Türkiye-Irak ilişkileri gelişiyor: İki ülke terör örgütlerine karşı ortak çözüm peşinde

Türkiye, terör örgütü PKK’nın Kuzey Irak’taki varlığını bu yıl içerisinde sona erdirmeyi planlıyor. Bu konuda Ankara ile Bağdat hükümetleri arasında son dönemde iş birliğinin arttığı görülüyor.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın, Irak’ın başkenti Bağdat’ta güvenlik zirvesine katılım gösterdi.

Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin’in yanı sıra Savunma Bakanı Thabit Mohammed Al Abbasi ve istihbarat da dahil olmak üzere birçok kurumdan üst düzey yetkililer güvenlik zirvesinde bulundu.

Ankara ve Bağdat hükümetleri, bu formattaki ilk zirvesini Ankara’da düzenlemişti.

Bağdat’ta gerçekleştirilen toplantının ardından Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre yapılan görüşmelerde bazı kararlar alındı.

Söz konusu kararlar şu şekilde:

-İki ülke arasındaki ilişkilerin muhtelif kulvarlarında yapısal çerçeveyi oluşturmak ve bu suretle düzenli temas mekanizmaları tesis etmek amacıyla bir Mutabakat Zaptı üzerinde çalışmaların yoğunlaştırılması.

-Türkiye Cumhuriyeti ile Irak Cumhuriyeti, ilişkilere stratejik bir çerçeve oluşturulması anlayışıyla hazırlayacakları bu metin marifetiyle, iki ülke yetkililerinin eşgüdümlü şekilde, düzenli aralıklarla ve sonuç odaklı bir yaklaşımla çalışmak üzerinde mutabık kaldı.

-Bu kapsamda, terörle mücadele, ticaret, tarım, enerji, su, sağlık ve ulaştırma alanlarında münhasıran çalışacak Ortak Daimi Komitelerin ihdası kararlaştırıldı.

-Görüşmelerde, her iki tarafın da Irak’ın siyasi birliğine, egemenliğine, toprak bütünlüğüne verdiği önem vurgulandı. Taraflar ayrıca, PKK'nın Türkiye ve Irak için güvenlik tehdidi teşkil ettiğinin altını çizdi ve söz konusu örgütün Irak topraklarında mevcudiyet göstermesinin Irak Anayasası’nı ihlal ettiği anlamına geldiğini kayda geçirdi. Türkiye, Irak Ulusal Güvenlik Konseyi tarafından PKK’nın Irak’ta yasaklı bir örgüt olduğu yönünde alınan kararı memnuniyetle karşıladı. Taraflar, Irak topraklarını kullanarak Türkiye’yi hedef alan örgüt ve uzantılarına yönelik alınması gereken önlemler konusunu istişare etti.

-Taraflar, öngörülen temas mekanizmaları çerçevesinde görüşmelerin düzenli ve kesintisiz bir çerçevede sürdürülmesi üzerinde mutabık kaldı.

Aralık ve ocak aylarında terör örgütü PKK tarafından Kuzey Irak’ta düzenlenen saldırılar sonrası 21 Türk askeri şehit olmuştu. Söz konusu saldırıların ardından Ankara ile Bağdat arasında diplomatik temaslar artmıştı.

Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, “Sayın Cumhurbaşkanımızın çizdikleri çerçeve doğrultusunda bu yaz Irak sınırımızı güven altına alacak çemberi tamamlayarak terör meselesini sorun olmaktan çıkaracağız” şeklinde konuşmuştu.

1980’li yıllardan bu yana Kuzey Irak’ta varlık gösteren terör örgütü PKK; ABD, AB ve İngiltere tarafından da terör örgütü olarak kabul ediliyor. 

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) etkin bir şekilde varlık gösterememesi, terör örgütünün bu bölgede alan kazanmasına yol açıyor. Terör örgütünün üst düzey yönetici kadroları ve eğitim birimleri bu bölgede uzun yıllardır faaliyet gösteriyor. 

Türkiye, 2019’dan bu yana gerçekleştirdiği Pençe-Kilit Operasyonu ile terör örgütü PKK’ya Kuzey Irak’ta alan kaybettiriyor. Türkiye, bölgeye kurduğu geçici üsler ile bölgedeki etkinliğini artırıyor. 

Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, yaz aylarında bu operasyonun tamamlanacağını dile getirmiş, Irak içerisinde 30-40 kilometre derinliğine kadar uzanan “güvenlik koridoru” oluşturulacağını açıklamıştı. Güler, “Artık Türkiye’nin başka bir bir safhaya geçmesi gerekiyor” sözleriyle önümüzdeki döneme dair önemli sinyaller vermişti.

Güler, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin son dönemdeki operasyonlarının ardından terör örgütünün Kandil’den Asos’a kadar çekildiğini dile getirdi.

Milli Savunma Bakanı, Kuzey Irak’tan Türkiye’ye yönelik saldırıların tamamen sonlanması için bir güvenlik koridoru oluşturulmasının amaçlandığını söyledi. Asos Türkiye sınırına yaklaşık 150-200 kilometre mesafede bulunuyor.

Hakurk, Gara ve Metina gibi bölgelerde Türk Silahlı Kuvvetleri'nin geçici askeri üsleri bulunuyor. Türkiye’nin önümüzdeki aylarda Kuzey Irak’ın diğer bölgelerine de askeri operasyonlar düzenleyebileceği belirtiliyor.

Ankara hükümeti, son 10 yılda geliştirdiği “Terörle mücadelede sorunu kaynağında yok etme” doktrinini uygulamaya devam ediyor. 

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’IN BAĞDAT ZİYARETİ GÜNDEMDE

Türkiye, terör örgütü PKK’ya karşı mücadelede Irak merkezi hükümeti ile birlikte hareket etmek istiyor. Bağdat hükümeti de geçmiş zamanlara kıyasla topraklarının terör tehdidinden temizlenmesi için daha istekli davranıyor.

Aralık ayında gerçekleşen zirvenin ardından yapılan ortak açıklamada, “PKK tehdidi” ilk kez açıkça kayda geçirilmişti. Bu durum, iki ülkenin önümüzdeki dönemde PKK’ya karşı birlikte hareket edeceği konusunda önemli bir mesaj olarak değerlendirilmişti.

Ankara hükümeti, Irak’ın terör örgütü PKK ile mücadele konusunda daha fazla katılım ve iş birliği göstermesini sağlayacak bir yapı oluşturmayı amaçlıyor.

Türkiye’nin Ortak Harekat Merkezi oluşturulması ve güvenlik koridoru önerilerinin Bağdat hükümeti tarafından önümüzdeki aylarda değerlendirilmesi bekleniyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın nisan ya da mayıs ayında Irak’a resmi bir ziyaret gerçekleştirmesi bekleniyor. Bu ziyaretin, Türkiye-Irak ilişkileri ve Orta Doğu’daki gelişmeler açısından bir dönüm noktası olabileceği değerlendiriliyor.