Guatemala'da halk seçimlere karıştığı iddiaları nedeniyle Başsavcı Porras'ın istifasını istiyor

Protestocular, her gün savcılık önünde toplanıp Başsavcı Consuelo Porras’ın istifasını talep ediyor. Ülkenin diğer yerli liderleri de Guatemala’nın seçim bütünlüğüne yönelik tehditleri ve yolsuzlukları protesto ettiklerini açıkladı.

Sokaklara çıkın protestocular aynı zamanda Başsavcı Porras’ı, yolsuzlukla mücadele sözü veren Bernardo Arevalo’nun seçimleri kazanmasını engellemek için komplo kurmak ile suçluyorlar.

2 Ekim tarihinden bu yana yaklaşık 140 karayolu ulaşıma kapatıldı ve binlerce insan seçimlere gölge düşürmek isteyen kişilerin yargı önünde hesap vermesi için başkent Guatemala City şehrini sular altında bıraktı. Göstericiler ayrıca Guatemala City’de bulunan Ulusal Kültür Sarayı’nın camlarını taş ve sopalar ile kırdı.

Çatışmalar, Ağustos ayında cumhurbaşkanlığı seçimlerini büyük bir farkla kazanan Bernardo Arevalo'nun destekçilerinin düzenlediği protestoların sekizinci gününde şiddetlendi.

Arevalo’nun ezici galibiyetinden saatler sonra, başkanlığını yürüttüğü parti Movimiento Semilla (Tokum Hareketi), Guatemala'nın Yüksek Seçim Mahkemesi tarafından askıya alındı ve yasaklı konuma getirildi.

Partisinin askıya alınması, genel olarak yolsuzluğa karşı kampanya yürüten siyasi bir yabancı olan Bernardo Arevalo'nun Ocak ayında planlandığı gibi yemin etmesini bir engelleme girişimi olarak görülüyor.

Göstericiler, Başsavcı Consuelo Porras ve ülkenin seçim otoritesine gölge düşürmeye çalışan ve 20 Ağustos’ta seçimleri kazanan başkan Bernardo Arevalo’nun kampanyasını hedef alan diğer siyasi figürlerin istifası için çağrıda bulunuyorlar.

Guatemala’da yerli liderlerden biri olan 32 yaşındaki SitPo'p Herrera, seçim kurallarının üstü açık bir şekilde ihlal edilmesinden Başsavcı Porras’ı sorumlu tutuyor.

Herrera, ülkede düzenlenen protestolar hakkında “Bu onların provokasyonlarına bir yanıt. Guatemala’da yaşanan yolsuzluklardan ve organize suçlardan artık bıktık. İnsanlar sabırlıydı ancak insanların seslerinin duyulabilmesi için sahip oldukları tek yol sokaklara çıkmaktır” ifadelerini kullandı.

Guatemala’da yerli halk toplam nüfusun neredeyse yarısını oluşturuyor. Bu durum Bolivya’nın ardından Latin Amerika’da yerli vatandaşların yaşadığı en yüksek nüfus olarak kayıtlara geçiyor.

Siyasi eleştirmenler, Guatemala’da tarihsel olarak yerli nüfusun siyasette yeterince temsil edilmediğini söylüyor. Ayrıca yerli halkların ulusal kongrede hiçbir zaman koltukların yüzde 10'undan fazlasını elinde tutmadığını vurguluyor.

Birleşmiş Milletler tarafından açıklanan raporlara göre yerli halkın yüzde 79'unun yoksul olarak nitelendirildiğini ve bu oranın ulusal ortalamanın yaklaşık yüzde 30 üzerinde olduğu belirtiliyor.

Yerli halkların hayat standartları ve yaşadıkları yoksulluk hakkında konuşan yerli liderlerden  SitPo'p Herrera, “Yerli nüfusun çoğu yoksulluk içinde yaşadıkları bölgelerde yaşıyor ve kendi mücadeleleri için savaşıyor. Demokratik bir devletin gelişiminden bahsediyoruz ama hayır, görevlerini yerine getiremediler” ifadelerini kullandı.

Yolsuzlukla mücadele platformunda kampanya yürüten seçilmiş başkan Bernardo Arevalo da aynı şekilde siyasi partisini askıya almak isteyen mahkeme emirleriyle karşı karşıya kaldı. Amerikan Devletleri Örgütü, Arevalo gibi adaylara karşı "Guatemala adalet mekanizmalarının ve araçlarının siyasi olarak kullanıldığı" konusunda ciddi bir şekilde uyardı.

Anayasa avukatı Edgar Ortiz, Bernardo Arevalo'nun partisine karşı mahkeme kararlarının asılsız seçim sahtekarlığı iddialarında bulunma planının bir parçası olduğunu belirtiyor. Ortiz ve diğer avukatlar, mahkemenin anti-demokratik olarak eylemlerini protesto etmek için Guatemala Anayasa Mahkemesi'ne şikayette bulundular.

Bernardo Arevalo’nun destekçileri, seçim sonuçlarına gölge düşürmek isteyen Başsavcı Consuelo Porras’ın görevden alınmasını talep etmek amacıyla sokaklarda protesto gösterilerine başladı.

Başsavcı Porras, Bernardo Arevalo'nun partisinin kurallara uygun bir şekilde hareket etmediğini savunuyor ancak eleştirmenler, partiye başlatılan soruşturmanın ancak Bernardo Arevalo'nun seçimin ilk turundaki güçlü gösterisinin ona ikinci turda avantaj sağladıktan sonra başladığına dikkat çekiyor.

Başkanlık koltuğunu kaybeden Alejandro Giammattei, ulusal kanalda yayınlanan bir programda yaptığı açıklamada “Protestocuları yasadışı, arz sıkıntısı yaratan ve Guatemalalıların hayatlarını riske atan ablukalardan ve eylemlerden uzak durmaya çağırıyorum” şeklinde konuştu.

Bernardo Arevalo, Başkan Alejandro Giammattei’nin görev süresi sona erdiğinde başkanlığın barışçıl bir şekilde devredilmesi için 14 Ocak 2024’de Amerikan Devletleri Örgütü (OAS) tarafından gönderilen arabulucular ile bir görüşme gerçekleştirecek.