordunun Şubat ayında Paşinyan'ın istifasını istemesi ülkede gerginliği artırdı.
Ermenistan, artan baskılar üzerine erken seçime gitme kararı aldı. Ancak 20 Haziran'da yapılan erken seçimin sonuçları bir hayli şaşırtıcı oldu. 2018’de Ermenistan’da halkın protestoları ile başlayan Kadife Devrim’in ardından Başbakan seçilen Nikol Paşinyan, Dağlık Karabağ Savaşı sonrası yaşadığı yenilgiye rağmen yüzde 54 oranında oy alarak yeniden hükümeti kurmaya hak kazandı.
ERMENİSTAN'I ANLAMAK...
Tarihte savaş kaybetmiş ve halkı nezdinde acı bir anlaşmayı imzalamış hükümetlerin tekrar seçim kazandığı nadir görülen bir olay. Paşinyan’ın iktidarda kalması bu nedenle şaşkınlık yarattı. Ancak ülkeyi yakından takip eden uzmanlara göre, bu durumun bazı anlaşılır sebepleri var.
Seçim sonuçlarını değerlendiren analistlere göre, Ermeni halkı bu kez barışa değil, savaşsızlık ihtimaline oy verdi. Ayrıca muhalefetin “Kaybeden ve ilerinde kaybedecek Demokratik Ermenistan” ile “Güçlü, güvenli ve kazanacak eski Ermenistan” arasında seçim yapacaksınız dediği “denklem”, Eremeni halkının büyük bölümüne gerçekçi gelmedi.
Eğer Paşinyan’ın rakibi Robert Koçaryan kazansaydı, Ermenistan halkını yeni bir maceraya sürüklenecekti. Ancak daha önce tecrübe edilmiş, demokratik olmayan, baskıcı bir rejimden hayır gelmeyeceğine karar veren çoğunluk bir anlamda, 2018’deki yeni Ermenistan hayalini, 2020’deki savaşın getirdiği korkuya değişmedi.
Bu da demek oluyor ki Ermenistan halkının büyük çoğunluğu sırf Koçaryan yeniden hükümete gelemesin diye Paşinyan’ı seçti.
ERMENİSTAN’I NASIL BİR GELECEK BEKLİYOR?
Galibiyetini hem Rusya’dan hem de Batılı ülkelerden gelen tebrik mesajlarıyla kutlayan Paşinyan, aslında kendisine seçimi rakiplerinin kazandırdığının farkında. Ancak buna rağmen eli oldukça güçlü.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilat (AGİT) gözlemcileri, seçimin ülkede kutuplaştırıcı ve saldırgan dili arttırdığının altını çiziyor. Toplum içindeki bölünme artarken, fiziksel tartışmalarda gittikçe sert bir hâl alıyor.
Öte yandan halkın Paşinyan’ı yeniden seçmesi, Karabağ’a yüz çevirdikleri anlamına gelmiyor. Fakat Güney Kafkasya’daki en yüksek işsizlik oranına ve en düşük milli gelire sahip Ermenistan’da doğal olarak öncelikler değişiyor. Paşinyan ile beraber barış tamamen bölgeye hâkim olmayacaksa dahi kanlı bir savaş ufukta görünmüyor.