Ekvador'un Meksika büyükelçiliği baskını ve bölge ülkelerinden diplomatik adımlar

Baran DÖNER

barandoner@intell4.com

Ekvador polisi, eski Ekvador Devlet Başkan Yardımcısı Jorge Glas’ı gözaltına almak için Meksika’nın Quito’da bulunan büyükelçiliğine baskın düzenlemiş ve bu baskın küresel tepkiye neden olmuştu. 

Ekvadorlu eski bakan, siyasi amaçlı olduğunu belirttiği yolsuzluk suçlamalarından iki kez hüküm giymişti. Glas, baskının ardından polis tarafından götürülüp gözaltına alınmıştı.

Ekvador hükümeti, Meksika'nın Glas'a yaptığı sığınma talebinin yasa dışı olduğunu ve uygun uluslararası prosedürleri izlemediğini iddia ediyor ancak bölge ülkeleri Ekvador hükümetiyle aynı fikirde değil.

Meksika’nın diplomatik ilişkilerini sonlandırma kararının ardından Venezuela ve Honduras hükümetlerinden de benzer açıklamalar geldi.

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Ekvador polisinin büyükelçilik baskınını sert bir dille eleştirdi. Kolombiya yönetiminden de Ekvador’a karşı sert hamleler gelecek gibi görünüyor.

VENEZUELA VE HONDURAS’DAN DİPLOMATİK ADIM

Latin Amerika ülkeleri Venezuela ve Honduras, Meksika’nın Quito kentindeki büyükelçiliğine yapılan polis baskınının ardından uluslararası normların ihlal edildiği gerekçesiyle Ekvador ile diplomatik ilişkileri durdurma kararı aldı.

Venezuela ve Honduras hükümetlerinin bu kararı, bölge ülkelerinin katılım gösterdiği Latin Amerika ve Karayip Devletleri Topluluğu (CELAC) zirvesinin ardından geldi. Honduras’ın Dış İlişkiler Bakanı Enrique Reinare, Başkan Xiomara Castro hükümetinin “uluslararası hukuka saygı gösterilmesi için net bir mesaj” göndermeyi umduğunu belirtti.

Reinare, Meksika büyükelçiliğine yapılan baskının “uluslararası sistemde bir emsal durumuna gelmemesi gerektiğini ve bu olayların tekrarlanmaması gerektiğini” ifade etti.

Honduras Dış İlişkiler Bakanı Reina, hükümetinin sonuna kadar Meksika’nın yanında olduğunu söyledi. Reina, “Meksika'nın Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Adalet Divanı önündeki eylemlerini desteklemek için gerekli adımları atacağız” şeklinde konuştu.

Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro ise Meksika ile büyük bir dayanışma içinde olduklarını vurguladı ve Ekvador’daki büyükelçiliğinin ve konsolosluklarının kapatılması istedi.

Maduro, şu anda liman kenti Guayaquil'deki maksimum güvenlikli bir hapishanede tutulan Glas'ın, "Meksika büyükelçiliğine iade edilmesi ve siyasi sığınmasının tanınması gerektiğini" açıkladı.

Maduro, ”Ekvador yönetimi, Latin Amerika'nın önünde, Karayipler'in önünde, dünyanın önünde ortaya çıkmalı ve kendisi için sorumluluk üstlenmeliydi ancak yüzünü göstermedi. Ekvador halkının bunu bilmesi gerektiğini söyleyebilirim” şeklinde konuştu.

Maduro'nun 11 yıllık başkanlığında, 7,7 milyondan fazla Venezuelalı kendi ülkelerini terk etti ve çoğu Latin Amerika ve Karayipler'de başka bir yere yerleşti. Ekvador, Venezuelalı göçmenlerin yaşadığı en yoğun altıncı ülke konumunda.

Ekvadorlu yetkililer ve göçmenlere yardım eden sivil toplum kuruluşları, Ekvador'da 475.000 Venezuelalının yaşadığını tahmin ediyor. Ekvador yönetiminin ilerleyen günlerde Venezuelalı göçmenler ile ilgili siyasi bir aksiyon alacağını söyleyebiliriz.

OBRADOR: “PİNOCHET BİLE BÖYLE DAVRANMADI”

Ekvador Devlet Başkanı Daniel Noboa, Ekvador polisinin Meksika büyükelçiliğine yaptığı baskına ulusal güvenliği korumak amacıyla izin verdiğini söyledi. Glas’ın siyasi nedenlerle değil yolsuzlukla ceza mahkumiyetleri nedeniyle arandığı belirterek Meksika’nın sığınma hakkı tanımasıyla Viyana Anlaşması'nı ihlal ettiğini söyledi.

Meksika Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador, CELAC zirvesinde yaptığı konuşmada, Ekvador'un özür dileyene ve bir daha asla yapmayacağına söz verene kadar Birleşmiş Milletler üyeliğinin askıya alınmasını talep etti.

Meksika Devlet Başkanı, 1973'ten 1990 yılına kadar Şili'yi yöneten Augusto Pinochet'ten alıntı yaptı ve Şilili muhalifler oraya sığındığında Pinochet'nin bile Meksika'nın büyükelçiliğine baskın yapmadığını söyledi.

López Obrador, “Pinochet gibi o korkunç diktatör bile büyükelçiliğimizi işgal etmeye cesaret edemedi” dedi.

KOLOMBİYA’DAN ELEKTRİK İHRACATINI DURDURMA KARARI

Ekvador’da yaşanan kuraklık nedeniyle su kıtlığı yaşanıyor. Bu durum, ülkenin gücünün yaklaşık yüzde 75’ini üreten hidroelektrik santrallerindeki üretimi sınırlandırdığı için ülkenin ana kentlerinde elektrik karne ile verilmeye başlandı.

Ekvador Enerji Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Ekvadorluları bu kritik hafta elektrik tüketimlerini azaltmaya çağırıyoruz” denildi.

Ülke genelinde yaşanan elektrik sıkıntısının tek nedeni kuraklık değil. Kolombiya, nisan ayının ilk haftasında ülke içinde yaşanan ihtiyaçlar nedeniyle tasarrufa gideceğini duyurmuş ve Ekvador’a elektrik ihracatını azaltma kararı almıştı.

Kolombiya, Ekvador polisinin Quito bölgesinde Meksika büyükelçiliğine düzenlediği baskından sonra ise elektrik ihracatını tamamen askıya aldığını duyurdu.

Ekvador'un en büyük şehri olan Guayaquil'deki bir etkinlikte konuşan Başkan Daniel Noboa, ülkedeki bazı enerji santrallerinin siyasi rakipleri tarafından ve dış ülkeler aracılığıyla "sabote edildiğini" belirtti.

Ekvador, uyuşturucu kaçakçılarının ve diğer tehlikeli suçluların iadesini yasallaştırma önerisi de dahil olmak üzere Noboa'nın bazı güvenlik politikalarının oylanacağı bir referandumu Pazar günü oylamaya hazırlanıyor.