"Xi Jinping Düşüncesi" Çinli gençleri nasıl etkileyecek?

Çin Devlet Başkanı ve Komünist Parti (ÇKP) lideri Xi Jinping’in son dönemde çıkardığı yönetmelikler, çocukların ne kadar süre oyun oynayabilecekleri, öğrencilerin okul müfredatları ve insanların televizyonda hangi tür programlar izleyeceği gibi birçok alanı etkiliyor.

Mao dönemindeki Kültür Devrimi ile karşılaştırılan düzenlemeler özellikle gençlerin ÇKP kültürüne bağlı bir şekilde yetişmesini amaçlıyor.

Partinin en son çıkardığı düzenleme olan televizyondaki eğlence programlarında “efemine” erkek ünlülerin yasaklanması, ayrımcılığı teşvik ettiği için büyük tepki gördü. Ancak atılan adımlar, ilerleyen zamanlarda benzeri birçok uygulamanın hayata geçirileceğini gösteriyor.

ÖĞRENCİLER “Xİ JİNPİNG DÜŞÜNCESİ” İLE YETİŞECEK

Geçtiğimiz günlerde okula başlayan öğrenciler, ÇKP’nin “yeni nesil vatanseverler yetiştirme” amacı doğrultusunda “Xi Jinping Düşüncesi”nin bulunduğu ders kitaplarını kullanmaya başladı. İlköğretimden lisansüstü programlara kadar her müfredatta ÇKP liderinin düşünceleri yer alacak.

Yeni okul kitapları, Xi’den alıntılar ve gülümsediği görüntüler ile doldurulurken, ilkokul öğrencilerine Çin’in başarıları, Komünist Parti’nin yoksulluğu azaltması ve Covid-19 salgınıyla mücadelesi anlatılacak.

Ordu üzerinde “mutlak parti liderliği” ve “kalkınma yoluyla yaşam standartlarını iyileştirme” dahil olmak üzere 14 ilkeyi kapsayan Xi Düşüncesi doğrultusunda üniversitelerde enstitüler açılacak.

Yeni dönemde kullanılan bir ders kitabında, "Büyükbaba Xi Jinping işle çok meşgul, ancak ne kadar meşgul olursa olsun, faaliyetlerimize katılıyor ve büyümemizi önemsiyor" ifadeleriyle Çin lideri ön plana çıkartılıyor.

Çin’in sosyal medyası Weibo’daki bir kullanıcı “Beyin yıkama çocukluktan başlar” şeklinde paylaşımda bulunarak tepkisini gösterdi. Diğer yandan, bazı veliler müfredatla ilgili rahatsızlığını dile getirse de hükümet baskısından çekindiği için tepki gösteremiyor.

ÇKP, öğrenciler üzerinde aşırı baskı oluşturma ve onların daha iyi yetişmesini engellemekle suçladığı özel ders sektörünü de hedef aldı. Ancak eleştirmenler, hükümetin ebeveynlerin kaygısını hafifletmek veya Çin'deki iyi okulların ve üniversitelerin azlığını ele almak için çok az şey yaptığını söylüyor.

ÇEVRİMİÇİ OYUNLARA “MANEVİ AFYON” YASAĞI

Pekin hükümeti, okul günlerinde çocukların çevrimiçi oyun oynamasını yasakladı. Cuma günleri, hafta sonları ve resmi tatillerde, 20:00 ile 21:00 saatleri arasında yalnızca bir saat oyun oynamalarına izin verdi.

Bu düzenleme diğerlerine göre nispeten destek gördü. Reşit olmayan gençleri haftada üç saat çevrim içi oyun ile kısıtlayan düzenleme, çocukların oyun alışkanlıklarını frenleyemeyen ebeveynler tarafından memnuniyetle karşılandı.

ÇKP, “manevi afyon” olarak nitelendirdiği çevrimiçi oyunların “çocukların fiziksel ve zihinsel sağlığı üzerinde olumsuz bir etki yarattığını” savundu. Yüz milyarlar değerinde bir endüstri haline gelen “manevi afyon” için, “Hiçbir endüstri ve hiçbir sporun bir nesli yok edecek şekilde gelişmesine izin verilemez. Çocukların korunması her zaman önce gelmelidir” ifadeleri kullanıldı.

Z KUŞAĞI Xİ'YE DÜŞMAN OLUR MU?

Mao’dan bu yana en güçlü Çin lideri olan Xi’nin yönetiminde ÇKP yeniden yükselişe geçti ve toplumun her alanına nüfuz etmeye başladı.

Parti Kongresi’nde konuşan Xi, ergenlik döneminde doğru değerlerin gelişimini bir gömleği iliklemeye benzeterek, “İlk düğme yanlış iliklenirse, geri kalanı da yanlış devam eder” vurgusunu yaptı.

Xi’nin gençler üzerinde kontrol sağlama isteği ÇKP değerleri çerçevesinde değerlendirilse de Çinli liderin son dönemde kendisinin partinin önünde yer aldığı yönünde eleştiriler de mevcut. Dolayısıyla Xi’nin “vatansever gençlik” yerine kendisi için bir gençlik yetiştirdiği vurgulanıyor.

Chicago Üniversitesi'nde Siyaset Bilimi alanında çalışan Prof. Dali Yang gençlere yönelik uygulamalarla ilgili, "Devlet, ebeveyn olmanın bazı işlevlerini bir şekilde devralmaya, onlara yardım etmeye çalışıyor. Ama tabii ki uzun vadede ne kadar sınırlı etkisi olabileceğini biliyoruz. Özellikle de burada muazzam bir nesil farkı varken" yorumunu yaptı.

Xi ve Mao dönemi kıyaslandığında bugün Çin’deki gençler çok sayıda özgürlüğe sahip olarak büyüdü. Dolayısıyla bu özgürlüklerin ellerinden alınmasına kolay ikna olmayacaklardır.

Mao döneminde dış dünyadan izole olan Çin, dijitalleşme ile nispeten daha açık hale geldi. Xi yönetimi, söz konusu kısıtlamalara devam ederse özellikle gençler arasında çok sayıda “düşman” kazanabilir.