Rusya-Ukrayna savaşının Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 boru hatlarına yansımaları
Geçtiğimiz yıl Rusya’dan Avrupa’ya doğal gaz aktarımını sağlayan iki büyük boru hattında, Kuzey Akım 1 ve 2’de, sızıntılar ve patlamalar meydana gelmişti. Olayın arkasında kimin olduğuna dair henüz bir kanıt bulunabilmiş değil. Ancak Avrupa Birliği (AB) ve Kremlin birbirini itham etmeye devam ediyor. Peki, boru hatlarındaki son durum ne? Kuzey Akım 1 ve 2 kapalı kalmaya devam edecek mi?
İlk olarak Kuzey Akım 2'de tespit edilen ve kim tarafından yapıldığı belli olmayan sızıntılar, bir süre sonra Kuzey Akım 1'de de tespit edilmişti.
Uluslararası heyetler, patlamaların sabotaj olma ihtimali üzerinde durmaya devam ediyor.
Kuzey Akım 1 boru hattı, Baltık Denizi'nin altından geçerek Rusya'dan Almanya'ya uzanan Avrupa'daki açık deniz doğal gaz boru hattına verilen isim.
Bin 222 kilometre uzunluğunda bulunan Kuzey Akım 1 boru hattı, Norveç Birleşik Krallık Langeled boru hattını geçerek dünyanın en uzun denizaltı boru hattı olarak kayıtlara geçti.
Kuzey Akım 1 boru hattının işletmecisi ve hissedarı, Rus devlet şirketi Gazprom.
Rusya, Avrupa’nın ihraç ettiği doğal gazın yaklaşık olarak yüzde 40’ını karşılıyor. Moskova yönetimi, gaz tedarikini ise Kuzey Akım 1 boru hattı sayesinde yapıyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle ülkesine uygulanan yaptırımlar karşısında, Kuzey Akım 1 boru hattı aracılığıyla Avrupa ülkelerine gönderilen, doğal gaz tedarikini kesmekle tehdit etmişti.
KUZEY AKIM 2'NİN ÖNEMİ
Kuzey Akım 2 boru hattı; bin 230 kilometre uzunluğunda bulunan, Rusya'dan başlayıp Baltık Denizi'ni aşarak Almanya'nın Baltık Denizi kıyılarına varan boru hattı.
Ukrayna ve Polonya, projenin kendi ülkelerini es geçmesi nedeniyle projeye yoğun itirazlarda bulunmuşlardı.
Kuzey Akım 1 boru hattının bir sene içerisinde yaklaşık 110 milyar metreküpü bulan kapasitesini ikiye katlamayı amaçlayan Kuzey Akım 2 projesi, Avrupa Komisyonu'nun beklemesi nedeniyle hayata geçirilemedi.
Bu hattın, stratejik açıdan çok önemli olduğu belirtiliyor. Kuzeydoğu Rusya tarafından Baltık Denizi'ne oradan da Almanya kıyılarına uzanan boru hattı, herhangi bir Avrupa ülkesinden geçmiyor.
Avrupa, öncelikle ucuz ve güvenilir bir enerji istiyor. Bu nedenle Kuzey Akım 2'nin Rusya'nın siyasi otaritesine boyun eğen Ukrayna'nın eski sistemine alternatif olabileceği belirtiliyor.
Ayrıca Ukrayna ve Polonya'nın bu projede devre dışı kalması, transit ücretlerinin azalmasına ve doğal gaz fiyatlarının ucuzlamasına imkan sağlayacak gibi görünüyor.
KUZEY AKIM 2 NEDEN ASKIYA ALINDI?
Kuzey Akım 2 boru hattı, Eylül 2021 tarihinde tamamlandı ancak ihracata başlayamadan askıya alındı.
Hattın askıya alınmasının en önemli sebebinin Rusya’nın Ukrayna işgali olduğu söyleniyor.
Kuzey Akım 2 boru hattı projesinin boykot edilme sürecinin arkasında ise ABD bulunuyor.
Washington, uzun zamandır Avrupa ülkelerinde kullanılan ve ihraç edilen doğal gazın büyük bir bölümünü oluşturan Rus doğal gazına olan talebi azaltmaya çalışıyor.
ABD Devlet Başkanı Joe Biden, Rusya'nın Kuzey Akım 2 boru hattı projesini jeopolitik bir silah olarak kullanabileceğini düşünüyor.
Biden, Rusya'nın Ukrayna üzerinde uyguladığı politikalar sonucunda projeyi askıya alabileceklerini söylemişti.
KUZEY AKIM BORU HATLARINDA PATLAMALAR YAŞANMIŞTI
Geçtiğimiz eylül ayında Kuzey Akım boru hatlarında sızıntılar meydana gelmişti.
Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, patlamaların hemen ardından yaptığı açıklamada, "bir sonuca varmak için henüz çok erken" ifadelerini kullanmış, "aynı anda birden fazla sızıntının bir tesadüf olduğuna inanmak çok zor" şeklinde konuşmuştu.
Moskova yönetimi ise yaşanan patlamalardan Batı'yı sorumlu tutmuştu. Rusya ayrıca BM Güvenlik Konseyi'ne olayları tarafsız bir şekilde araştırması için çağrıda bulunmuştu.
Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, "Patlamalar için son derece endişeliyiz. Özellikle düzenlenmiş bir saldırı ihtimali de düşünülmelidir" ifadelerini kullanmıştı.
New York Times'ta yer alan haberde; ABD istihbarat görevlilerinin, "saldırıyı Ukrayna taraflı bir grubun gerçekleştirdiği" şeklinde bilgilere ulaştığı aktarılmıştı.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin üst düzey danışmanı Mykhailo Podolyak ise Kiev hükümetinin patlamalarda "kesinlikle dahlinin söz konusu olmadığını" belirtmişti.
Alman, Danimarkalı ve İsveçli yetkili heyetler patlamalara yönelik soruşturmalara devam ediyor.
HATLARDA SON DURUM NE?
Rusya, uzun zamandır Avrupa ülkelerine doğal gaz ihracatı yapan ülke konumunda.
Ancak Rusya'nın Ukrayna'yı işgal girişimi sonrası Batılı devletler, doğal gaz açısından Rusya'ya olan bağlılıklarını azaltma kararı aldı.
Kuzey Akım 2’nin hayata geçirilme planı, Rusya’nın Ukrayna’ya işgal başlattığı tarih olan 24 Şubat sonrası durduruldu.
Kuzey Akım 1 ve 2 boru hatlarından şimdilik gaz akışı yok ancak hatlarda gaz bulunuyor.
Yaşanan patlamaların ardından Danimarka hükümeti, gemilerine bölgeden uzaklaşması için talimat göndermişti. İsveç hükümeti de Kuzey Akım 1'de gerçekleşen sızıntıların ardından gerekli tedbirleri alacağını açıklamıştı.
Rusya-Ukrayna savaşı sonrası doğal gaz ve enerji fiyatları Avrupa'da bir hayli yükseldi.
Hükümetler önlem planlarını açıkladı ancak planların ne derece etkili olacağı belirsizilğini koruyor.
Rusya, geçtiğimiz senenin ağustos ayında Kuzey Akım 1 boru hattını bakıma alacağı gerekçesiyle kapatma kararı almıştı. Kuzey Akım 2 boru hattı ise yaşanan sorunlardan dolayı hayata geçirilemedi.
İlerleyen günlerde Avrupa doğal gaz ihtiyacının büyük bir bölümünü Rusya’dan karşıladığı için Moskova'ya uyguladığı yaptırımları sonlandırmak zorunda kalacak.
Avrupa için en ucuz ve en güvenilir doğal gaz tedariki için adres yeniden Rusya görünüyor.