Türkiye'nin demiryolu altyapısındaki zayıflıklar: Kaybedilen lojistik fırsatlar

Türkiye-Gürcistan arasındaki demiryolu bağlantısının tamamlanmasıyla BTK demiryolu, tüm kesimleriyle 30 Ekim 2017 tarihinde hizmete açılmıştı. Ancak Ukrayna'daki savaş ve sonrasındaki ambargolar nedeniyle Rusya üzerinden yük taşımacılığı çok azaldı. Orta Koridora hızlı bir yönelim var. Ancak TCDD, Gürcistan ile anlaşmaya rağmen bu yolun lojistiğindeki durgunluk ve aksamalar nedeniyle lojistik yeniden Akdeniz'e yönlendi.

Öte yandan Nisan 2022'de Kazakistan ile Avrupa'nın en büyük lojistik firmalarından Finlandiyalı Nurminen Lojistik arasında önemli bir anlaşma yapıldı. Bu anlaşma neticesinde 10 Mayıs 2022'de ilk yük treni Çin'den yola çıkarak Avrupa'ya gitti, ancak Türkiye üzerinden değil.

TCDD İÇİN KAPSAMLI BİR ÇALIŞMA ŞART

TCDD'nin hantal yapısı ve fiyat politikası nedeniyle demiryoluyla Batum Limanı'na giden mallar deniz yoluyla Romanya'ya ulaştırılmaya başlandı. Avrupa'da ERA ve dünya çapında IRIS standartları esas alınırken, TCDD bu standartları karşılamakta hantal kalıyor. Acilen TCDD'nin Taşımacılık ve Araç Bakım tarafının tamamen özelleşmesi gerekiyor.

THY dünya devi olmuşken, TCDD'ki hantallık düşündürüyor. TCDD, maalesef, değişen jeopolitik gelişmelere ayak uyduramıyor. Konteynerli yük taşımacılığı için gereken esnek yapı yok. Ülkemiz için olağanüstü fırsatlar elimizin altından kayıp gidiyor. Ukrayna'daki savaş ve sonrasındaki ambargolar nedeniyle Rusya üzerinden yük taşımacılığı çok azaldı. Orta Koridora hızlı bir yönelim var, ancak buna maalesef ve halen hazır değiliz.

Demiryolu başta olmak üzere diğer tüm ulaşım sistemlerimizde altyapı yetersizlikleri ve kapasite sorunları mevcut. Nisan 2022'de Kazakistan ile Avrupa'nın en büyük lojistik firmalarından Finlandiyalı Nurminen Lojistik arasında önemli bir anlaşma yapıldı. Bu anlaşma neticesinde 10 Mayıs 2022'de ilk yük treni Çin'den yola çıkarak Avrupa'ya gitti, ancak Türkiye üzerinden değil. Şu anda konteynerler Karadeniz üzerinden taşınıyor.

Ayrıca Ulaştırma Bakanlığının yük taşımacılığının 2023 yılında tüm taşımacıların %10 seviyesine getirilmesi hedefi var ancak TCDD'nin son raporuna göre bu oran %5 bile değil.

AVRUPA BİRLİĞİ DEMİR YOLU TAŞIMACILIĞINI TEŞVİK EDİYOR

Acil olarak ilgili önlemlerin alınması gerekiyor. TCDD'nin 27 lojistik köy projesi vardı, ancak henüz 11'inin ilk etabı tamamlandı. Avrupa Birliği, demiryolu taşımacılığının tedarik zincirinde önde gelen taşıma modu haline gelmesi için önemli fonlar ayırdı. Bu nedenle birçok lojistik şirketi yatırımlarını demiryolu taşımacılığına kaydırdı. İhracatçı firmalarımızın demiryolu üzerinden yük taşımacılığına yönelmelerinin teşvik edilebilmesi için, TCDD’nin çok daha esnek bir yapıya kavuşturulması aciliyet gerektiriyor.