Ukrayna'nın NATO'ya üyeliğinin önündeki en büyük engel: Savaşın devam etmesi!
Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta düzenlenen NATO Zirvesi'nde Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ve NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna’nın NATO üyeliği hakkında açıklamalarda bulundu. Zelenski, NATO’nun Ukrayna’da güvenliği sağlayacağını belirtirken; Stoltenberg ise gelecek için umutlu olduklarını ancak savaşın devam etmesinin önemli bir engel olduğunu açıkladı.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna'nın üyeliği için çalışmaların devam ettiğini ve birkaç yıla ihtiyacı olduklarını belirtti. Stoltenberg, müttefik ülkelerle yapılan toplantılarda "savaş devam ederken Ukrayna'ya tam üye statüsü verilmemesi" kararının çıktığını açıkladı.
Volodimir Zelenski ise alınan kararın doğru olmadığını ve savaşın sona ermesi durumunda zaman kaybetmeden NATO'ya alınmaları gerektiğini söyledi.
Volodimir Zelenski ise alınan kararın doğru olmadığını ve savaşın sona ermesi durumunda
zaman kaybetmeden NATO’ya alınmaları gerektiğini söyledi.
STOLTENBERG’DEN AÇIKLAMALAR
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta düzenlenen NATO zirvesinde basın toplantısı düzenledi.
Ukrayna'nın resmi olarak Rusya ile savaş halinde olması nedeniyle NATO üyesi olamayacağını söyleyen Jens Stoltenberg, süreci hızlandırmak için çalışmalara devam ettiklerini ancak biraz zamana ihtiyacı olduklarını açıkladı.
Stoltenberg, "Müttefikler uzlaştığında ve şartlar karşılandığında Ukrayna'ya NATO'ya katılması için davet göndereceğimizi açıkça ortaya koyduk" ifadelerini kullandı.
Ukrayna'ya önemli dörece askeri destek paketi yardımında fikir birliği oluştuğunu, siyasi ilişkileri geliştirmek ve yaşanan olayları yakından takip etmek için NATO-Ukrayna Konseyi'nin kurulduğunu açıklayan Stoltenberg, Ukrayna'nın ilerleyen süreçte NATO üyesi olacağını söyledi.
Normal şartlarda NATO'ya üyelik süreci iki aşamadan oluşuyor. NATO üyeleri, Ukrayna'nın mevcut durumundan dolayı süreci tek aşamaya indirmek için anlaşma sağladı.
Ukrayna'nın bazı şartları yerine getirdiğini ancak birçok konuda da eksik kaldığını söyleyen Stoltenberg, Ukrayna'nın üyeliği için şu ifadeleri kullandı:
"İki boyut var. Birincisi savunma ve güvenlik kurumlarını ne kadar modernize edebilecekler meselesi. Yolsuzlukla mücadele de önemli bir konu. Bunlar NATO'nun genişlemesinde değerlendirilen konular. Ayrıca NATO ile birlikte çalışacak silahlı kuvvetler istiyoruz. Bir başka önemli boyut ise Ukrayna'da devam eden savaş. Ukraynalı askerlerin cesaretini takdir ediyoruz ancak müttefik ülkeler savaş devam ederken Ukrayna'nın tam üye yapılmaması konusunda birleşiyor."
ZELENSKİ ÜLKESİNE UMUTLU DÖNDÜ
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Vilnius'ta düzenlenen NATO zirvesine katıldı ve ülkesi adına önemli açıklamalarda bulundu.
Rusya ile devam eden savaşın sonlanması halinde NATO üyesi olabileceklerini garantisini isteyen Zelenski, somut cevaplar verilmemesi ve net bir takvim açıklanmaması sebebiyle NATO'ya tepki gösterdi.
Daha sonra NATO ülkelerinin liderleri, Ukrayna Devlet Başkanı ile görüşerek üyelik konusunda güvence verdiler.
İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Ukrayna'nın NATO'ya ait olduğunu ve kısa sürede birliğe katılacağına inandığını söyledi.
ABD Başkanı Joe Biden'da üyeliğin gerçekleşmesi için çalışmaların devam ettiğini ve Ukrayna'nın doğru yönde ilerlediğini belirtti.
G7 liderleri, Ukrayna'nın NATO'ya katılım sürecinde Rusya'ya gözdağı verecek şekilde ekonomik ve askeri şekilde destek sağlanacağını ve bu konuda fikir birliğine vardıklarını açıkladı.
Savaş uçakları, uzun menzilli füzeler ve birçok askeri eğitim içeren güvenlik teminatı hakkında Zelenski, "bizim için önemli bir zafer" ifadelerini kullandı.
NATO’NUN VİLNİUS BİLDİRİSİ
Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta gerçekleştiren NATO zirvesinin ardından bir bildiri yayınlandı.
Bildiride; Rusya ile olan diyaloglar, terörle mücadele ve Ukrayna'nın NATO üyeliği konularına yer verildi.
Bütün ülkelerin kendi güvenlik önlemlerini belirleme ve geliştirme hakkına sahip olduğunun altının çizildiği bildiride "Ukrayna'nın kendi güvenlik düzenlemelerini seçme hakkını tamamen destekliyoruz. Ukrayna'nın geleceği NATO'dadır" ifadelerine yer verildi.
Bildiride; Karadeniz'de güvenlik, istikrar ve gidiş-geliş özgürlüğünü devam ettirmeyi amaçlayan bölgesel işbirliklerine, Montrö Boğazlar Sözleşmesi aracılığıyla büyük bir destek verildiği vurgulandı.
NATO'nun Rusya ile olan temaslarının da dikkate alındığı bildiride; riskin en aza indirilmesi, şeffaflığın önemli ölçüde artırılması ve devletlerin sağduyu içerisinde hareket etmesini sağlamak için Moskova ile olan diyalog kanallarının açık kalacağı vurgulandı.
UKRAYNA’NIN ÜYELİĞİNİN ÖNÜNDE HANGİ ENGELLER VAR?
Ukrayna, Rusya'nın saldırısına uğramasının ardından hızlandırılmış şekilde NATO üyesi olabilmek için başvuruda bulunmuştu.
NATO'ya üye olan Polonya, Romanya, Slovakya, Çekya, Estonya, Letonya, Litvanya, Karadağ ve Kuzey Makedonya ülkeleri, Ukrayna'nın yapmış olduğu başvuruya olumlu yanıt vereceklerini açıkladı.
Ancak NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Ukrayna ve Rusya arasındaki savaşın devam etmesi nedeniyle şu anda resmi bir adımın atılamayacağını söylerken ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sulliva ise Ukrayna'nın üyelik için biraz daha zamana ihtiyacı olduğunu belirtti.
Ukrayna'nın NATO üyeliğinin önündeki engeller şu şekilde:
1-NATO sözleşmesinin 5.maddesine göre, ittifaka dahil olan bir ülkeye saldırı düzenlendiği zaman diğer üye ülkeler saldırıyı kendilerine yapılmış sayıp müttefikine destek vermek zorunda.
Ukrayna'nın Rusya ile savaş halindeyken NATO'ya kabul edilmesi durumunda 5.madde devreye girecek . Üye ülkeler ise bu durumun yaşanması taraftarı değiller.
2-Ukrayna, NATO'ya üye değil fakat NATO ülkelerinden ekonomik, askeri ve birçok insani yardım alıyor.
NATO Genel Sekreter Yardımcısı Jamie Shea, Ukrayna'nın üyeliğiyle ilgli olarak "Sevk edilen silahlar aslında Ukrayna'nın üye olmadan da NATO'nun güvenlik şemsiyesi altında olduğunu gösteriyor" ifadelerini kullandı.
Shea, geçmişte bunun birçok örneği olduğunu ve birliğe dahil olmadan da NATO'nun avantajlarından yararlanabileceğini söyledi.
3-NATO üyeleri, Ukrayna'nın ekonomik, askeri ve siyasi olarak NATO'ya hazır olmadığını düşünüyor.
Ancak Ukrayna'nın NATO ülkelerinden aldığı destekler sayesinde ordusunu güçlendirdiğini, siyasi ve ekonomik koşulların sağlandığı takdirde de gelecek açısından umutlu oldukları belirtiliyor.
4-NATO'da Ukrayna'nın üyeliğini destekleyen ülkeler olmasına rağmen üyeliği desteklemeyen ülkeler de bulunuyor.
Macaristan, Ukrayna'daki Macar azınlıklar ile ilgili Ukrayna ile uzun süredir fikir ayrılıkları yaşıyor.
Ukrayna'nın kendi anadilini ilkokullarda zorunlu hale getirmesi Macaristan'ın tepkisini çekmiş ve Macaristan bu sürecin ardından Ukrayna'nın NATO'ya üyeliğine karşı çıkmıştı.
Ukrayna'nın gerekli koşulları sağlaması durumunda NATO üyeliğine kabul edileceği öngörülüyor.
Ancak Rusya Devlet Başkanı Vladirimir Putin'in uzun zamandır dile getirdiği "NATO'nun genişlemesi bizim için bir tehdit oluşturuyor" söylemine rağmen Ukrayna'nın üyeliğini kabul etmek, NATO ülkeleri açısından "Putin'in haklı çıkması" anlamını taşıyor.
NATO'nun Doğu Avrupa'da genişlemesini çok ciddi bir güvenlik tehdidi olarak gören Moskova; Belarus ve Finlandiya sınırına yönelik askeri sevkiyatını artırıyor.