Sosyalizm
Sosyal ve ekonomik alanda toplumsal refahı üretim araçlarının
kamunun, devletin elinde olması, ekonomik etkinliklerin kâr yerine
insanların gereksinimlerini karşılaması gerektiğini savunan
sosyalizm; kapitalizmi ortadan kaldırmak üzere ortaya
çıkmıştır.
Ekonomide küçük bir zenginler sınıfı oluşturulması yerine geniş
kitlelerin yararına işletilmesi gerektiği savunan sosyalizm;
devletin üretimde hâkim güç olarak ortaya çıkmasını temel alır.
Kişiler arası eşitlik vurgusu yapan sosyalizm, kamu yararı ve
toplumu ön plana alır.
Sosyalist sistemlerde üretim araçları önce devletleştirilir ve özel
sektör üretimden el çektirilir. Üretimden el çektirilen özel
sektöre yabancı sermaye de dâhil edilir.
Toplumun sahip olduğu gayrimenkuller de, mülkiyetin sömürüye yol
açması dolayısıyla devletleştirilmiştir. Devlet, hâkimiyetindeki
mülkiyeti topluma ücretsiz kullanma hakkı tanır.
Almanya’da ortaya çıkan sosyalist ekonominin temel
prensipleri özetle şunlardır:
1. Üretici güç olarak emek öne çıkar.
2. Devletçi ekonomi (üretim araçlarında devlet mülkiyeti)
esastır.
3. Merkezi planlama vardır.
4. Kamu Yararının (genel hukukun / kamu hukukunun) ön plana çıkması
çok belirgindir.
5. Tek partili siyaset tercih edilir, çünkü sınıflı toplumlarda
olan burjuva siyasetinde olan siyasal yapının işçileri böldüğü
görüşü savunulur.