Polonya'ya düşen füze NATO'yu harekete geçirdi

Polonya basınında yer alan haberlere göre, ülkenin Ukrayna sınırına yaklaşık altı kilometre uzaklıkta bulunan Przewodow köyüne füze düştü. Przewodow köyüne düşen füze nedeniyle de iki kişi hayatını kaybetti. Polonyalı kaynaklar patlamanın nedenine ilişkin net bir açıklama yapmadı.

Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda, ülkesinin Ukrayna sınırındaki Przewodow köyünde iki kişinin hayatını kaybettiği olayda, füzeyi kimin attığına dair net bir kanıtın olmadığını belirterek, “Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik füze saldırısının neredeyse tüm gün sürdüğünü gayet iyi biliyoruz ancak şu anda bu füzeyi kimin ateşlediğine dair net bir kanıtımız yok. Soruşturmalar sürüyor. Müfettişler bu konuyu açıklığa kavuşturacaktır. Büyük olasılıkla, Rus yapımı bir füzeydi ancak şu anda hepsi hala araştırılıyor" ifadelerini kullandı.

Duda, gece boyunca ABD Başkanı Joe Biden, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltelberg, İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ile bir dizi telefon görüşmesi yaptığını açıkladı.

Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki ise, tüm birimleri yüksek alarm seviyesine geçirdiklerini bildirdi.

Hükümet sözcüsü Piotr Müller de Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Başbakan Morawiecki, Ulusal Güvenlik Komitesi'ni acil olarak toplantıya çağırdı” diye belirtti.

Polonya Hükümet Sözcüsü Piotr Müller, Başbakan Mateusz Morawiecki tarafından acil olarak toplantıya çağrılan Ulusal Güvenlik Komitesi'nin ardından basın mensuplarına açıklama yaptı.

Sözcü Müller, toplantıya, ilgili üst düzey tüm yetkililerin katıldığını belirterek, "Askeri birliklerin savaşa hazır olma durumunun artırılmasına karar verildi" dedi.

Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, Ukrayna sınırında bulunan Przewodow köyüne füze düşmesi nedeniyle acil toplanan Bakanlar Kurulunun ardından basın açıklaması yaptı.

Yaptığı basın açıklamasında Polonya’nın, dünya tarihindeki en güçlü ittifak olan NATO’nun üyesi olduğunu vurgulayan Morawiecki; NATO’nun bir üyesinin, toprak bütünlüğü, bağımsızlığı veya güvenliğinin tehdit altında olduğunu düşündüğünde müttefiklerle istişare istemesine imkan veren dördüncü maddeyi harekete geçirme seçeneğinin masada olduğunu söyledi.

Polis, itfaiye ve sınır muhafızlarının da "hazır olma durumunun arttığını" açıklayan Morawiecki, manipülasyona karşı dikkatli olma çağrısında bulundu.

Güvenlik güçleri ve uluslararası uzmanların sahadaki incelemelerinin sürdüğünü ifade eden Morawiecki, NATO müttefikleri ve Ukrayna ile iletişimde olduklarını kaydetti.

Daha sonrasında ise Rusya'nın Varşova Büyükelçisi Polonya Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı. 

FÜZE SONRASI AÇIKLAMALAR PEŞ PEŞE GELDİ

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden, Rusya'nın Polonya'nın sınır köyüne 'füze attığı' iddiasına ilişkin açıklamalarda bulundu.

 G-20 Zirvesi için liderler Bali’de bir araya gelmişti. G-20 zirvesinde söz konusu füzeler ile ilgili acil durum yuvarlak masa toplantısı gerçekleşti. Toplantıya, ABD, İngiltere, Avrupa Birliği, İspanya, Almanya, Kanada, Fransa, Japonya ve Hollanda liderleri katıldı.

Joe Biden toplantının ardından, “Ukrayna sınırında Polonya topraklarındaki patlamanın soruşturulması için Polonya'yı desteklemek konusunda mutabık kaldık" dedi.

Başkan Joe Biden, Polonya'da iki kişinin ölümüne neden olan füzelerin "Rusya’dan ateşlenmiş olmasının pek olası görünmediğini" söyledi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel de, ABD'nin Polonya topraklarını vuran ve iki kişiyi öldüren füzelerle ilgili haberleri doğrulayamayacağını tekrarladı. Vedant Patel, "Polonya'dan gelen bu haberleri gördük ve daha fazla bilgi toplamak için Polonya hükümeti ve NATO ortaklarımızla birlikte çalışıyoruz. Haberleri veya herhangi bir ayrıntıyı şu anda doğrulayamıyoruz" dedi.

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü Tuğgeneral Patrick Ryder ise, “İki Rus füzesinin Polonya’da Ukrayna sınırına yakın bir yere düştüğünü iddia eden haberlerden haberdarız. Şu anda bu haberleri teyit edecek bilgi elimizde yok ve bunları inceliyoruz. Elimizde güncel bilgi olduğunda bunları paylaşacağız” ifadelerini kullandı.

Ryder, Washington’un askeri bir adım atıp atmayacağı ile ilgili, “Bu konuyu inceliyoruz. Şu anda bunları teyit edecek bilgiye sahip değiliz. Dolayısıyla spekülasyon yapmak veya ihtimallere girmek istemem. Beşinci Madde ve güvenlik taahhütlerimize gelince, NATO’nun her karış toprağını savunacağımız konusunda açık olduk” dedi.

İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Polonya'ya füze düştüğü yönündeki haberleri acilen incelediklerini ve Polonya Cumhurbaşkanı Andrzej Duda'yla görüştüğünü belirterek, NATO dahil uluslararası ortaklarla koordinasyon halinde olduklarını bildirdi.

Sunak, Twitter'dan yaptığı paylaşımda, Dışişleri Bakanı James Cleverly ve Savunma Bakanı Ben Wallace'la konuştuğunu kaydederek, "Polonya'da füze saldırısı haberlerini acilen inceliyoruz ve ne olduğunu ortaya çıkaran müttefiklerimizi destekleyeceğiz" ifadelerini kullandı.

ZELENSKİ: TERÖR ULUSAL SINIRLARIMIZLA SINIRLI KALMIYOR

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Rus füzelerinin Polonya’ya isabet ettiğini iddia etti.

Volodimir Zelenski, “Terör, ulusal sınırlarımızla sınırlı kalmıyor. Rus füzeleri Polonya'yı vurdu. Ukrayna, kaç kez terör devletinin ülkemizle sınırlı kalmayacağını, Rus terörünün daha da ileri gitmesinin an meselesi olduğunu söylemişti. Rusya cezasız kaldığını ne kadar uzun süre hissederse Rus füzeleri herkes için o kadar fazla tehdit olacaktır. NATO'nun topraklarına füze fırlatılması, bu ortak güvenliğe yönelik bir Rus füze saldırısıdır. Bu çok önemli bir tırmanış. Harekete geçmeliyiz” değerlendirmesinde bulundu.

BALTIK ÜLKELERİNDEN POLONYA’YA DESTEK

Polonya’nın Ukrayna sınırına yakın olan Przewodow köyüne iki Rus füzesinin düştüğü yönündeki iddialar henüz netleşmemişken Baltık ülkeleri, Polonya’ya destek mesajları yayınladı.

Litvanya Devlet Başkanı Gitanas Nauseda yaptığı açıklamada, "Litvanya, Polonya ile güçlü bir dayanışma içindedir. NATO topraklarının her karışı savunulmalıdır" dedi.

Letonya Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Artis Pabriks ise, "Polonyalı silah arkadaşlarımıza başsağlığı diliyorum. Suçlu Rus rejimi, yalnızca Ukraynalı sivilleri değil, aynı zamanda Polonya'daki NATO topraklarına da füzeler ateşledi. Letonya, Polonyalı dostlarının yanındadır ve bu suçu kınamaktadır" ifadelerini kullandı.

Estonya Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Estonya, NATO topraklarının her karışını savunmaya hazır” denildi.

AB KOMİSYONU BAŞKANI: DURUMU YAKINDAN İZLİYORUZ

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin her iki ülkeyle de dayanışma içinde olduğunu ve durumu yakından izlediğini açıkladı.

Von der Leyen, Twitter'dan yaptığı paylaşımda, "Ukrayna şehirlerine büyük bir Rus füze saldırısının ardından Polonya'da bir patlama olduğuna dair haberlerle" ilgili dehşete düştüğünü söyledi. Taziyelerini, desteğini ve dayanışma mesajlarını en güçlü şekilde Polonyalı ve Ukraynalı dostlarıyla paylaştığını belirten Von der Leyen, AB'nin durumu yakından izlediğini, Polonyalı yetkililer, ortaklar ve müttefiklerle temasta olduğunu aktardı.

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de Polonya'da iki kişinin öldüğü patlamayla ilgili, ortaklarla iletişimde olduğunu belirterek, “Düzinelerce füze bugün Ukrayna'yı hedef aldı. Polonya ve Ukrayna ile tam dayanışmadayız" açıklamasını paylaştı.

RUSYA: HİÇBİR SALDIRI YAPILMADI

Rusya Savunma Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, söz konusu füzenin Rusya'ya ait olmadığı belirtilerek, "Saldırılar sadece Ukrayna topraklarına düzenlendi. Ukrayna-Polonya sınırına 35 km’den yakın alanlara saldırı gerçekleşmedi. Polonya’da bulunan enkazın fotoğrafları kalıntıların Ukrayna’ya ait s-300’lere ait olduğunu gösteriyor. Polonya toprağına Rus füzeleri düştüğüne yönelik suçlamalar kasıtlı provokasyondur. Gerginliği daha da tırmandırmak amaçlanmaktadır" denildi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise, Endonezya’da yapılan G20 zirvesi kapsamında bir basın toplantısı düzenledi. Erdoğan, Polonya'ya düşen füze ile ilgili sorulan soruya, “Ben, Rusya'nın yaptığı açıklamaya doğrusu saygı duymak durumundayım. Rusya'nın 'Bizimle bu işin alakası yok' demesi bizim için önemli. Bütün bunların yanında sabah yine (Almanya Başbakanı) Olaf Scholz ile yaptığımız görüşmede, bunun detay araştırmalarının yapılması gerekiyor, böyle bir kararı vermenin doğru olmayacağını o da söyledi. Rusya'nın 'Bizimle alakası yok' ve Biden'ın da 'bu füzelerin Rus yapımı olmadığını' açıklamış olması, herhalde bunun Rusya ile alakası olmadığını göstermektedir. Bu, bir teknik arıza olabilir veya farklı olabilir, onun için inceleme araştırma şart" yanıtını verdi.

POLONYA’YA YAPILAN SALDIRI 30 ÜLKEYE YAPILMIŞ DEMEK

Polonya 12 Mart 1999 tarihinde NATO’ya üye oldu. Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) üyesi olan bir devlete, üye olmayan bir devlet tarafından herhangi bir saldırı gerçekleştirildiğinde, üyeler ortak bir şekilde savunma yapıyor. NATO, 30 ülkeden oluşuyor.

NATO Sözcülüğünden yapılan açıklamada, Brüksel'deki NATO karargahında yapılacak acil nitelikli toplantının, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg başkanlığında gerçekleştirileceği duyuruldu. Daha sonra NATO Polonya'nın dördüncü madde çağrıları sonrası olağanüstü olarak toplandı.

NATO’nun dördüncü maddesinde, “taraflardan birinin toprak bütünlüğü, siyasi bağımsızlığı ya da güvenliğinin tehdit edildiğini düşündüğü zaman, tüm taraflar birlikte danışmalarda bulunacaklardır” ifadesi yer alıyor.

Polonya'nın NATO'nun 5. maddesinin uygulanmasını talep etmesi en kötü senaryo olarak gösteriliyor. Çünkü, NOTO’nun beşinci maddesine göre "Taraflar, Kuzey Amerika'da veya Avrupa'da içlerinden bir veya daha çoğuna yöneltilecek silahlı bir saldırının hepsine yöneltilmiş bir saldırı olarak değerlendirileceği ve eğer böyle bir saldırı olursa BM Yasası'nın 51. maddesinde tanınan bireysel ya da toplu öz savunma hakkını kullanarak, Kuzey Atlantik bölgesinde güvenliği sağlamak ve korumak için bireysel olarak ve diğerleri ile birlikte, silahlı kuvvet kullanımı da dahil olmak üzere gerekli görülen eylemlerde bulunarak saldırıya uğrayan taraf ya da taraflara yardımcı olacakları konusunda anlaşmışlardır. Böylesi herhangi bir saldın ve bunun sonucu olarak alınan bütün önlemler derhal Güvenlik Konseyi'ne bildirilecektir. Güvenlik Konseyi, uluslararası barış ve güvenliği sağlamak ve korumak için gerekli önlemleri aldığı zaman, bu önlemlere son verilecektir."

UKRAYNA KRİZİ, RUSYA-NATO SAVAŞINA DÖNÜŞÜR MÜ?

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski yaptığı açıklamada, "Bugün Rusya'nın saldırıları, Endonezya, Hindistan, Çin ve savaşı bitirme ihtiyacından bahseden diğer tüm ülkeler için verdiği yanıttır. Rusya bunu bitirmek istemiyor. Bu dünyaya Rusya'nın bir cevabı oldu. Üstelik bugünkü uyarımız aslında uzun zaman önce gerçekleşti. Terör sadece bizim sınırlarımızda değil. Zaten Moldova topraklarına yayıldı. Bugün Rus füzeleri dost ülkemizin toprakları olan Polonya'yı vurdu. İnsanlar öldü. Lütfen tüm Ukraynalı kardeşlerin taziyelerini kabul edin" ifadelerini kullandı.

Rusya'nın acil olarak durdurulması gerektiğini bir kez daha tekrarlayan Zelenski, "Ukrayna kaç kez terör devletinin ülkemizle sınırlı kalmayacağını söyleyecek? Polonya ve Baltık ülkeleri... Terörün daha da ileriye gitmesi an meselesi. Rusya'nın cezalandırılması ne kadar uzatılırsa Rus füzeleri de herkes için o kadar tehdit olacak" şeklinde konuştu.

Askeri olarak dünyadaki en güçlü ittifak olan NATO ise, Polonya'ya düşen füzenin Ukrayna hava savunma sisteminden, bir Rus seyir füzesine karşı ateşlenmiş olabileceğini bildirdi.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “İlk bulgular, olayın büyük olasılıkla Ukrayna hava savunma füzesinin Rusya'dan ateşlenen füzelere karşı savunma amaçlı ateşlendiğini gösteriyor. Olayla ilgili soruşturma devam ediyor ve sonucunu beklememiz gerekiyor. Ancak bunun kasıtlı bir saldırının sonucu olduğuna dair elimizde hiçbir belirti yok. Ancak açık konuşayım, bu Ukrayna'nın suçu değil" dedi.

Polonya’nın NATO’nun dördüncü maddesini harekete geçirme seçeneğinin masada olduğunu belirtmesi; Rusya- Ukrayna savaşının, Moskova-NATO savaşına evrilip evrilmeyeceği sorusunu beraberinde getiriyor.