İsrail Merkez Bankası: "Ultra-Ortodokslar ekonomiye yardımcı olmak adına orduya katılmalı"

İsrail Merkez Bankası, daha fazla ultra-Ortodoks Yahudi erkeğinin ülke ordusuna katılmaması durumunda ekonomik zarara yol açacağı uyarısında bulunarak, Başbakan Benjamin  Netanyahu'nun hükümetinde savaş zamanı anlaşmazlığa neden olan tartışmalı bir konuya değindi. 

Merkez Bankası, 2023 yıllık raporunda, İsrail'in Gazze'de Hamas'a karşı 7 Ekim'de başlayan savaşının ordunun personel ihtiyacını ön plana çıkardığını ve keskin bir şekilde artan hizmet günleri nedeniyle ekonomiye yük getirdiğini açıkladı.

Bu durumun hem askerlerin ekonomik çıktısını hem de eşin istihdamını olumsuz etkilediği belirtiliyor.

İsrail Bankası, "Askerlik hizmetinin yükü daha fazla sayıda asker arasında paylaştırıldıkça, her birinin üzerindeki ekonomik etki ve ekonomi üzerindeki toplam etki azalıyor" dedi.

Merkez Bankası yetkilileri, "Askeri personel çemberinin ultra-Ortodoks nüfusu da kapsayacak şekilde genişletilmesi... bu nedenle, personel ve ekonomi üzerindeki etkiyi hafifletirken, artan savunma ihtiyaçlarına da cevap verilmesini mümkün kılacaktır" ifadelerini kullandı.

Netanyahu hükümeti şubat ayında, savaş zamanının yükünü topluma daha adil bir şekilde dağıtmak amacıyla, 1948'de İsrail'in kuruluşuna kadar uzanan ultra-Ortodoks Yahudilere yönelik askerlik hizmetinden muafiyetleri kaldırmanın bir yolunu arayacağını açıklamıştı.

Ancak karar ultra-Ortodoks Yahudi partilerin tepkisiyle karşılaştı ve koalisyonda bir çatlak yarattı.

"ULTRA-ORTODOKS ERKEKLERİN EKONOMİDE PAYI YÜKSEK"

İsrail Bankası, hızla büyüyen ultra-Ortodoks sektörün şu anda ekonominin yüzde 7'sini oluşturduğunu, ancak 40 yıl içinde yüzde 25 olacağını söyledi.

Ultra-Ortodoks erkeklerin yalnızca yüzde 55'i çalışıyor ve bu eğilim devam ederse, İsrail 2065 yılına kadar gayri safi yurtiçi hasılasından yüzde altı puan kaybederken vergi yükü de artacak.

İsrail Merkez Bankası Başkanı Amir Yaron da mali disiplini sürdürmek için yıllık savunma harcamalarını artırma planının sivil harcamalarda kesintilerle karşılanması gerektiğini ancak bunu yapmanın ekonomi açıdan bir maliyeti olduğunu da söyledi.

Yaron, kabine bakanlarına ve milletvekillerine yazdığı mektupta, "Bütçede halihazırda kararlaştırılanın ötesinde ilave bir artış olması halinde, buna en azından kamu borcunun GSYİH'ye oranında kalıcı bir artışı önleyecek mali ayarlamaların eşlik etmesi önemlidir" ifadelerini kullandı.

Milletvekilleri bu ay, savaşı finanse etmek için on milyarlarca şekel ekleyen değiştirilmiş 2024 devlet bütçesini onaylarken, İsrail önümüzdeki yıl savunmaya yönelik yaklaşık 20 milyar şekel (5,4 milyar dolar) harcama eklemeyi planlıyor.