Riyad-Tahran normalleşmesi, Yemen’deki savaşın sonunu mu getiriyor?

Geçtiğimiz ay İran ve Suudi Arabistan, Çin'in ara buluculuğunda ilişkileri düzeltme ve diplomatik temsilcilikleri yeniden açma konusunda anlaştı. 
 
İki ülke arasında 7 yıl sonra varılan anlaşma, İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Musaad bin Muhamed el-Ayban ve Çin’in en kıdemli diplomatı, Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkezi Dış İlişkiler Komisyonu Direktörü Vang Yi’nin katıldığı törenle imzalandı. 

Tören sonrasında İran, Suudi Arabistan ve Çin tarafından yapılan ortak açıklamada; İran ve Suudi Arabistan'ın iki ay içerisinde diplomatik ilişkilerin yeniden başlatılması, büyükelçiliklerin ve temsilciliklerin karşılıklı olarak yeniden açılması konusunda anlaştıkları belirtildi.  
 
İki ülke dışişleri bakanlarının da sürecin yürütülmesi ve ayrıntıların netleştirilmesi için yakın zamanda bir araya geleceği aktarıldı. 

RİYAD İLE TAHRAN, ÇİN’DE EL SIKIŞTI 

Çin'in ara buluculuğundaki anlaşma uyarınca İran ile Suudi Arabistan Dışişleri Bakanları Hüseyin Emir Abdullahiyan ile Suudi Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan Pekin’de görüştü. 
 
Çin Dışişleri Bakanı Qin Gang moderatörlüğündeki görüşmenin ardından bir açıklama metni yayınlandı.

İki bakan, Suudi Arabistan ve İran arasındaki uçuşların tekrar başlaması, başta Umre vizesi olmak üzere vize süreçlerinin kolaylaştırılması ve karşılıklı büyükelçiliklerin açılmasının yanı sıra, Cidde ve Meşhed kentlerinde bulunan konsoloslukların da açılması konusunda mutabakata vardı.  

 
Ayrıca devlet yetkilileri ve özel sektörün buluşmalara devam etmesi konusunda da anlaşmaya varıldı. 
 
Riyad ve Tahran ayrıca, 2001 yılında imzaladıkları güvenlik anlaşmasını ve 1998 yılında imzalanan ticaret, ekonomi ve yatırım anlaşmasını da tekrar aktive etme kararı aldı.  
 
Bu konudaki mutabakat metni, Suudi Arabistan Ulusal Güvenlik Danışmanı Musaed bin Muhammed ve İran’ın Ulusal Güvenlik Konseyi Sekreteri Ali Shamkhani tarafından imzalandı. 

YEMEN’DEKİ İÇ SAVAŞ BİTİYOR MU? 

Yemen’de 8 yıldır iç savaş devam ediyor. Yemen’de İran destekli Husiler, Eylül 2014'ten bu yana başkent Sana ve bazı bölgelerin denetimini elinde bulunduruyor. 
 
Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri ise Mart 2015'ten itibaren Husilere karşı Yemen hükümetine destek veriyor. 
 
Suudi Arabistan’ın İran ile attığı normalleşme adımları ise Yemen’deki iç savaş için çözüm vadediyor. 

Şarku’l Avsat’ta yer alan habere göre, Yemen Başkanlık Konseyi Üyesi Abdullah el-Alimi, Suudi Arabistan ve İran arasında diplomatik ilişkilerin yeniden başlatılmasına ilişkin yaptığı açıklamada, anlaşmanın Tahran’ın Yemen’deki müdahalesine son vermesinin umut edildiğini söyledi. 
 
Abdullah el-Alimi, Suudi Arabistan-İran anlaşmasının, Yemen'deki İran müdahalesinin durdurulması için bir başlangıç, savaşı durdurmak, darbeyi sona erdirmek ve devleti yeniden kurmak temelinde kalıcı ve kapsamlı bir barış anlaşmasına varmak için bir motivasyon olmasını umduğunu belirtti. 
 
İran'ın Birleşmiş Milletler (BM) Viyana Ofisi Nezdindeki Daimi Temsilciliği'nden yapılan açıklamada da; "İran ile Suudi Arabistan arasındaki siyasi ilişkilerin yeniden başlaması, Yemen'de ateşkesin sağlanmasını ve bu ülkede kapsayıcı bir ulusal hükümetin kurulmasını hızlandıracak gibi görünüyor” değerlendirmesinde bulunuldu.

Suudi Arabistan-İran normalleşmesinin ardından Yemen hükümetinden üst düzey bir yetkili ise 7 Nisan'da AA muhabirine yaptığı açıklamada, ateşkesin 6 ay ila 1 yıl uzatılması ve insani ve ekonomik boyutu da içerecek şekilde genişletilmesi, ardından da savaşın sonlanması için doğrudan siyasi diyalog başlatılması konusunda Husilerle anlaşmaya varıldığını bildirdi. 
 
Yetkili, anlaşmanın maddeleri arasında; Uluslararası Sana Havalimanı'nın daha fazla uçuşa açılması, Yemen limanlarından petrol ihracatının yeniden başlaması, Taiz'deki yolların açılması, tutukluların serbest bırakılması ve ticari malların doğrudan Aden Limanı'na nakledilmesi olduğunu aktardı. 

Geçtiğimiz gün de Suudi Arabistan ve Umman'dan heyetler, Yemen'deki Husi yetkililerle barışın tesis edilmesi konusunu değerlendirmek için bir araya geldi. 
 
Husilerin Yüksek Siyasi Konsey Başkanı Mehdi el-Meşat, başkent Sana'da Umman ve Suudi Arabistan heyetlerini kabul etti. 

 
Meşat; yürüttüğü ara buluculuktan, görüş ayrılıklarını giderme konusundaki pozitif rolünden ve tüm Yemen halkının arzuladığı barışın tesisi için sarf ettiği çabadan dolayı Umman’a minnettar olduklarını söyledi. 
 
Suudi Arabistan heyetinin Başkanı da Yemen’de barış ve istikrarı desteklemesinden ve barışın tesisi için yürüttüğü çalışmalardan ötürü Maskat’a teşekkür etti. 
 
İran'la diplomatik ilişkileri yeniden başlatan Suudi Arabistan'ın, Yemen'de, Tahran destekli Husilerle kalıcı ateşkes görüşmeleri için masaya oturması bekleniyor. 

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani de Suudi Arabistan'la diplomatik ilişkilerin yeniden başlamasının Tahran'ın diğer ülkelerle ilişkilerini olumlu yönde etkileyeceğini belirtmişti. 
 
Sözcü Kenani, "Yemen meselesi ve bu ülkedeki savaşın sona ermesi, her zaman İran'ın önceliklerinden olmuştur. İran ile Suudi Arabistan arasındaki ilişkilerde oluşan yeni olumlu havanın Yemen konusunda olumlu ve iyi sonuçları olacaktır. İran, Yemen'deki savaşın bir çözüm olmadığına, hem Yemen'e hem Suudi Arabistan'a, hem de tüm bölgeye zarar vereceğine inanmıştır” değerlendirmesinde bulunmuştu. 

Suudi Arabistan-İran diplomatik ilişkilerinin yeniden kurulması Yemen'e barış getiriyor.

Yemen'de, ciddi ve sürdürülebilir bir ateşkes ihtimali beliriyor.

İran-Suudi Arabistan anlaşması sonrası, Riyad, Husilerlerin kapısını barış için çalıyor.