Rusya-Ukrayna savaşında Türkiye’nin tarafsızlık politikası

24 Şubat’ta başlayan Rusya-Ukrayna savaşı devam ediyor. Her iki ülke de; sorunların çözümü ve bir barış anlaşması konusunda herhangi bir adım atamıyor. Rusya, ABD ve Batı ülkelerinin Ukrayna’ya yönelik askeri yardımlarına karşı çıkıyor. Moskova hükümeti, NATO ülkelerinden Kiev’e gelen desteği, savaşın devamı konusunda bir gerekçe olarak gösteriyor.

Kiev ise bir taraftan askeri olarak sahada Rusya’ya karşı savaşa devam ederken, bir taraftan ise Batı ve NATO ülkeleriyle siyasi ve askeri ilişkilerini güçlendiriyor. Ukrayna, Rusya tarafından kontrol edilen Kırım, Luhansk ve Donetsk gibi bölgeleri geri almayı hedefliyor. Ukrayna lideri Zelenski, tüm bölgeleri Rusya’dan geri almanın hesaplarını yapıyor.

Rusya-Ukrayna savaşının başlamasının ardından uluslararası alanda en çok ön plana çıkan ülkelerden biri de Türkiye oldu. Ankara hükümeti, tarafsızlık politikası izleyerek her iki tarafla da diplomatik temaslarını sürdürdü.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, savaşın başladığı günden bu yana hem Rus lider Vladimir Putin hem de Ukrayna lideri Volodimir Zelenski ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdi. Rusya’ya yönelik uluslararası yaptırımlara katılmayan Ankara hükümeti, Batı’nın Moskova’ya yönelik aldığı yaptırım kararlarına da itiraz etti. 

Rusya ile S-400 konusunda yeni adımlar atan Türkiye, diğer yandan da Ukrayna ile İHA ve SİHA konusunda yeni anlaşmalar imzalıyor. İki taraf arasında denge politikası izleyen Ankara hükümeti, birçok uluslararası sorunun çözümünde de kritik bir rol oynuyor.

Türkiye, uzun bir süredir devam eden ve uluslararası bir krize dönüşen tahıl koridoru sorununun çözümünde önemli bir rol oynadı. Türkiye ve Birleşmiş Milletler’in ara buluculuğunda, geçtiğimiz haftalarda tahıl koridoru konusunda bir anlaşma imzalandı. İstanbul’a gelen Rusya ve Ukrayna heyetleri, yapılan müzakerelerin ardından uzlaşma sağladı. Hem Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hem de Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, söz konusu anlaşmadaki çabaları nedeniyle Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkür etti.

En son olarak ise Cumhurbaşkanı Erdoğan, BM Genel Sekreteri  Antonio Guterres ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Ukrayna’nın batısındaki Lviv kentinde bir araya geldi.

CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN: “YENİ BİR ÇERNOBİL YAŞAMAK İSTEMİYORUZ”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, gerçekleştirilen üçlü zirvenin ardından önemli açıklamalarda bulundu. “Yeni bir Çernobil yaşamak istemiyoruz. Türkiye olarak bir taraftan diplomatik olarak çaba harcarken bir yandan da Ukraynalı dostlarımızın yanında olduk, olmaya devam ediyoruz. Savaşın başından bu yana Ukrayna halkının acil ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla 98 tırlık insani yardım transfer ettik. 325 bine yakın Ukraynalıya ülkemizde ev sahipliği yaptık” şeklinde konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, daha sonrasında şu ifadelere yer  verdi:

“Üçlü görüşmemizin ana odağını savaşın ne şekilde nihayete erebileceği oluşturdu. Bundan bir ay önce Ukrayna-Rusya ve Türkiye olarak ortak çalışma örneği sergiledik. İstanbul’da şekillenen parametreler üzerinden müzakerelerin canlandırılması hedefine yönelik kolaylaştırıcı veya arabulucu rolü oynamaya hazırız. Savaşın en nihayetinde müzakere masasında sonuçlanacağına olan inancımı muhafaza ediyorum. Esasen Sayın Zelenski ve Guterres de bu hususta aynı fikirdeler.”

“Üçlü görüşmemizde ayrıca İstanbul Anlaşması’nın kalıcı barışa tahvil edilmesi için yapılabilecek çalışmaları konuştuk. Diplomatik sürecin hızlandırılması için uluslararası toplumun daha fazla çaba göstermesi gerektiğine işaret ettim” ifadelerini kullanan Cumhurbaşkanı Erdoğan, daha sonrasında esir takası konusuna değindi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Görüşmelerimizde esir takası konusunu da ele aldık ve bunun önemli olduğunun altını çizmek istiyorum. İnanıyorum ki burayı takip edenler ‘esirlerin mübadelesi ne oldu’ sorusunu cevaplandırmaya çalışıyorlar. Bu konuyla ilgili olarak Sayın Putin ve burayla görüşmelerimizi değerlendirmeye devam edeceğiz” dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Lviv’deki ikili görüşmenin ardından yazılı açıklamada bulunan Ukrayna lideri Zelenski ise “Türkiye Cumhurbaşkanı’nın Ukrayna ziyareti, böylesine güçlü bir ülkeden gelen güçlü bir destek mesajıdır. Lviv’deki görüşmede Recep Tayyip Erdoğan ile tahıl girişimini iyileştirme ihtimalini, Zaporijya Nükleer Santrali çevresindeki durumu ve işgalcilerin nükleer şantajını, Rusya’nın geçici olarak işgal edilen Ukrayna topraklarındaki geniş çaplı tahıl hırsızlığını görüştük. Savunma iş birliği konularına da değinildi” ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Ukrayna ziyaretinin ardından, iki ülke arasında özellikle askeri alandaki iş birliğinin yoğunlaşması bekleniyor. Ankara hükümetinin ayrıca, Kiev ile Moskova arasında nükleer bir savaş yaşanmaması için ara buluculuk rolünü üstleneceği öngörülüyor. İzlediği tarafsızlık politikası ve oynadığı ara buluculuk rolü ile uluslararası alandan olumlu tepkiler alan Türkiye’nin; önümüzdeki dönemde iki tarafı bir araya getirmek için çalışmalarını yoğunlaştırması bekleniyor.