İsrail’i iç ve dış politikada zorlu günler bekliyor!

Hüseyin Can Topkaya

huseyincantopkaya@intell4.com

İsrail Hava Kuvvetleri Komutanlığı’nda görev süresi dolan Amikam Norkin, düzenlenen törenle görevini Tomer Bar’a bıraktı. Söz konusu törende İran’a karşı geçmişte gerçekleştirilen operasyonlar ve gelecekteki olası operasyonlar gündeme geldi.

Şarku’l Avsat’ın haberine göre, Hava Kuvvetleri Komutanı Tomer Bar, hava kuvvetlerinin yakın ve uzak hedeflere yönelik operasyonlar konusunda tamamen hazır olduğunu dile getirdi.

Törende açıklamalarda bulunan İsrail Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi, “İsrail hava kuvvetleri son yıllarda önemli bir gelişim kaydetti, ancak geleceğe uyum sağlamak için atılan adımlar var. Ordumuz Suriye ve Orta Doğu’nun farklı noktalarında İran mevzilerine ve milislere sert darbeler indirdi. Düşmana yönelik hava operasyonu yeteneklerimizi güçlendirdik ve güçlendirmeyi sürdüreceğiz. Hava kuvvetleri bu savaşlarda merkezi bir rol üstlenmeyi sürdürecek. Hava operasyonlarımız İran’ın Suriye’ye askerlerini konuşlandırarak İsrail’i tehdit etmesini engellemede önemli bir rol oynadı” şeklinde konuştu.

İsrail Genelkurmay Başkanı’nın, “İran’a muhtemel operasyonlar için hazırlık süreci şu anda hızlı bir şekilde ilerliyor” ifadeleri dikkat çekti. İsrail ordusunun ‘daima hazır’ olmasının sağlanması için haftada bir kez olmak üzere sürekli tatbikatlar gerçekleştirdiğini belirten Kochavi; ordunun Eilat şehrinde askeri araçlar ve savaş uçaklarının katılımıyla yeni bir askeri manevra yaptığını dile getirdi. Habere göre, İsrail Genelkurmay Başkanı, söz konusu manevranın, ‘sürekli teyakkuz’ çerçevesinde 2022 tatbikatlarının bir parçası olarak planlandığını belirtti.

Diğer yandan İsrail Başbakanlık ofisi tarafından yapılan açıklamada, Başbakan Naftali Bennett’ın Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile telefonda görüştüğü ve İran’ın nükleer dosyasının ele alındığı bildirildi.

Açıklamada, Bennett’ın bu dosyaya özel önem gösterdiği kaydedilirken, görevini Dışişleri Bakanı Yair Lapid’e devrettikten sonra da İran dosyasını takip etmeye devam edeceği belirtildi. Ayrıca İsrail Başbakanı’nın, ‘Tel Aviv’in İran tehdidine karşı koyma stratejisinden sorumlu olmaya devam edeceği’ kaydedildi. Naftali Bennett’ın, Ağustos 2023’te başbakanlık koltuğunu Yair Lapid’e devretmesi bekleniyor.

İRAN ile İSRAİL ARASINDA KARŞILIKLI ADIMLAR

İran ile İsrail, uzun yıllardır Orta Doğu’da rekabet içerisinde. Suriye, Irak ve Lübnan gibi ülkelerde askeri ve siyasi olarak rekabet içerisinde olan iki ülke, zaman zaman birbirilerine yönelik doğrudan saldırılarda bulunuyor.

İran; Suriye’de Esad hükümetini, Irak’ta ise Haşdi Şabi gibi grupları bölgedeki nüfuzu ve faaliyetleri için yıllardır destekliyor. İsrail ise IKBY yönetimi ile sıcak ilişkiler geliştirirken, Suriye’de İran destekli Esad hükümetinin devrilmesini istiyor. Tahran’ın Orta Doğu’da en çok desteklediği gruplardan biri de Lübnan Hizbullah’ı ve Hamas.

İsrail, savaşın başladığı 2011 yılından bu yana Suriye’deki İran bağlantılı noktalara hava saldırıları düzenliyor. Bu saldırılarda İran Devrim Muhafızları’nın komutanları da sık sık hedef alınıyor. Tahran destekli gruplara da saldırılarda bulunan İsrail, İran’ın Suriye’deki nüfuzunu azaltmak ve faaliyetlerinin önüne geçmek istiyor. Tel Aviv hükümetine göre İran’ın Suriye’deki varlığı, İsrail için en büyük güvenlik sorunlarından biri.

İran ise İsrail’in hamlelerine Basra Körfezi, IKBY ve Suriye’de gerçekleştirdiği saldırılarla karşılık veriyor. Geçtiğimiz haftalarda IKBY’nin başkenti Erbil’e 12 füze fırlatan İran Devrim Muhafızları, Mossad’ın bölgede faaliyette bulunduğu binayı vurduklarını açıkladı. Bunun yanı sıra İsrail’de son zamanlarda artan silahlı saldırıların arkasında İran’ın etkisi olabileceği yönünde yorumlar yapılıyor.

İsrail Genelkurmay Başkanı’nın son açıklamaları, ilerleyen dönemde İran’ın saldırılarına karşılık verileceği yönünde önemli sinyaller veriyor. Önümüzdeki dönemde İsrail’in, Tahran’a karşılık olarak Suriye ya da Irak’ta İran bağlantılı bölgelere operasyon düzenlenmesi gündeme gelebilir.

BENNETT MECLİSTE ÇOĞUNLUĞU KAYBETTİ

Öte yandan İsrail Başbakanı Naftali Bennett, partisinden bir milletvekilinin ayrılması sonucu mecliste çoğunluğu kaybetti. Radikal sağcı Yamina partisinden milletvekili Idit Silman, “Birliktelik yolunu denedim. Bu koalisyon için çok çalıştım ancak maalesef İsrail’in Yahudi kimliğinin zedelenmesinin bir parçası olamam” ifadelerini kullanarak partiden ayrıldığını açıkladı.

Koalisyon sözcüsü olarak görev yapan Silman, geçtiğimiz günlerde İsrail Sağlık Bakanı Nitzan Horowitz ile bir tartışma içerisine girmişti. İsrail Sağlık Bakanı, 15-23 Nisan arasında kutlanacak Hamursuz Bayramı’nda hastanelere mayalı ekmek götürülmesine izin verileceğini duyurmuştu. Ancak Yahudilerin bu bayramında mayanlanmış gıdaların yenmesi yasak olarak biliniyor.

Söz konusu gelişmelerden duyduğu rahatsızlığı dile getiren Silman, “Koalisyon üyeliğimi sonlandırma kararı aldım. Arkadaşlarımla konuşup onları sağcı bir hükümet kurmak için ikna etmeye devam edeceğim ve bundan bir tek benim rahatsızlık duymadığımı biliyorum” şeklinde konuştu.

Şarku’l Avsat’ın aktardığına göre, İsrail’in önde gelen gazetelerinden Jerusalem Post, İsrail Başbakanı’nın Silman’ın istifa kararından haberi olmadığını ve hazırlıksız yakalandığını öne sürdü.

Eski İsrail Başbakanı ve ana muhalefet partisi Likud’un lideri Benjamin Netanyahu ise Silman’ın kararını tebrik etti. Netanyahu, Silman’ı kendi partisine katılmaya davet ederken, diğer milletvekillerine de aynı çağrıda bulundu.

İsrail’de herhangi bir koalisyonun tek başına göreve gelebilmesi için 120 kişilik parlamentoda 61 sandalyeye ihtiyaç bulunurken, Silman’ın kararı sonrası tüm dengeler tersine çevrildi. Bennett-Lapid koalisyonunu ilerleyen günlerde zorlu bir süreç bekliyor. Silman’ın Netanyahu’nun partisine katılması durumunda, Bennett’ın meclis içerisindeki faaliyetlerini yoğunlaştırması ve yeni arayışlar içerisine girmesi öngörülüyor.