İran’ın Ukrayna’ya gönderdiği silahlar kriz yarattı!

Rusya-Ukrayna savaşının başladığı 24 Şubat’tan bu yana siyasi olarak Moskova hükümetine destek veren İran, son günlerde bölgeye gönderdiği askeri birlikler ve silahlarla yeni bir krizin başlamasına neden oldu. Peki, İran, Rusya’ya destek için Ukrayna’ya hangi silahları gönderdi? ABD, Ukrayna ve Batı ülkelerinden hangi tepkiler geldi?

Rusya-Ukrayna savaşı 24 Şubat’tan bu yana devam ediyor. ABD ve Batı ülkelerinin Rusya’ya yönelik ekonomik ve siyasi yaptırımları her geçen gün artarken, Moskova hükümeti ise Ukrayna’ya yönelik savaşında kendisine yeni müttefikler arıyor.

Rusya’ya destek veren ülkelerden biri olan İran, savaşın başladığı günden bu yana ABD ve NATO’yu suçluyor. Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgalini kınamayan İran; NATO’nun Doğu Avrupa’ya yayılmacılığını, bu savaşın bir numaralı sebebi olarak görüyor. ABD’nin bölgedeki yayılmacılığından ve NATO’nun sınırlarını genişletmesinden endişe duyan Tahran hükümeti, Ukrayna’da Rusya yanlısı bir iktidarın göreve gelmesini istiyor.

Bir taraftan Irak ve Suriye gibi Orta Doğu ülkelerinde nüfuzunu korumak isteyen, bir taraftan ise ülke içinde devam eden rejim karşıtı protesto gösterileriyle mücadele eden Tahran; Karadeniz cephesinde askeri bir savaşa doğrudan girmek istemiyor. Ukrayna savaşının diğer bölgelere yayılmasından endişe duyan İran, Rusya’ya verdiği askeri destekle bölgedeki krizi Moskova lehine sonuçlandırmaya çalışıyor.

Son günlerde ise İran’ın Ukrayna savaşındaki rolü, uluslararası alanda şiddetli bir şekilde tartışılmaya başlandı. Geçtiğimiz günlerde İran birliklerinin, Rusya güçlerini kamikaze insansız hava araçlarının nasıl çalıştırılacağı konusunda eğitmek için gizlice Ukrayna cephesine gönderildiği öne sürüldü.

İngiliz Mirror gazetesi, sayıları 50’yi bulan Devrim Muhafızları Kolordusu (IRGC) uzmanının, yüzlerce Shahed-136 uçağı ile güney ve doğu cephesine gönderildiğini yazdı. Söz konusu iddiaların gündemde olduğu bir dönemde, Kiev’in 50 kilometre batısında bulunan Makrariv yakınlarındaki küçük bir kasabaya, İran yapımı “intihar uçağı” kullanılarak bir saldırı gerçekleştirildi. Bu saldırının ardından kritik altyapı yok olurken, olay yerine çok sayıda acil kurtarma ekipleri gönderildi.

Devrim Muhafızları birliklerinin Kırım’daki Dzankoi ve güneydeki Herson’da üslendiği ve bir ekibin yok edildiği bildirilirken, Ukraynalı bir kaynak ise gazeteye yaptığı açıklamada, “Son zamanlarda İran eğitim birliklerinden en az biri vuruldu ve aktif olarak avlanıyorlar. Bir süredir Devrim Muhafızları uzmanlarının sivillere yönelik korkunç saldırılarında Rusya’ya yardım etmesinden ve tabii ki hedef alınmasından endişe duyuyoruz” ifadelerini kullandı.

KİEV: “İRAN, UKRAYNA HALKINI KATLETMEKTEN SORUMLU”

Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırılarında İran yapımı Şahit İHA’ları kullanması, Kiev hükümeti tarafından çok sert tepki görüyor. Geçen hafta G7 Zirvesi’ne çevrimiçi olarak katılan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, “İstihbaratımıza göre (Rusya) İran’dan 2 bin 400 İHA sipariş etti. Her 10 dakikada bir düşmanın İran Şahid’lerini kullandığına dair bilgiler alıyorum” ifadelerini kullanmıştı.

Konu hakkında açıklamalarda bulunan Ukrayna Cumhurbaşkanlığı danışmanı Podolyak, “İran, Ukrayna halkını katletmekten sorumlu. Kendi halkına baskı yapanlar, şimdi de Rus canavarlarına Avrupa’nın kalbinde toplu katliam için silah veriyor. Totaliterlik karşısında yarım bırakılan işler ve tavizler tam da bu anlama geliyor. Bu durumda yaptırım yapmak yetmez” şeklinde konuştu.

Öte yandan son günlerde Ukrayna’ya yönelik gerçekleştirilen saldırılarda da; İran’ın Şahid-136 kamikaze drone’larının kullanıldığı ortaya çıktı. Tahran hükümetinin ayrıca, füze cephaneliğinin az kaldığı düşünülen Moskova’ya yeni silahlar göndereceği belirtiliyor. Yeni silahların içerisinde ise balistik füze ile 300 ve 700 kilometre menzilli Fateh-110 ve Zülfikar füzelerin olduğu öne sürülüyor.

İRAN: “SİLAH TEDARİK ETMEYECEĞİZ, BARIŞ İSTİYORUZ”

İran, Rusya’ya, “Ukrayna’da savaşta kullanılmak üzere silah sağladığı” yönündeki iddiaları yalanlıyor. Son olarak İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, “İran, Ukrayna’daki savaşta kullanılmak üzere herhangi bir silah sağlamadı ve sağlamayacak” ifadelerini kullandı.

İran Dışişleri Bakanı, savaşta her iki tarafın silahlandırılmasının savaşı uzatacağını, diyalog ve barıştan yana olduklarını belirtirken, “Ne Ukrayna’da ne de Afganistan, Suriye ve Yemen’de savaşı doğru yol olarak görmedik ve görmüyoruz” şeklinde konuştu.

ABD ve AB’DEN İRAN’A YÖNELİK SERT AÇIKLAMALAR

Öte yandan ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vedant Patel, İran dron sistemlerinin Ukrayna’da Rusya tarafından askeri ve sivil hedeflere yönelik kullanıldığını savundu. Patel, “Rus operatörler bu sistemleri kullanmak için İran’a eğitim için gittiler. Bu sistemlerin askeri ve sivil hedeflere karşı kullanıldığına dair çok geniş kapsamlı kanıtlar var” ifadelerini kullandı.

Sözcü, Tahran ile Moskova arasında ‘derinleşen ittifakın ortaya çıkardığı tehdidin bölge ülkeleri ve dünya tarafından yakından izlenmesi gerektiğini’ belirtirken, “ABD, faillere karşı yaptırım uygulamaktan veya harekete geçmekten çekinmeyecektir” dedi.

Başta Almanya ve Danimarka olmak üzere Avrupa Birliği ülkelerinden de İran’a yönelik yeni yaptırım uygulanacağı yönünde açıklamalar geliyor. İlerleyen günlerde İran’ın Ukrayna’ya gönderdiği silah ve askeri birliklerin, gerilimi daha da yükseltmesi söz konusu olabilir. Her ne kadar Tahran hükümeti iddiaları reddetse de; ABD ve Batı ülkelerinin İran’a yönelik yeni yaptırımları yürürlüğe koyması bekleniyor.