Emmanuel Macron’un İsrail çıkışı uluslararası kamuoyunda tartışmalara yol açtı

İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları 7 Ekim’den bu yana devam ediyor. Gazze’deki sivilleri hedef alan ve uluslararası kamuoyundan gelen tepkileri görmezlikten gelen Netanyahu hükümetine, ABD ve Batı ülkelerinin koşulsuz desteği sürüyor.

ABD Başkanı Joe Biden, İngiltere Başbakanı Rishi Sunak ve Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un Tel Aviv’e yönelik ziyaretleri sonrası Netanyahu hükümetinin Gazze’ye yönelik saldırıları daha da şiddetlendi.

Batı dünyasından koşulsuz destek alan Netanyahu, Gazze’deki Filistinlilerin Mısır’a ve Ürdün’e gönderilmesi gibi planları gündeme getirdi. Ancak Mısır ve Ürdün hükümetlerinin tepkileri, bu planı şimdilik rafa kaldırdı. 

MACRON’DAN KRİTİK İSRAİL ÇIKIŞI

7 Ekim’den bu yana İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları devam ederken, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’dan 11 Kasım’da kritik bir çıkış geldi. Macron daha önce ABD ve NATO’ya yönelik eleştirileri ile uluslararası kamuoyunda tartışmalara yol açmıştı. 

Macron, Kasım 2019’da İngiltere merkezli The Economist dergisine verdiği röportajda, “Şu anda yaşadığımız NATO’nun beyin ölümüdür” ifadelerini kullanmıştı.

Macron ayrıca, “ABD ile NATO müttefikleri arasında stratejik karar alma süreçlerinde hiçbir şekilde koordinasyon yok” şeklinde konuşarak ittifaka ve Washington’a yönelik eleştirilerini dile getirmişti.

Macron daha sonrasında ise 'Avrupa Ordusu' kavramını gündeme taşıyarak, Batı’nın savunma alanında ABD’den bağımsız olması gerektiğine dikkat çekmişti. Fransa’nın Rusya ile yakınlaşması ve Macron’un savunma alanında harcamalarını artırması ABD tarafından eleştirilmişti.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron bu defa ise İsrail’e yönelik sözleriyle dünya gündemine oturdu. BBC’ye özel bir röportaj veren Macron, İsrail’in Gazze’ye gerçekleştirdiği saldırılarda sivillerin öldüğünü vurguladı.

Macron, “Bebekler, kadınlar, yaşlılar bombalanıp öldürülüyor. Bunun hiçbir gerekçesi ve meşruiyeti yoktur. Bu yüzde İsrail’i durdurmaya çağırıyoruz” dedi.

Fransa Cumhurbaşkanı, Gazze’de hayata geçirilecek bir ateşkesin İsrail’in faydasına olacağını dile getirdi. Macron, Fransa’nın Hamas’ın eylemlerini de “açıkça kınadığını” söyledi.

Ateşkes çağrılarına ABD ve İngiltere dahil diğer ülkelerin de katılmasını isteyip istemediğine yönelik sorulan soruya Macron, “Umarım katılırlar” cevabını verdi. Fransa lideri, İsrail’in kendisini korumanın en iyi yolunun “Gazze’yi bombalamak olduğu” fikrine katılmadığını ve bunun çatışmayı uzatacağını belirtti.

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, Macron’un sözlerine sert tepki gösterdi. Netanyahu, Macron ile ilgili, “Gerçek anlamda ve ahlaki açıdan ciddi bir hata yaptı” şeklinde konuştu.

Daha sonrasında ise Macron, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ile telefonda görüşerek Tel Aviv’e yönelik desteğini tekrarladı. İsrail Cumhurbaşkanlığı Ofisi’nden yapılan açıklamada, Macron’un Herzog’u arayarak “İsrail’i, Hamas’a karşı yürütülen kampanyada masum sivillere kasıtlı zarar vermekle suçlamak niyetinde olmadığını” söylediği belirtildi.

İsrail Cumhurbaşkanlığı Ofisi tarafından yapılan açıklamada, “Macron ayrıca İsrail’in meşru müdafaa hakkını ve görevini açıkça desteklediğini vurguladı ve İsrail’in Hamas’a karşı savaşına desteğini ifade etti” ifadelerine yer verildi.

Açıklamada, Fransa liderinin “Bebekler, kadınlar, yaşlılar bombalanıp öldürülüyor” sözlerine açıklık getirdiği aktarılarak, “Macron, röportaj sırasındaki yorumlarının kendisi ve birçok ülke için önemli bir sorun olmaya devam eden insani duruma atıfta bulunduğunu açıkladı” ifadeleri kullanıldı.

MACRON'UN YENİ DÖNEMDE DIŞ POLİTİKA STRATEJİSİ

Fransa lideri uzun bir süredir ABD ve NATO’ya karşı kritik çıkışlarda bulunuyor ve eleştirilerini dile getiriyor. Macron’un, Angela Merkel’in ardından Avrupa Birliği’ndeki liderlik boşluğunu doldurmaya çalıştığı ve Batı’ya yönelik ABD etkisini azaltmak istediği biliniyor. 

Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgali ve Doğu Avrupa’da artan nüfuzu, Macron’un ABD ve NATO’ya yönelik eleştirilerini sonlandırmış gibi görünüyor. Ancak Macron’un İsrail çıkışı, önümüzdeki dönemde Fransa’nın ABD ve İsrail’e yönelik politikaları ile ilgili önemli mesajları içinde barındırıyor. 

Bir taraftan savunma harcamalarını artıran Macron hükümeti, bir taraftan da ABD'nin eleştirilerine rağmen Rusya ve Çin ile ilişkilerini geliştiriyor. Macron hükümeti, 2024-2030 yılları arasında savunma harcamalarını 413 milyar dolara çıkartmayı planlıyor. 

İngiltere'nin Brexit sonrası Avrupa Birliği'nden ayrılışı ve Angela Merkel'in Aralık 2021'de Almanya'da başbakanlık görevini bırakması, Macron'a Batı'da yeni fırsatlar sundu. Fransa lideri, dış politikada attığı adımlarla Brüksel'in yeni lideri olmak istiyor.

Burkina Faso, Mali ve Nijer gibi ülkelerdeki Fransa karşıtı darbeler, Macron hükümetinin Afrika politikasındaki başarısızlığını gözler önüne serdi. Macron, son dönemde Afrika'daki başarısızlığını Kazakistan ve Ermenistan gibi ülkelerle ilişkilerini geliştirerek Asya'da telafi etmeye çalışıyor. 

Macron hükümeti; Lübnan, Filistin, Libya, Irak ve Sudan'daki gelişmelerde de etkin bir rol oynamaya çalışıyor. Önümüzdeki dönemde Fransa'nın Orta Doğu, Batı Asya ve Kuzey Afrika'daki faaliyetlerini yoğunlaştıracağını söylemek mümkün.

Macron hükümeti; ABD, NATO ve İsrail'e yönelik sürpriz çıkışlarını ilerleyen dönemde artırabilir.