Pakistan'da dinmek bilmeyen 'Taliban terörü' sorunu en az 70 bin cana mal oldu

28 Kasım Pazartesi günü Tehrik-i Taliban Pakistan (TTP, sık bilinen adıyla Pakistan Talibanı), Afganistan’ın arabuluculuğunda Pakistan hükûmeti ile yapılan ateşkes anlaşmasının bozulduğunu duyurmuştu.

10 Mayıs’ta başlayan ateşkesin bozulmasından ötürü taraflar birbirlerini “ateşkesin yükümlülüklerine uymamak” ile suçlarken, TTP ülke çapındaki üyelerini konum fark etmeksizin güvenlik güçlerine saldırmaya çağırmıştı.

Bu çağrıya istinaden 30 Kasım’da Pakistan’ın Belucistan eyaletinde bir polis aracını hedef alan bir canlı bomba saldırısı gerçekleştirilmişti.

Biri polis, ikisi çocuk toplam dört kişinin hayatını kaybettiği ve 26 kişinin yaralandığı bu saldırının ardından, 4 Aralık tarihinde de Pakistan Polisinin bir devriye aracına yapılan silahlı saldırıda üç polis memuru yaşamını yitirdi.

Yine geçtiğimiz günlerde Kuzey Veziristan bölgesinde asker ile militanlar arasında bir çatışma çıkmış, güvenlik güçleri beş militanı etkisiz hâle getirirken bir asker yaşamını yitirmişti. Bu olayda militanların hangi örgüt üyesi olduğu bilgisi henüz paylaşılmamış olsa da; 13 örgütün birleşimiyle oluşan TTP ile ilişkili olma olasılıkları göz önünde bulunduruluyor.

TTP’NİN PAKİSTAN’DA ETKİNLİĞİ

2007 yılında 13 örgütün birleşmesiyle meydana gelen TTP, faaliyetlerini Pakistan merkez olmak üzere uluslararası bir boyutta sürdürüyor.

Örgütün operasyonlarının merkezinde Pakistan-Afganistan arasında bölünmüş olan Peştun coğrafyası yer alıyor.

Pakistan yetkililerinden gelen açıklamaya göre, TTP Pakistan içinde konuşlanmış değil. Bu açıklamada, TTP’nin operasyonlarını Afganistan’dan yürüttüğü bilgisi yer alıyor.

Bloomberg’den E. Najafizada ve I. Dilawar’ın yazısına göre, TTP operatif hâle geçtiğinden beri Pakistan’da 70 bin kişinin ölümüne sebep oldu.

Gazete duvaR’ın aktardığı veriye göre ise 2014’ten bu yana Pakistan’da terörden dolayı 700 asker hayatını kaybederken, en az 5 bin terör örgütü mensubunun öldüğü otoritelerce teyit edildi.

Terör saldırılarından artık usanmış olan Pakistan, Afganistan İslam Emirliği yönetimine zaman tanıdıklarını belirtti.

Anadolu Ajansı’nın röportaj yaptığı üst düzey bir Pakistan yetkilisi, geçtiğimiz yıl yaptığı açıklamada, “Batı sınırımızda 200 bin kişilik ordumuz var, eğer Afgan Talibanı sınırımızdaki teröristleri oradan temizlemezse biz harekete geçeriz. Onlara elbet zaman vereceğiz. Fakat onlar bunu yapamazlarsa bizim yapmaya hakkımız var." sözleriyle durumu belirtti.

İslamabad’ın Afgan Talibanı’ndan TTP’yi bitirme konusunda yardım istediği biliniyor. Pakistan Dışişleri Sözcüsü Mümtaz Baloch, cuma günü düzenlenen bir basın toplantısında Dışişleri Bakanı Hina Rabbani Khar’ın Afganistan’daki hükûmet yetkilileriyle tüm ikili ve uluslararası konuları görüşerek Pakistan’ın terörizm ile ilgili derin endişelerini aktardığını açıkladı.

Yakın zamanda İçişleri Bakanı Rana Sana Ullah Khan, katıldığı bir basın toplantısında TTP’nin bölgesel düzene ve barışa tehdit oluşturması dolayısıyla Afganistan Talibanı tarafından da bir endişe konusu olarak addedilmesi gerektiğini belirtti.

AFGAN TALİBANI İLE İLİŞKİSİ

TTP’nin bir ayağının Afganistan’da olması ve Afgan Talibanı ile benzer ideolojik konumlarda olmaları akla bir ilişkinin varlığını getiriyor. 

Anadolu Ajansı’ndaki yazısında Muhammet Nazım Taşçı, Afgan Talibanı’nın kullandığı askeri yöntemlerin Pakistan Talibanı tarafından da kullanılıyor olmasını iki örgütün arasında bir etkileşimin varlığı şeklinde yorumluyor.

TTP’nin 2018 yılında göreve gelen lideri Nur Wali Mehsud’un Afgan Talibanı’na bağlılık sözü vermesi de iki örgüt arasında bir organik bağın varlığını doğrular nitelikte.

Ancak, TTP hiçbir zaman yapısal olarak Afgan Talibanı’na bağlanmadı. İki ayrı yapı olarak varlıklarını sürdüren bu örgütlerin birbirleriyle bağlantılı olduğu BM de dahil kaynaklarca doğrulanmakta.

Afganistan İslam Emirliği, Pakistan’dan gelecek bir tanıma hamlesini bekliyor. İslamabad ise bu konuda aceleci olmadıklarını belirtirken Afgan Talibanı’ndan TTP’yi durdurmasını ya da Pakistan’a yardım etmesini bekliyor.

İki örgüt arasındaki etnik, ideolojik ve siyasi bağlar göz önüne alındığında Pakistan’da TTP’nin varlığı bir süre daha devam edecek gibi görünüyor.