Yerküre alev alev yanıyor! Yangınlar neden söndürülemiyor?
Türkiye'nin de aralarında bulunduğu çok sayıda ülkenin mücadele ettiği orman yangınları, yerküreyi etkisi altına aldı. Amerika'dan Avrupa'ya, Afrika'dan Asya'ya birçok kıtada etkili olan yangınlar on binlerce hektarlık alanları küle çevirdi. Peki, yangınlar neden durdurulamıyor? Orman yangınlarıyla mücadelede neleri değiştirmeliyiz?
Fethiye Mutaf Narin/INTELL4
Son dönemde meydana gelen orman yangınları, pek çok ülkede önceki yılların ortalamasını aştı.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), ''FIRMS" adını verdiği Yangın Bilgilendirme ve Kaynak Yönetimi Sistemi’nin uydu haritasını yayınladı. NASA’nın yayınladığı uygu haritasında, kırmızı noktalar şeklinde gösterilen orman yangınları, durumun vahametini artırdı.
Haritada; Kuzey Amerika ve Güney Amerika ile birlikte Afrika ile Avrupa’da da orman yangınlarının yoğun olduğu görülüyor.
Yangınlar dünya haritasının pek çok ormanlık bölgesini kırmızıya boyarken, Türkiye’nin yanı sıra İtalya, İspanya, Fransa, Yunanistan, Bosna Hersek, Romanya, Kanada, ABD, Çin ve Rusya ile birlikte Malezya, Endonezya ve Avustralya’da da alevler yükseliyor.
Peki, yangınların sebebi sabotaj mı küresel ısınma mı?
YANGINLAR NEDEN ARTTI?
Bu konuda toplumda hızla yayınlan bir bilgi kirliliğinin olması kafa karışıklığına neden oluyor. Özellikle Türkiye’de meydana gelen yangınlarla ilgili ciddi sabotaj iddiaları var. Fakat bu hususa dair inandırıcı ve elle tutulur hiçbir kanıt yok. Ancak buna rağmen, iddialar gerekli tedbirlerin neden alınmadığı konularının önüne geçmiş durumda.
Tüm dünyada meydana gelen yangın ve sel felaketlerini bilimsel açıdan değerlendirildiren uzmanlar, küresel ısınmanın artmaya devam etmesi durumunda bu ve benzeri felaketlerin daha sık yaşanabileceğini kaydediyor.
Time dergisi de kısa bir süre önce küresel ısınma nedeniyle artan yangınları, ‘İklim her şeydir’ başlığıyla kapağına taşımıştı.
YANGINLAR NEDEN BU KADAR BÜYÜDÜ?
Küresel ısınma orman yangınlarını arttırıyor, orman yangınları da küresel ısınmayı tetikliyor. Her geçen gün artan sıcaklık seviyeleri yangına elverişli koşulları meydana getiriyor. Yaz mevsiminin daha uzun yaşanmasıyla, toprağın nem seviyesinde meydana gelen düşüşler de bitki örtüsünün daha kuru ve yanmaya uygun hale gelmesini sağlıyor.
Tüm bunların yaşanması ise bir tek kıvılcıma bakıyor. Sabotaj olsun ya da olmasın, ormanlık alanda yakılan mangal veya otomobilden dışarı atılan bir sigara izmaritinin meydana getirdiği kıvılcım küresel ısınmanın yarattığı koşullar sonucu hızla yayılabiliyor.
YANGINLARI YÖNETEBİLİR MİYİZ?
Küresel ısınma devam ettiği sürece orman yangınları yaşanacak, bu bilim insanlarının uzun yıllardır belirttiği gerçek.
Asıl önemli olan doğru ve yerinde müdahale. Bu hususta ilk etapta odaklanılması gereken, ormanların nasıl yandığından ziyade, nasıl söndürüleceği olmalı. Gereken müdahalelerin doğru şekilde yerine getirilmesinin ardından, yangının nasıl çıktığına yönelik araştırmaların yapılması zaten kaçınılmaz.
ORMANLARIMIZ YANGINA DİRENÇLİ OLABİLİR!
Öten yandan yangınların sayısının düşürülmesi için kullanılan ‘yanıcı yönetimi’ diye ifade edilen bir teknik söz konusu. Çok sayıda ülkede kullanılan bu teknik ile kolay ateş alan ve yüksek enerji açığa çıkararak yanan ince, kuru yanıcılar uygun dönemlerde yakılarak engellenebilir.
Daha önce yapılan çalışmalarda, soğuk kış aylarında gerekli tedbirlerin alınması durumunda “denetimli yakma” tekniği kullanılarak yazın meydana gelen orman yangınlarının büyük oranda azaltılabileceği kanıtlandı. Ancak bu uygulama ülkemizde yapılmıyor.
Uzmanlar, son dönemde Türkiye’de artan orman yangınlarının yanıcı yönetiminin uygulanmamasından kaynaklandığını kaydediyor.
Fethiye Mutaf Narin/INTELL4
fethiyemutaf@intell4.com