Venezuela'da muhalefetin siyasi yasaklı başkan adayı: "Maria Corina Machado"

Baran DÖNER

Venezuela muhalefetinin ön seçimler sonucunda Devlet Başkanı Nicolas Maduro’nun karşısına çıkaracağı isim 56 yaşındaki sağcı ve muhafazakar lider Maria Corina Machado oldu.

Maria Machado'nun adaylığı, muhalefetin Maduro'nun karşısına tek bir adayla çıkmak için 10 yıl aradan sonra ilk defa düzenlediği ön seçimler sonucunda belirlendi.

Ön seçimi düzenleyen ve gerçekleştiren komite, Maria Machado'nun kullanılan oyların yaklaşıkyüzde 93'ünü aldığını açıkladı. Fakat Maduro yönetiminin gelecek yıl yapılacak seçimler için aldığı kararlar nedeniyle Maria Corina Machado'nun önünde önemli bir engel bulunuyor.

Yıllardır hükümet karşıtı bir politika izleyen Maria Machado hakkında geçmişte Maduro hükümetine yönelik uygulanan yaptırımları desteklediği gerekçesiyle 15 yıl siyasi yasak kararı alınmıştı.

Venezuela muhalefeti, yasaklı lider Maria Corina Machado’nun cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılım göstereceğinden ve siyasi yasak kararının kaldırılacağından oldukça emin görünüyor.

Maduro yönetimi ve muhalefet  bloğu geçtiğimiz hafta 2024 yılının ikinci yarısında seçim yapılması konusunda anlaşmıştı. Bu gelişme sonrasında ABD yönetimi Venezuela'nın petrol, gaz ve altın endüstrilerine uyguladığı yaptırımları hafifletme kararı aldığını açıkladı.

ABD Hazine Bakanlığı ise Amerikan şirketlerine 6 aylık geçici bir lisans vererek Venezuela enerji sektörü ve firmalarıyla iş yapmaları için kolaylık sağladı. Maduro hükümetinin seçimlerle ilgili vaatlerini yerine getirmesi durumunda lisansın yenilenmesi hedefleniyor.

VENEZUELA ÖN SEÇİMLERİNİN ÖNEMİ

Geçtiğimiz pazar günü Venezuela'nın muhalefet partileri, 2024 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde mevcut Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro ile karşı karşıya gelecek bir aday seçmek için 11 yıl sonra ilk kez ön seçim düzenledi.

Muhalefet politikacıları, Ulusal Seçim Konseyi’nden lojistik yardım talebinde bulunmuş fakat aylar geçmesine rağmen bir karşılık alamamıştı. Muhalefet bloğu, bu duruma rağmen devletten herhangi bir yardım almadan ön seçimlerde birinci oldular.

Venezuela halkı evlerde, kiliselerde, okullarda ve tesislerde bulunan oy verme merkezlerinde elektronik makineler yerine kağıt oy pusulaları kullanarak oy verme işlemini gerçekleştirdi.

Venezuela hükümeti ve muhalefetin bir bölümü, gelecek yıl düzenlenecek cumhurbaşkanlığı seçimleri için bir dizi temel koşulu sağlamak amacıyla birlikte çalışmayı resmen kabul etti. Hükümet ve muhalefet, ortak bir anlaşmada her iki tarafın da adayını kendi belirlediği kurallara göre seçebileceğini açıkladı.

Ülkede ismi yolsuzluk davalarına karışmış ve sonucunda suçlu bulunmuş yetkili isimlerin 15 yıl boyunca kamu görevlerinde çalışmaları yasaklanmıştı.

Venezuela muhalefeti, hükümetin yasakları kendi çıkarları doğrultusunda kullandığını ve rekabetin önüne geçmeye çalıştığını söylüyor.

Hükümete yakın bir kaynak tarafından Washington Post’a yapılan bir açıklamada, hükümetin Maria Machado dahil bütün adayların yarışmasına izin vereceğini ve kasım ayının sonuna kadar yasakların resmi olarak kaldırılacağını belirtti.

Washington Post’a konuşan kaynak, Maria Machado’nun seçimlere katılmasının engellenmesi durumunda, ABD’nin sağladığı petrol ve gaz lisansını iptal edebileceğini öngörüyor.

Maria Corina Machado, ön seçimleri kazanması durumunda genel seçimlere kaydının oluşturulması için seçim konseyine baskı yapabileceğini belirtmişti.

Reuters, ismini açıklamadığı bir üst düzey ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisinin “Maduro'nun muhalefet adaylarının seçime katılımına yönelik yasakları kaldırmadığı sürece yaptırım hafifletme önlemlerini tersine çevirmek ile tehdit ettiğini” aktardı.

Alternatif bir durum olarak Maria Machado genel seçimlere kayıt oluşturamazsa onun yerine muhalefetten başka bir aday Maduro’nun karşısına çıkabilir. Ön seçimlerde yarışmış bir kaç aday, ne yapılacağı konusunda birlikte bir karar almadıklarını ve muhalefetin Machado'nun seçtiği bir adayı ortaya koyup koymayacağının belirsiz olduğunu vurguluyor.

Amerikalı düşünce kuruluşu Atlantik Konseyi tarafından yapılan açıklamaya göre muhalefetin Maduro’yu “Amerika Birleşik Devletleri ve uluslararası toplumun yardımıyla” denklemin dışına çıkarma fırsatı bulunuyor.

Atlantik Konseyi tarafından paylaşılan raporda "Maduro’nun en çok korktuğu durum, herhangi bir siyasi rakipten daha fazla, popüler, organize ve 2024'te ülkeyi harekete geçirmeye hazır disiplinli bir muhalefettir” ifadeleri kullanıldı.

Bir diğer yandan Maria Machado genel seçimlere resmi olarak kaydını yaptıramazsa, başkanlık seçimi Maduro'nun lehine sonuçlanabilir.

Salt katılım oranının düşürülmesiyle parçalanmış bir muhalefet Maduro'nun çoğunluğu elde etmesine izin verebilir.

MARİA CORİNA MACHADO KİMDİR?

Maria Corina Machado, Venezuela Ulusal Meclisi'nin muhalefet üyesi, serbest piyasa savunucusu ve Venezuela'nın sol hükümetini oldukça sert bir dille eleştiren bir politikacıdır.

Endüstri mühendisi ve eski milletvekili olan Machado, Haziran ayında yolsuzluk davalarında suçlu bulunduğu için kamu görevlerinden 15 yıl boyunca yasaklanmıştı.

56 yaşındaki Maria Corina Machado, kamu görevlerinden 15 yıl boyunca yasaklanmasına rağmen başkanlık seçiminde yarışacağını açıklamıştı.

Machado’nun kamu görevlerinden yasaklanmasının bir başka önemli nedeni ise Maduro hükümetine yönelik olarak ABD yaptırımlarına verdiği destekten ve eski muhalefet lideri Juan Guaido'yu desteklemesinden kaynaklanıyor.