Kanada ve Hindistan arasındaki gerilim diplomatik krize neden oldu
Kanada’nın başkenti Ottowa’da bir Sih lider suikaste uğramış ve hayatını kaybetmişti. Kanada hükümeti yaşanan olaylar üzerine bir Hint istihbarat ajanını suikastte rol almakla suçlamış ve sınır dışı etme kararı almıştı. Hindistan hükümeti de bu gelişmeler karşısında Kanada’nın en üst düzey diplomatını sınır dışı etme kararı aldı.
Yeni delhi hükümeti, Kanada’nın en üst düzey diplomatına ülkeyi terk etmesi için beş günlük bir süre verildiğini açıkladı.
Bu gelişmelerin ardından iki ülke arasındaki ipler gerildi ve büyük bir diplomatik krize neden oldu. Hindistan Dışişleri Bakanlığı, Yeni Delhi'de bulunan Kanada Yüksek Komiseri'nin (Kanada'nın Yeni Delhi Büyükelçisi) bakanlığa getirildiğini ve sınır dışı kararının kendisine iletildiğini açıkladı.
Bakanlık tarafından yapılan açıklamada, “Karar, Hindistan hükümetinin Kanadalı diplomatların iç işlerimize müdahalesini ve Hindistan karşıtı faaliyetlere karışmalarından duyulan endişeyi yansıtıyor. İlgili diplomattan önümüzdeki beş gün içinde Hindistan'ı terk etmesi istenmiştir” ifadelerini kullanıldı.
Geçtiğimiz salı günü Kanada Başbakanı Justin Trudeau, Hindistan hükümetinden Sih lider Hardeep Singh Nijjar'ın ölümünü ve Yeni Delhi ajanlarının olaya karıştığına dair konuşulan şüphelerini "ciddiye almasını" istedi ve iddialara cevap vermeleri gerektiğinin altını çizdi.
Yeni Delhi yönetimi, Ottowa’nın dile getirdiği suçlamaları kabul edilemez olarak nitelendirdi ve Kanada’da yaşanan şiddet içerikli eylemleri kınadığını açıkladı.
Hindistan Dışişleri Bakanlığı ayrıca vatandaşları için bir açıklama yayınlayarak “Kanada'da Hindistan karşıtı faaliyetlerin ve siyasi amaçlı nefret ve suç saldırılarının artması nedeniyle Kanada’ya seyahat edecek vatandaşlarımızı dikkatli olmaya davet ediyoruz” denildi.
HİNDİSTAN VİZELERİ ASKIYA ALIYOR
Kanada Başbakanı Justin Tredeau, yaşanan olaylar ile ilgili yaptığı açıklamada Hindistan’ın bir Kanada vatandaşının ölümüne karışmış olabileceğini belirtmiş ve olayların incelikle araştırılacağını söyledi.
Tredeau’nun bu açıklamasının ardından Hindistan’ın Kanada’da bulunan vize işlem merkezi, ülkeler arasında yaşanan gerilim ve suçlayıcı iddialardan dolayı vize hizmetlerini askıya aldığını duyurdu.
Hindistan’ın vize işlem şirketi BLS, kararın Yeni Delhi hükümeti tarafından alındığını ve kararın alınma gerekçesinin “operasyonel nedenler” olduğunu açıkladı.
Hindistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Arindham Bagchi, konu ile ilgili olarak gazetecilere yaptığı açıklamada, “Kanada hükümetini diplomatik varlıkta eşitlik olması gerektiği konusunda bilgilendirdik. Buradaki sayıları Kanada'daki bizimkinden çok daha yüksek.Sanırım bir azalma olacak” ifadelerini kullandı.
Bagchi ayrıca Yeni Delhi'nin Kanada'dan 20'den fazla kişinin iadesini istediğini belirtti.
Basın toplantısında Ottowa'nın "aşırılık yanlısı, teröristler ve organize suça karşı harekete geçmesi" gerektiğinin altını çizdi.
Hindistan Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan son açıklamada, Başbakan Justin Trudeau'nun Hintli mevkidaşı Narendra Modi ile gerçekleştirdiği görüşmede Sih ayrılıkçı lideri Hardeep Singh Nijjar'ın Kanada'da öldürülmesi konusunu gündeme getirdiği kaydedildi.
Kanada tarafından gelen sert eleştirilere en yakın müttefikleri sessiz kalmaya devam ediyor.
ABD, İngiltere, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi ülkeler yaşanan olaylar hakkında tam denetimli bir soruşturma çağrısında bulunuyorlar ancak Kanada Başbakanı Justin Tredeau’nun açıklamalarını destekleyecek bir ifade henüz kullanılmadı.
Biden yönetimi ve diğer müttefik ülkelerin hükümetleri, ekonomik gücü sebebiyle ve Çin'in yükselen küresel gücüne karşı bir ağırlık olarak Hindistan ile olan güçlü bağlarını devam ettirmek istiyor.
Beyaz Saray tarafından açıklamada, iddialardan derin endişe duyulduğu ve Hindistan ile olayın araştırılması amacıyla kapsamlı bir işbirliği yürütülmesi gerektiği denildi.
Beyaz Saray ulusal güvenlik sözcüsü John Kirby iddialar hakkında "Son derece endişeliyiz" dedi. "Hindistan'ı tam işbirliği yapmaya teşvik ediyoruz" ifadelerini kullandı.
HARDEEP SİNGH NİJJAR KİMDİR?
Kanada merkezli Sih ayrılıkçı lider Hardeep Singh Nijjar'ın öldürülmesi, Kanada Başbakanı Justin Trudeau'nun Hindistan'dan gelen hükümet ajanlarının suikastte rol oynamış olabileceği iddialarının ardından son günlerde Hindistan ile Kanada arasındaki diplomatik krizi tetikledi.
45 yaşındaki Nijjar, Hindistan'ın kendisini "terörist" olarak belirlemesinden üç yıl sonra, 18 Haziran'da geniş bir Sih nüfusuna sahip olan Vancouver banliyösü Surrey'de bir Sih tapınağının dışında suikaste uğrayarak öldürüldü.
Nijjar, Pakistan sınırındaki Sih dininin doğduğu Hindistan'ın kuzeyindeki Pencap eyaletinde bir Sih anavatanı kurulma fikrini destekledi.Öldürülmeden hemen önce Hindistan'da bağımsız bir Sih ulusu için resmi olmayan bir referandum düzenlemeyi amaçlıyordu.
Hindistan'ın kuzey bölgesinde “Khalistan” adında bağımsız bir Sih devleti kurmak amacıyla mücadele yürüten Nijjar, 1997'de Kanada'ya geldi ve 2015 yılında vatandaşlığa kabul edildi
Nijar, Hindistan’ın resmi makamları tarafından terörü yayma ve cinayet işlemek için komplo kurma şüphesiyle aranıyordu.