Suudi Arabistan gözünü futbol yatırımlarına dikti

Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın duyurduğu “2030 Vizyonu” çerçevesinde dünyanın finans merkezi ve Orta Doğu’nun yeni turizm bölgesi hedefiyle yola çıkan Suudi Arabistan, dünyanın en büyük 10 futbol liginden birini yaratmak amacıyla çalışmalara başladı.

FUTBOL BİR KAMPANYA ARACI

Suudi Arabistan’ın futbola yaptığı yatırımlar, ülke ekonomisinin sadece petrol üzerinden dönmesinin önüne geçmek ve bu alanı yaratırken dünyanın en büyük endüstrilerinden biri olan futbola yönelmek olarak yorumlanıyor.

Bu yatırımlar sadece futbola değil, diğer spor branşlarına da yapılarak ülkenin küresel bir pazar haline getirilmesi ve Arabistan’ın uluslararası arenada daha fazla boy göstermesi açısından büyük bir önem taşıyor.

Suudi Arabistan, bu zamana kadar dünya ülkeleri arasında insan hakları ihlalleri açısından kötü bir imaj görüntüsü veriyordu. Geçtiğimiz yıllarda Suudi Arabistan Kadın Futbol Ligi’nin kurulacağının duyurulmasıyla başlayan birçok yenilik ile futbol üzerinden bu kötü imajın kırılması hedefleniyor.

Dünyanın en önemli yıldızlarından biri olan Cristiano Ronaldo'nun Al Nasr'a transferinin gerçekleşmesinin ardından kulübün maçlarına gelen taraftar sayısında yüzde 143 artış olduğu açıklandı. 

Ronaldo transferi öncesinde, bilet fiyatları yaklaşık 10 Suudi Arabistan Riyali fiyatından satılıyordu. Portekizli yıldızın transferinden sonra bilet fiyatları 150 Suudi Arabistan Riyali'ne yaklaşmış durumda.

Bu transfer sayesinde hem ülke içi hem de dünya çapında bir reklam geliri elde eden Suudi Arabistan, ilerleyen dönemde farklı dünya yıldızlarını ülkelerine getirmek için çalışmalara ara vermeden devam ediyor.

PIF İLE ARAMCO’DAN DEV ADIM

Suudi Arabistan'ın net serveti 700 milyar dolar olarak açıklanan varlık fonu PIF, ülkenin büyük kulüpleri Al Hilal, Al Ittıhad, Al Ahli ve Cristiano Ronaldo'nun formasını giydiği Al Nasr kulüp hisselerinin yüzde 75'ini satın aldığını açıkladı. Suudi petrol devi Aramco ise Al Qadisiyah kulübünü satın aldığını duyurdu.

Dev kuruluşların bu yatırımları, ülke futbolunu dünyaya tanıtmayı ve yurt dışından yatırım çekmeyi hedefliyor. Riyad hükümeti, futbol liglerinin yıllık cirosunu 2030 yılına kadar 480 milyon dolara ulaştırmayı amaçlıyor.

PIF tarafından yapılan açıklamada, “Yeni düzen, birçok yeni reklam ve sponsorluk anlaşmasının önünü açacak” denildi.

Futbol pazarına Dubai, Abu Dabi ve Katar’dan sonra dahil olan Suudi Arabistan, en büyük ve en çok ses getiren yatırımını 2021 yılında Newcastle United kulübünü satın alarak yaptı.

Riyad hükümeti, bu yatırım ile ilerleyen dönemde gerçekleşecek futbol organizasyonlarına ev sahipliği yapmak ve diğer bölge ülkeleri ile aynı oranda pazardan pay almak istiyor.

Amerikan New York Times gazetesinin aktardığına göre, Suudilerin futbol pazarına girmesinin arkasında Gary Cook bulunuyor. Ünlü spor markası Nike'ın eski üst düzey yönetiminde görev alan Cook, Dünya Kupası düzenleyen Katar'ın "Ülkeyi futbolla tanıtalım" politikasını takip ediyor.

KATAR’DAN FİFA DÜNYA KUPASI’NA EV SAHİPLİĞİ

Geçtiğimiz kış düzenlenen FIFA Dünya Kupası’na Katar ev sahipliği yapmıştı. Katar, bu turnuvaya ev sahipliği yapan ilk Arap devleti olarak tarihe geçti.

Seyahat ve turizm, konaklama ve altyapı gibi birçok sektörde gelişme sağlaması beklenen organizasyonun, Katar'ın 2030 Ulusal Vizyonu’na yaklaşmasında önemli rol oynayacağı öngörülüyordu. Diplomasi çevreleri ve üst düzey spor yetkililerine göre Katar, bu zor sınavı başarıyla geçmiş gibi görünüyor.

Katar devleti, turnuva hazırlığı sebebiyle stadyum, otoyollar, otel vb. inşaatları kapsayan altyapı projelerine 220 milyar dolar civarında bir harcama yaptı. 2022 Dünya Kupası, tarihin en pahalı futbol turnuvası olarak kayıtlara geçti.

AFRİKA FUTBOLUNA YATIRIM

Suudi Arabistan, Afrika Futbol Konfederasyonu (CAF) ile gelecek sezon uygulamaya geçecek "Afrika Süper Ligi"ne sponsor olmak için görüşmelere devam ediyor.

The Guardian gazetesinin aktardığına göre, futbola yaptığı yatırımları arttırmak isteyen Suudilerin, CAF ile anlaşması halinde Afrika Süper Ligi’ne 200 milyon dolarlık yatırımda bulunması bekleniyor.

Gelecek sezon hayata geçmesi beklenen organizasyonun yıllık 100 milyon dolar civarında  bir para ödülü dağıtması bekleniyor.

2030 Dünya Kupası’na ev sahipliği yapmak için çalışmalarını sürdüren Suudi Arabistan’ın, CAF ile beş yıllık bir iş birliği anlaşması imzalaması ve Afrika Süper Ligi’ne sponsor olmak için sürdürdüğü diyaloglar, Dünya Kupası adaylığı için "Afrika kıtasının desteğini almaya çalışıyor" şeklinde yorumlanıyor.

FIFPRO: “SUUDİ LİGİ’NDE ÜCRETLER ÖDENMİYOR”

Suudi Arabistan, dünya yıldızlarını ülkeye çekmeye devam ediyor. Cristiano Ronaldo’nun senelik 250 milyon avroya Al Nasr kulübüne transfer olmasının ardından Kerim Benzema da senelik 200 milyon avro civarında bir bedelle Al Ittıhad’a transfer oldu.

Bu sansasyonel transferlerin devamının geleceği spor çevrelerinde konuşulmaya devam ediyor ancak FIFPRO tarafından yapılan açıklama ile akıllarda soru işaretleri belirdi.

Gazeteci Fatih Altaylı, köşe yazısında konu ile ilgili olarak şu ifadeleri kullandı:

“Dünya üzerinde yaklaşık 65.000 oyuncuyu kapsayan futbolcu sendikası FIFPRO, Suudi Arabistan’a gitmeyi planlayan oyunculara yönelik bir uyarı yaptı ve “Suudi Ligi’nde ücretler ödenmiyor” açıklaması yaptı. Şu ana kadar Suudi Liginde oynayan 50 yabancı oyuncunun toplamı 100 milyon dolara yaklaşan davalar ile karşı karşıya olduğunu duyurdu. Ödeme yapmayan kulüpler arasında Ronaldo’nun Al Nassr takımı ve ligin dört büyüğü olarak bilenen Al İttihad, Al Ahli ve Al Hilal de var”.

PwC’nin yaptığı Middle East Sports (Orta Doğu Spor Araştırması) araştırmalarına göre, Orta Doğu bölgesindeki spor faaliyetlerinin birkaç yıl içinde yüzde 8,7 oranında büyüme kaydedeceği öngörülüyor.

Abu Dabi, Bahreyn ve Cidde'de düzenlenen Formula 1 Grands Prix'i ve 2022 FIFA Dünya Kupası'na ev sahipliği yapan Katar, bu büyümenin yolunu açan organizasyonlara öncü olacak gibi görünüyor.

PwC, Suudi Arabistan ve BAE’nin de içinde bulunduğu Körfez İşbirliği Konseyi (GCC) üye devletlerinin spor organizasyonlarına yaklaşık 65 milyar dolar gibi bir para harcadığını açıkladı.

İlerleyen dönemlerde Orta Doğu ve Körfez ülkelerinin bu organizasyonlara daha fazla bütçe ayırarak ev sahipliği yapması bekleniyor.