İngiltere’de İşçi Partisi iktidara geri dönüyor: Brexit 2025’te yeniden ele alınacak…

Hüseyin Can TOPKAYA

huseyincantopkaya@intell4.com

İngiltere’de önümüzdeki bir yıl içinde parlamento seçimlerinin gerçekleştirilmesine kesin gözüyle bakılıyor. Son yıllarda sürekli siyasi krizlerle karşı karşıya kalan ülkede, iktidardaki Muhafazakar Parti’ye yönelik destek azalmaya devam ediyor. 

Boris Johnson’ın koronavirüs yasaklarını ihlal etmesi, aşı karşıtı açıklamalarda bulunması ve pandemi döneminde Başbakanlık Ofisi’nde parti görüntülerinin ortaya çıkması Muhafazakar Parti üzerindeki eleştirilerin artmasına yol açmıştı.

Daha sonrasında başbakanlık koltuğuna oturan Liz Truss ise sadece 49 gün görevde kalmış, ekonomi konusunda yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle istifa etmişti. 

Rishi Sunak döneminde de İngiltere ekonomisinde sorunlara çözüm bulunamıyor. Sunak hükümeti; enerji fiyatlarındaki artışın, faiz oranlarındaki yükselişin ve ücretlerdeki düşüşün önüne geçemiyor. 

13 yıl sonra iktidara geri dönmenin hesaplarını yapan İşçi Partisi, önümüzdeki mayıs ayında parlamento seçimlerinin gerçekleştirilmesini istiyor. Parti lideri Keir Starmer, seçim sürecinde birtakım kirli kampanyaların devreye gireceğini düşünüyor.

The Economist İngiltere politika muhabiri Matthew Holehouse, Muhafazakar Parti’deki birçok kişinin seçimlerin ekim ayında gerçekleşmesini istediğine dikkat çekiyor. Rishi Sunak’ın partisindeki bazı isimler, ekim ayında enflasyonun düşeceğine ve gelirlerin iyileşeceğine inanıyor.

Rishi Sunak’ın, yerel seçimlerle genel seçimlerin aynı gün gerçekleştirilmesi yönünde bir karar alabileceği de değerlendiriliyor. İşçi Partisi’ne göre İngiltere Başbakanı, yerel seçimlerde yaşanabilecek bir mağlubiyetin genel seçimleri de etkileyeceğini düşünüyor. 

İşçi Partisi lideri Starmer’ın seçim kampanyasını genel olarak ekonomi üzerine kurması bekleniyor. 2022 yılının başından bu yana ülkede en önemli sorun ekonomi olarak görülüyor. İşçi Partisi bazı teşvik paketleri ve konut inşaatı projeleriyle ekonomide büyüme sağlayacağını savunuyor.

The Economist’in aktardığına göre, Liz Truss’ın başbakanlıktan ayrıldığı günden bu yana gerçekleştirilen tüm anketlerde İşçi Partisi ilk sırayı alıyor. İngiltere’deki seçmenlerin çoğunluğu, ekonomideki sorunların İşçi Partisi tarafından çözüleceğine inanıyor. 

Başbakan Rishi Sunak’ın, seçim kampanyası sürecinde bugüne kadarki Muhafazakar Parti başbakanlarıyla arasına mesafe koyması ve ekonomi konusunda güçlü söylemlerde bulunması bekleniyor.

Muhafazakar Parti’nin son dönemde dış politikada Ukrayna meselesine öncelik verdiği biliniyor. ABD’nin Kiev’e yönelik yardımlarının azalmasına rağmen Sunak hükümeti askeri ve siyasi olarak Ukrayna’yı desteklemeyi sürdürüyor. 

Sunak kampanya sürecinde Rusya tehdidine dikkat çekebilir ve Ukrayna’ya yönelik yeni yardım paketleri açıklayabilir. Son dönemde İngiltere’nin Polonya ve ABD ile ilişkilerinin geliştiği biliniyor.

Almanya ve Fransa Rusya’ya karşı daha ılımlı mesajlar verirken; Londra, Washington ve Varşova savaşın en başından bu yana Moskova karşısında daha sert bir tavır sergiliyor.

İşçi Partisi ile Muhafazakar Parti; Ukrayna savaşı, Rusya sorunu, Çin ve ABD ile ilişkiler konularında genel olarak aynı noktada duruyor. 

RACHEL REEVES: “ÜLKENİN HER KÖŞESİNDE NİTELİKLİ İSTİHDAM ARTIRILACAK”

İşçi Partisi’nin gölge maliye bakanı Rachel Reeves, The Economist’e yazdığı makalede, göreve geldiği günden bu yana 500’ü aşkın şirket yöneticisiyle görüşme gerçekleştirdiğine dikkat çekiyor.

Reeves, iş dünyasının en önemli probleminin, yatırımcıların İngiltere’ye yatırım yapmak istemelerine rağmen Westminster’daki karışıklıklardan etkilenmeleri olduğunu vurguluyor.

13 yıllık Muhafazakar Parti iktidarının İngiltere’yi ekonomik açıdan daha kötü hale getirdiğini söyleyen Reeves; İşçi Partisi’nin genel seçimlere yönelik söyleminin merkezinde, G-7’deki en güçlü sürdürülebilir büyümeyi sağlama misyonu yer alacağını belirtiyor.

Reeves, “Ülkenin her köşesinde nitelikli istihdam yaratılacak ve verim artırılacak. En önemli misyonumuz bu. Çünkü yeni sektörleri desteklemenin, ücretleri artırmanın, çarşıyı canlandırmanın, faturaları düşürmenin ve kamu hizmetlerini reforma tabi tutmanın başka yolu olmadığını biliyoruz” ifadelerini kullanıyor. 

İŞÇİ PARTİSİ’NİN HEDEFİ BREXİT’İ YENİDEN ELE ALMAK

İşçi Partisi, Muhafazakar Parti’nin son yıllarda izlediği dış politikalara ve Brexit sürecine olumsuz yaklaşıyor. Starmer, seçimleri kazanmaları durumunda Avrupa Birliği (AB) ile bir Brexit Anlaşması imzalamaya çalışacaklarını söylüyor.

Eylül 2023’te Financial Times gazetesine demeç veren Starmer, Londra ile Brüksel arasında imzalanan ve 2025’te gözden geçirilecek Brexit Anlaşması’nın kapsamının “çok dar” olduğunu ifade etmişti. 

İşçi Partisi lideri, “Herkes Boris Johnson’ın Brüksel ile vardığı anlaşmanın iyi bir anlaşma olmadığını, çok dar kapsamlı olduğunu kabul ediyor” ifadelerini kullanmıştı. 

İşçi Partisi’nin, iktidara gelmesi durumunda Brüksel ile ticari ilişkilerini güçlendirmesi ve 2025 yılında Brexit anlaşmasını yeniden ele alması bekleniyor. 

İki tarafın özellikle güvenlik, inovasyon ve bilimsel araştırma gibi konularda ilişkilerini ileri boyuta taşıyacağı öngörülüyor. Ancak İşçi Partisi’nin AB’ye yeniden üye olmayı istemediği, Gümrük Birliği ve AB Ortak Pazarı’na katılmayı hedeflemediği biliniyor. 

Avrupa Birliği’nin Londra ile ilişkilerini genel seçimlerin sonucuna göre şekillendirmesi bekleniyor. Kamuoyu yoklamalarına göre Muhafazakar Parti’nin en az 15 puan önünde olan İşçi Partisi’nin lideri Keir Starmer, Avrupa’daki diplomatik temaslarını sürdürüyor. 

Muhafazakar Parti, İşçi Partisi’nin iktidara gelmesi durumunda her yıl Avrupa’dan 100 bin göçmenin İngiltere’ye geleceğini öne sürerken; Starmer ise söz konusu iddiaların hepsini reddediyor.

Öte yandan Starmer, iktidara geldiklerinde BBC ile İngiliz hükümeti arasındaki bağları azaltacaklarını söylüyor. “Bağımsız bir süreç oluşturacağız. Şu an yürütülen sürece bakın, İşçi Partisi hükümetinde böyle hatalara yer vermeyeceğiz” diyen Starmer, BBC Genel Müdürü’nün İngiltere Başbakanı tarafından atandığını ve bu durumun değişeceğini belirtiyor.

İşçi Partisi geçtiğimiz ekim ayında gerçekleştirilen ara seçimlerde Mit Bedfordshire ve Tamworth bölgelerini kazanmıştı. Starmer, bu bölgelerdeki ara seçim sonuçlarının “halkın ezici bir şekilde değişim istediğini gösterdiğini” kaydetmişti. 

İngiltere’de 13 yıllık Muhafazakar Parti döneminin bu yıl sonlanmasına neredeyse kesin gözüyle bakılıyor. İktidara gelmesi beklenen İşçi Partisi’nin, önümüzdeki yıllarda iç ve dış politikada kapsamlı değişikliklere gideceği belirtiliyor.