Milli muharip uçağı KAAN dünyada konuşulmaya devam ediyor

Hüseyin Can TOPKAYA

huseyincantopkaya@intell4.com

Milli muharip uçağı KAAN’ın ilk uçuşunu başarıyla gerçekleştirmesi, Türk savunma sanayisi açısından bir devrim niteliğinde görülüyor. KAAN’ın Hava Kuvvetleri’nin envanterine katılması için uzun ve zorlu bir sürecin yaşanacağı belirtiliyor.

Türkiye’nin KAAN projesini başlatması ve bu konuda uzun bir mesafe katetmesi, birçok siyasi ve askeri uzman tarafından önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor.

Milli Muharip Uçak KAAN Geliştirme Projesi, Türk Hava Kuvvetleri’nin muharip uçak ihtiyaçları için Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı projesiyle, Türk Havacılık Uzay Sanayii tarafından yürütülüyor. 

KAAN’ın yurt içi imkan ve kabiliyetler ile tasarlanan ve geliştirilen bir savaş uçağı olduğu biliniyor.

KAAN; süperseyir, yüksek manevra, düşük radar görünürlüğü, geliştirilmeye açık aviyonik mimari, artırılmış durumsal farkındalık, hassas hedefleme, birlikte çalışabilme gibi yeteneklere sahip. KAAN, söz konusu özellikleriyle 5. nesil savaş uçaklarında olan bütün kabiliyetlere sahip durumda. 

KAAN ile birlikte Türkiye’nin, 5. nesil savaş uçağı üreten 5 ülkeden biri olması bekleniyor.

KAAN, Türkiye’nin ABD ile 26 milyar dolarlık yeni satın alma ve modernizasyon süreci başlattığı F-16’ların envanterdeki yerini alacak. Ancak KAAN F-16’lar gibi 4’üncü nesil değil. 

Gazeteci Bülent Aydemir’in Habertürk’te kaleme aldığı makaleye göre, KAAN’ın kokpiti, İHA ve SİHA’lara da komuta edecek şekilde tasarlandı. Bu durum, KAAN’ın avcı bombardıman uçağının yanı sıra komuta kontrol uçağı olarak da değerlendirilmesine yol açıyor.

Bu projeyle birlikte Türkiye savaş uçağı üretebilen ülkeler arasında üst sıralara çıkacak. KAAN Projesi’nin, bu alanda destekleyeceği yan sanayiyle birlikte ülkeye ekonomik katma değer ve önemli ticari avantajlar sağlayacağı belirtiliyor. 

KAAN’ın proje başlangıcında 27 personel çalışırken, şu an tam zamanlı olarak bin 832 kişinin çalıştığı biliniyor. 

ASELSAN, TÜBİTAK BİLGEM, TÜBİTAK MAM, TÜBİTAK SAGE, ROKETSAN, MASTER DEFENCE, PAVOTEK, ASPİLSAN, TASECS, UDEA, VOLO, ANDAR, VOLT, TrMOTOR, STG, TAAC, HAVELSAN, EMGE, STM ve ANOVA gibi Türk firmalar; alt sistem tedariki ve hizmet alımında görev alıyor.

Üretimde TUSAŞ dışında 100’ün üzerinde Türk yardımcı sanayi firması görev alırken, 30 alt sistemin 24 adedi yerli firmalardan tedarik ediliyor. Yabancı firmalardan tedarik edilen kalemler için yerlileştirme projesi devam ediyor. KAAN Projesi’nin yerlilik oranının yüzde 90’lara ulaştığı ifade ediliyor. 

KAAN, 21 Şubat 2024’te saat 08.50’de Mürted (Akıncı) Hava Meydan Komutanlığı pistinden havalandı ve uçuş faaliyeti 8.000 feet irtifada gerçekleştirildi. Uçuş testinde 230 knot sürate ulaşılırken, KAAN ilk uçuşunda toplam 13 dakika havada kaldı. 

KAAN ULUSLARARASI KAMUOYUNDA YANKI YARATTI

Türkiye’nin 5. nesil savaş uçağı KAAN’ın gerçekleştirdiği başarılı test uçuşu, dünya basını tarafından yakından takip edildi. Alman Welt gazetesi, “Bu dönüm noktası, Türkiye’nin bir savaş uçağı ülkesi olarak yükselişine işaret ediyor” başlığını attı. 

Welt gazetesi, KAAN’ın ilk uçuşunu başarıyla tamamladığını ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan için bunun ABD’ye karşı kazanılmış bir zafer anlamı taşıdığını yazdı. Haberde, Türkiye’nin modern savaş uçaklarının üretiminde kendi kendine yeterlilik için giderek daha fazla çaba gösterdiği ve bunun hızla büyüyen savunma sanayisi için tarihi bir dönüm noktası olduğu kaydedildi.

Haberde, çift motorlu savaş uçağının, 5. nesil olarak isimlendirilen ve gizlilik özelliklerine sahip bir model olduğu, bu nedenle radar tarafından tespit edilmesinin zor olduğu vurgulandı.

Havacılık sitesi Flugrevue’deki haberde ise KAAN’ın, Türkiye’nin umut ışığı ve gökyüzündeki yeni savaş uçağı olduğu ifade edildi. Haberde, Türk Hava Kuvvetleri’nin gelecekteki amiral gemisi olması beklenen KAAN’ın ilk uçuşunun 13 dakika sürdüğü ve 2440 irtifaya çıkarak saatte 425 kilometre hıza ulaştığı belirtildi.

Frankfurter Allgemeine gazetesi, “Türkiye KAAN’ı sundu” başlığını attı ve Türk yapımı ilk savaş uçağının ilk uçuşunu başarıyla tamamladığını yazdı.

KAAN’ın uçuşunun ardından Ukrayna’nın Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar, X sosyal medya hesabında yaptığı açıklamada, “Ukraynalı şirketlerin Türkiye için çok önemli olan bu projeye katılmalarından memnuniyet duyduğunu” dile getirdi.

AA’nın aktardığına göre, “www.aero.com" isimli havacılık sitesinde yayımlanan haberde, NATO üyesi Türkiye’nin, büyük ölçüde yerel olarak geliştirilen ilk savaş uçağının uçuş testini başarıyla tamamladığı kaydedildi.

Haberde, Türkiye’nin İngiliz BAE Systems şirketiyle tasarladığı jetin Ankara’da iniş ve kalkış yaptığı kaydedildi. Haberde ayrıca, ittifak üyelerinden Türkiye’nin, 2016’dan bu yana yerli savaş uçağı geliştirmek için çalıştığı vurgulandı.

Söz konusu haberde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Afyon’da yaptığı konuşmadaki, “Türkiye, kendi 5. nesil savaş uçağını üretme yolunda kritik bir aşamaya geldi” ifadelerine yer verildi. 

Askeri ve jeopolitik konular üzerine yayın yapan Opel 360 gazetesi, “5. nesil Türk muharip uçak KAAN ilk uçuşunu gerçekleştirdi” başlığını attı. Haberde, KAAN’ın ilk uçuşunda 2 bin 440 metre irtifaya çıkarak saatte 425 kilometre hıza ulaştığı ve 13 dakika havada kaldığı kaydedildi. 

Haberde, KAAN’ın “yeni nesil silahlarla havadan havaya mücadele” için tasarlandığı ifade edilirken, milli muharip uçağın ilk uçuşuna övgülerde bulunuldu.

Haberde ayrıca, başarılı uçuşu ile birlikte KAAN’ın Türkiye’yi; ABD, Rusya ve Çin’in de aralarında bulunduğu “5. nesil savaş uçağını tasarlayabilen ülkeler kulübüne” dahil ettiği kaydedildi. 

Meta Defense KAAN’ın ilk uçuşu ile ilgili, “Türk muharip uçak KAAN havalanıyor ve Türk havacılık endüstrisini elitler arasına taşıyor” başlığını attı. Haberde, KAAN’ın başarılı uçuşunun, Türkiye’nin hava savunma sanayisinin “büyük bir başarısı” olduğu kaydedildi.

Haberde, KAAN’ın Türkiye için “gelecek vadeden bir ihracat pazarı” oluşturacağı kaydedilirken, 21 metre uzunluğunda ve 14 metre kanat açıklığına sahip uçağın teknik özellikleri hakkında bilgiler paylaşıldı.

Yunanistan’ın en önde gelen gazetelerinden Kathimerini, “KAAN’ın ilk uçuşundan ne öğrendik - Ege’de güç dengeleri değişiyor mu?” başlığını attı. Haberde, “Türkiye, KAAN’ın uçuşuyla kendi ülkesi içinde 5. nesil uçak üretiminde önemli bir adım daha attı” denildi.

KAAN’ın 5. nesil uçaklarda F-35’lere alternatif olduğuna dikkat çekilen haberde; bu projenin henüz operasyonel bakımdan kullanılabilir olmamasına rağmen başarılı uçuş denemesinin, programın küçük gecikmelerle de olsa öngörülen zamanlamada ilerlediğini kanıtladığını ifade edildi.

KAAN’ın teknik özellikleri ile ilgili detaylı bilgilere yer verilen haberde, KAAN’ın 2030’a kadar operasyonel bakımdan hazır olabileceği ve bunun da Türkiye’nin Batı ve ABD tarafından üretilen silah sistemlerine bağımlılık derecesini azaltacağı kaydedildi.

Haberde, Ukrayna, Pakistan ve Azerbaycan gibi ülkelerin de KAAN ile ilgilendiği belirtilirken; “Ancak kimse Türkiye’nin stratejik faydasını tartışamaz. KAAN, hiçbir zaman hizmete girmese bile komşunun savunma sanayisindeki teknolojik yetisinin yükseldiğinin bir kanıtıdır. 24 ayda 4 Türk uçağının ilk uçuşunu gerçekleştirdiğinin düşünülmesi bile yeterlidir. KAAN, İnsansız Hava Aracı Anka-3, Bayraktar TB3 ve Kızılelma” denildi.

Bloomberg televizyonu KAAN’a haberlerinde yer verirken, Türkiye’nin 5. nesil savaş uçağının teker kesmesinin “mihenk taşı” niteliği taşıdığı belirtildi.

Reuters ise KAAN ile ilgili haberinde, “Türkiye’nin ilk milli savaş uçağı olan KAAN, ülkenin hava kuvvetlerini geliştirme çabalarının bir parçası olarak ilk uçuşunu tamamladı” ifadelerine yer verdi. Haberde, Türkiye’nin yeni nesil savaş uçağı KAAN’ın seri üretiminde yerli üretim motorları kullanmayı planladığı kaydedildi.

ABD merkezli yayın yapan Business Insider internet sitesi, KAAN’ın, Türkiye’nin 5. nesil savaş uçağına sahip olma yönünde “büyük adım” olduğunu yazdı. Haberde, KAAN’ın, Türk havacılık sanayisinin 10 yılı aşkın çabalarının sonucu olduğu ve nihayetinde Türkiye’nin KAAN’ın F-16 filosunun yerini almasını umduğu belirtildi. 

Haberde ayrıca, söz konusu uçuş testinin, özellikle ABD ile F-35 savaş uçakları projesinde yaşanan gerilimin ardından gelecek adına “umut verici” bir adım olduğu vurgulandı. 

Japonya’nın en önde gelen ekonomi gazetelerinden Nihon Keizai Shimbun (Nikkei), KAAN’ın ilk uçuşunu başarıyla tamamladığını belirtirken, Türk savunma yetkililerinin bu 5. nesil savaş uçağını Asya ve Körfez bölgelerine ihraç etmeyi umduğunu öne sürdü.