Irak'ta Sudani ile yeni bir dönem başlıyor: "İtibarımızı geri alacağız"

Mecliste birinci güç olmasına rağmen çoğunluğu elde edemeyen Şii lider Mukteda es-Sadr’ın siyaseti bıraktığını duyurmasının ardından başlayan protestolar, güvenlik güçleri ile Sadr destekçileri arasında bir çatışmaya dönüşmüştü.

Yapılan açıklamada, 30 kişinin hayatını kaybettiği duyurulmuştu. Sadr ise destekçilerine geri çekilme çağrısında bulunmuştu.

ABD VE İRAN KARŞITI BİR DİN ADAMI: MUKTEDA ES SADR

Şii lider Mukteda es-Sadr, geçtiğimiz 20 yılda Irak’taki en güçlü siyasi figürlerden biri olarak öne çıkıyor.

Başlangıçta ABD öncülüğündeki işgale karşı mücadele eden milis güçlerinin lideri olan Sadr, destekçilerinin büyük bölümü hükümette görev üstlenmiş olmasına rağmen, kendisini siyasi yapıyı kontrol eden otoriteye muhalif olarak kabul ettirdi.

Sadr'ın babası Muhammed Sadık ve kayınpederi Muhammed Bakır halk üzerinde etkili din adamlarıydı.

Fotoğrafları her zaman Sadr yanlılarının ve Irak’taki diğer dini, siyasi grupların pankart ve afişlerine ekleniyordu. Her iki din adamı da Saddam Hüseyin tarafından öldürüldü. Ancak birçok Şii tarafından “şehit” ve “yoksulların savunucusu” olarak anılmaya devam ediyorlar.

Sadr, izlediği politikalar ile Irak'ta sosyal açıdan yoksul ve işçi sınıfı ile birlikte İran ve ABD'nin politikalarına karşı çıkanlar arasında bir destekçi kitlesi oluşturdu. Bağdat'taki destek üssü olarak görülen Sadr şehri, ülke çapında da oldukça güçlü bir etkiye sahip gözüküyor.

IRAK’TA İKTİDAR MÜCADELESİ

Irak’ta geçen yıl düzenlenen genel seçimleri kazanan Sadr Hareketi lideri Mukteda Sadr, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamayla “Siyasetten tamamen çekildiğini” duyurmuştu.

Sadr taraftarları bu haber üzerine, başkentte hükümet binaları ile yabancı devlet temsil kuruluşlarının bulunduğu korunaklı "Yeşil Bölge"de bulunan hükümet sarayı önünde toplanarak hükümeti protesto eylemlerine başladı.

Sadr yanlısı destekçiler, hükümet yetkililerine istifa çağrısında bulundu.

Protestocular, güvenlik güçlerinin silah ile müdahalesi sonucunda bölgeden çıkarıldı. Sadr’a bağlı Seraya es-Selam milis gücü ise birçok silah dolusu araçlarla Yeşil Bölge çevresine barikatlar kurarak bölgede bulunan askerlerle çatışma içerisine girdi.

Eylemlerin yayılması nedeniyle bir basın toplantısı düzenleyen Sadr, “Yaşanan çatışmalardan dolayı Irak halkından özür diliyorum. Bu devrim barışçıl olmaktan çıktığı için devrim değildir ve buna devrim diyemem. Batsın böyle bir devrim” ifadelerini kullanarak destekçilerine protestoları bırakma çağrısında bulundu.

Bütün bu yaşanan olayların tam olarak iki ay sonrasında, Irak meclisinde 13 Ekim 2022 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimini kazanan Abdullatif Reşid, Muhammed Şiya es-Sudani'ye hükümeti kurma görevini verdi.

MUHAMMED ES SUDANİ SONRASI YENİ DÖNEM

Irak'ın Muhammed Şiya es-Sudani yönetiminde nasıl bir politika izleyeceği kamuoyunda merak konusuydu. Sudani, ülkesinin izleyeceği politikalar hakkında yaptığı açıklamada, "Öncelikle devletin ve kurumların itibarını geri kazandırmak istiyoruz" ifadelerini kullandı.

Dış politikada da saygın bir ülke konumuna gelmek istediklerini belirten Sudani, yoksullukla mücadelenin ve devletin prestijini geri kazandırma stratejisinin hükümeti için büyük bir öncelik olacağını söyledi.

SUDANİ: “IRAK’I AVRUPA’YA BAĞLAYACAĞIZ”

Irak’ın başkenti Bağdat’ta düzenlenen “Maden, Petrokimya, Gübre ve Çimento Yatırım Kongresi" toplantısı sonrası açıklamalarda bulunan Başbakan Sudani, Irak’ın güvenlik açısından çok iyi bir durumda olduğunu vurgulayarak uluslararası firmaları Irak’a yatırım yapmaya davet etti.

Hükümet olarak güçlü bir desteği arkasına aldıklarını belirten Sudani, bu desteğin ülkenin gelişmesinde ve güçlenmesine önemli bir rol oynayacağını söyledi.

Irak açısından çok önemli bir proje üzerinde çalışmalar yaptıklarını belirten Sudani, hayata geçirilmesi planlanan proje ile Irak’ı Türkiye’ye oradan da Avrupa’ya bağlayabileceklerini açıkladı.

KALKINMA YOLU PROJESİ

Irak Başbakanı Muhammed Şiya Sudani, geçtiğimiz mart ayında Ankara’ya resmi ziyarette bulunmuştu. İki lider, görüşmelerinin ardından ortak basın toplantısı düzenlemişti.

İki taraf arasında yapılan görüşmeler sonrasında alınan karara göre, Basra'dan Türkiye'ye uzanan "Kalkınma Yolu Projesi"nin iki devlet yetkililerinin ortak çalışması ile planlı bir şekilde başlatılması amaçlanıyor.

Bu proje ile hedeflenen güzergahın yeni "İpek Yolu" halini alması ve Avrupa'dan başlayıp Körfez'e kadar uzanan geniş bir coğrafyada bölge ülkelerinin ticari ilişkilerini geliştirmesi amaçlanıyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Diğer kardeş ülkelerin de bu projeyle yakından ilgilendiğini biliyoruz” şeklinde konuşarak projeye yeni ülkelerin de dahil olabileceğinin sinyallerini vermişti.

Bağdat'ta düzenlenen konferansta konuşan Irak Başbakanı Sudani, "Bu proje, petrol dışı sürdürülebilir ekonominin temeli, Irak'ın komşularına ve bölgeye hizmet eden bağlantının düğüm noktasıdır" ifadelerini kullandı.

MISIR İLE TİCARİ İLİŞKİLER GELİŞİYOR

Irak Başbakanı Sudani, Mısır'a gerçekleştirdiği ziyarette, Mısır Başbakanı Mustafa Mebduli ile görüştükten sonra Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile de bir görüşme gerçekleştirdi.

Yapılan görüşmelerin ardından Mısır ve Irak arasında, ekonomi ve ticaret alanında 11 mutabakat metni imzalandı.

Görüşme sonrasında basın mensuplarına açıklamalarda bulunan Sudani, imzalanan anlaşmaların iki ülke arasındaki ilişkilerin bundan sonraki süreçte bir yol haritası olduğunu, ekonomik ve ticari iş birliğinin gelişmesi yönündeki stratejinin resmiyete dökülmesi anlamına geldiğini vurguladı.

Mebduli de iki ülke arasındaki ekonomik ve ticari ilişkilerin ilerleyen dönemde "iş birliği ufuklarının genişlemesiyle" inanılmaz derecede güçleneceğini ifade etti.

Irak Başbakanlık Ofisi tarafından yapılan açıklamaya göre, Başbakan Sudani, Mısır ziyaretinde, Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile de görüşme gerçekleştirdi.

Sudani, iki ülke için gelişmenin devamlılığı ve farklı alanlarda iş birliğinin önemi üzerinde dururken, Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ise ülkesinin uzun süreli bir ortaklık ekseninde Irak ile farklı alanlarda iş birliğini artırma düşüncesinde olduğunu açıkladı.

PAKİSTAN İLE DİPLOMATİK ADIMLAR ATILIYOR

Pakistan Dışişleri Bakanı Bilaval Butto Zerdari, Irak’ın başkenti Bağdat’a resmi ziyaret
gerçekleştirerek Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin bir görüşme gerçekleştirdi.

Görüşmenin ardından basın mensuplarına demeçler veren Zerdari ve Hüseyin, iki ülke arasında askeri, savunma ve ekonomi alanlarındaki ilişkilerin gelişmesi ve güçlenmesine değindi.

Irak Dışişleri Bakanı Hüseyin, iki ülke arasında diplomatik pasaport sahibi olan vatandaşların vize muafiyetini sağlayan anlaşmanın imzalandığını açıkladı.

Bakan Hüseyin, vatandaşların karşılıklı ziyaretlerinin kolaylıkla gerçekleşmesi amacıyla ciddi adımlar atılacağını söyledi.

Pakistan Dışişleri Bakanı Zerdari ise Pakistan-Irak ilişkilerinin güçlenmesinin bölgenin ticari ilişkilerinin gelişimine olumlu yansıyacağını vurguladı.

Bağdat hükümetinin Muhammed Sudani liderliğinde özellikle Orta Doğu ve Körfez ülkeleri ile ilişkilerini geliştirip daha sonra Avrupa ile temaslara başlaması bekleniyor.