Türkiye ile ABD arasında Suriye anlaşmazlığı derinleşiyor

Türkiye, uzun yıllardır Suriye’nin kuzeyindeki PYD/PKK varlığına karşı çıkıyor. Bölgedeki terör örgütlerinin kendisi için bir güvenlik riski oluşturduğunu her fırsatta dile getiren Ankara hükümeti, düzenlediği askeri operasyonlarla sınırlarını koruma altına almaya çalışıyor. Türkiye’nin en büyük endişelerinden biri de; sınırlarına yakın noktalarda konumlanan terör örgütlerinin her geçen gün silahlanmaya devam etmesi.

Ankara hükümeti, uzun yıllardır ABD’nin bu bölgedeki terör örgütlerini askeri, siyasi ve ekonomik olarak desteklediğine dikkat çekiyor. ABD’nin Suriye’nin kuzeyinde birçok askeri üs inşa ettiğini belirten Türkiye, tüm bu faaliyetlerin kendisi için bir güvenlik tehdidi olduğuna vurgu yapıyor. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamalarda, ABD’nin bölgedeki terör örgütlerine yaptığı yardımı sert sözlerle eleştirdi. Ukrayna ziyaretinin dönüşü konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu yığmayı da kim yapıyor? Tamamen terör örgütlerine. ABD şunu söyleyemez, ‘Ben terörü beslemedim’ diyemez. Terörü Suriye’de birinci derecede besleyen ABD ve koalisyon güçleridir, bunu acımasız yapmışlardır ve hala da yapıyorlar. Oradan bakmadılar, bir de Irak’ta aynı beslemeyi yaptılar. Kime? Yine terör örgütlerine. Eğer bugün Irak’ta bir huzursuzluk varsa altında maalesef yine ABD yatıyor. Ve bunu terör örgütlerinin ileri gelenleriyle Beyaz Saray’da görüşme yapacak kadar ileri gidiyorlar. Biz bunların hepsini biliyoruz. Bunlar var” ifadelerini kullanmıştı. 

Ancak Washington yönetimi, NATO müttefiki Türkiye’nin tüm itirazlarına, eleştirilerine ve tepkilerine rağmen Suriye’nin kuzeyinde terör örgütlerini desteklemeyi sürdürüyor. ABD’nin askeri ve ekonomik desteği ile bir araya gelen on binlerce militan, Suriye’nin üçte birlik bölümünde kontrolü sağlamaya devam ediyor. Washington, tırlar dolusu silah ve füze göndererek terör örgütlerini güçlendirmeyi sürdürüyor. PYD/PKK’nın sözde yöneticileri ise sık sık ABD’ye giderek yöneticilerle bir araya geliyor. 

ABD, Suriye’nin kuzeyindeki bu oluşuma özerk bir statü kazandırmaya çalışıyor. İran, Hizbullah ve Esad yönetimi karşısında İsrail’in güvenliğini koruma altına almak isteyen Washington, terör örgütüne özerk bir statü  tanıyarak bölgedeki nüfuzunu güçlendirmek istiyor. ABD’nin söz konusu faaliyetlerine ve desteğine ise İran, Rusya, Türkiye ve Esad yönetimi karşı çıkıyor. 

ANKARA-ŞAM HATTINDA NORMALLEŞME ADIMLARI

Son dönemde ilişkilerinde sorun yaşadığı Mısır, İsrail, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Ermenistan gibi ülkelerle yeni bir sayfa açan Türkiye; Suriye’deki Esad yönetimi ile de normalleşme sinyalleri verdi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamalarda, Türkiye’nin, Esad yönetimi ile ılımlı muhalifler arasında bir barış sağlanmasını istediğini söyledi. 

Çavuşoğlu, Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ile 10 ay önce bir görüşme gerçekleştirdiğini ve iki ülke arasındaki sorunlara değindiklerini belirtti. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise Türkiye ile Suriye arasında istihbarat anlamında iletişimin her zaman sürdüğüne dikkat çekti. Türkiye’nin Suriye’de Esad’ı yenmek ya da yenmemek gibi bir amacının olmadığını belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, ilerleyen dönemde ‘hayırlı şeyler’ olabileceğini dile getirdi.

Türkiye’nin Suriye ile attığı normalleşme adımları, Rusya ve İran tarafından desteklendi. Her iki ülke de; Suriye’de kalıcı barışın ve istikrarın sağlanması için Ankara ile Şam hükümetleri arasında diyaloğun yeniden başlaması gerektiğine dikkat çekti. Ancak ABD tarafından yapılan açıklamada, Türkiye’nin Suriye ile attığı normalleşme adımlarına olumsuz yaklaşıldığı belirtildi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Vedant Patel, Türkiye’nin ve diğer ülkelerin Suriye ile ilişkileri normalleştirmesine karşı olduklarını söyledi. Gazetecilerin Ankara-Şam yakınlaşmasıyla ilgili sorularına yanıt veren Patel, “ABD, Esad rejimiyle diplomatik ilişkileri güçlendirmeyi amaçlamıyor ve diğer ülkelerin de ilişkileri normalleştirmesini desteklemiyoruz” dedi.

ABD’li yetkili, Washington’un Suriye’ye yönelik yaptırımları kaldırmayı düşünmediğini belirtirken, siyasi çözüm yönünde ilerleme göremediklerine dikkat çekti. Patel, “Hükümetleri Esad rejiminin son 10 yılda Suriye halkına karşı işlediği suçları çok dikkatli düşünmeye çağırıyoruz” şeklinde konuştu. 

Diğer yandan Patel, Rudaw sitesine verdiği demeçte, Türkiye’nin olası Suriye operasyonu hakkında açıklamalarda buluntu. Patel, “ABD’nin Suriye’nin kuzeyinde artan askeri faaliyetlerden ve özellikle bunun sivil nüfus üzerindeki etkisinden derin endişe duymaya devam ettiğini tekrar edeceğim. ABD, mevcut hatlarının sürdürülmesini desteklemeye devam ediyor” dedi.

ABD’den gelen son açıklamalar, ilerleyen dönemde Ankara ve Washington arasındaki Suriye anlaşmazlığının derinleşeceğini gözler önüne seriyor. ABD’nin bölgedeki terör örgütlerine desteğini sürdürmesi, iki ülke arasında sorunların çözümünü zorlaştırıyor.

Türkiye’nin bir taraftan Rusya ve İran ile sürdürdüğü Astana ve Soçi süreci, bir taraftan da Suriye ile attığı normalleşme adımları, ABD tarafından rahatsızlıkla karşılanıyor. Bu durum da Türkiye-ABD ilişkilerini olumsuz etkiliyor.