Avrupa'da enerji krizi büyüyor: Rusya'ya yönelik yaptırımların kaldırılması gündemde

2022 yılının şubat ayında Rusya’nın Ukrayna’yı işgale başlamasının hemen arkasından, savaşın yayılmasını istemeyen Avrupa ülkelerinden Moskova'ya bir dizi yaptırımlar uygulanmıştı.

Bu yaptırımların temel amacı, Rusya’nın savaşa devam edecek ekonomik gücü kaybetmesini ve geri çekilmeye zorlanmasını sağlamaktı. Ancak işler planlandığı gibi gitmedi. Rusya yalnızca işgaline devam etmekle kalmadı, aynı zamanda kendisi de Avrupalı ülkeler üzerine yaptırımlar uyguladı.

İngiltere, 4 Rus oligark hakkında yaptırım kararı aldıDünya

Rusya’nın uyguladığı yaptırımlar; temel ihtiyaç malzemeleri olan doğal gaz, elektrik, buğday gibi kritik öneme sahip malzemeleri içeriyordu. Dünyada, özellikle Avrupa’da arzı hâlihazırda az olan ve fiyatları da buna yönelik olarak yüksek olan bu tüketim maddelerinin yaptırıma konu edilmesi, Avrupalı devletlerin ekonomilerine ciddi zararlar verdi. Kış yaklaşırken doğal gaz fiyatlarının yüksek, arzının da az olması, bazı devletlerde iktidarın istikrarını bile olumsuz etkiledi.

HANGİ DEVLETLER YAPTIRIMLARI KALDIRIYOR?

Rusya ve Rus şirketleri üzerine olan yaptırımların; Avrupalı ülkeleri ekonomik olarak zorlaması ve bazı Afrika ülkelerinde sorunlara sebep olması üzerine Avrupa otoritelerinden birbiri ardına yaptırım kaldırma haberleri geliyor.

Bu durumun en güncel örneklerinden birisi yakın zamanda Hollanda’da vuku buldu. Hollanda haber ajansı RTL Nieuws’ün haberine göre, Hollanda hükûmeti 91 Rus şirketi üzerindeki yaptırımları kaldırdı.

Kaldırılan yaptırımların özlerine ilişkin detaylı bilgi vermekten kaçınan Dışişleri Bakanlığı, bazı Hollanda şirketlerinin Rus şirketi Gazprom’dan gaz almasına izin verildiği ve gıda malzemesi gibi önemli kargolar taşıyan 34 Rus gemisinin Hollanda limanlarına yanaşabileceği bilgisini paylaştı.

Reuters’ın aktardığına göre, Avrupa Birliği, temmuz ayının ortasında bazı Rus şirketlerinin üzerindeki yaptırımları kaldırma kararına yönelmişti.

Bu kararın arkasında gübre, buğday gibi gıda ve tarım malzemelerinin serbest dolaşımını sağlama endişesi yer alıyor. Rusya’nın karşı-yaptırım olarak uyguladığı tarım ve gıda ürünlerindeki arzın azaltılması sebebiyle zorda kalan AB, böyle bir çare bulmaya yöneldi.

Rusya'nın Tahıl Sevkiyatı Anlaşmasından çekilmesi tepkilere neden olduDünya

AB’nin yaptırımları yumuşattığı tek konu bu da değil. AB, gayriresmi olarak Rusya ile savunma sektörü alış-verişine de yeşil ışık yaktı.

TFI Global’in haberine göre, Slovakya, Rusya ile askerî teçhizat ticaretinde bulundu. Euractiv’in bir raporundan aktarıldığına göre, Slovakya, Rusya’ya savunma sanayisinde kullanılan kritik öneme sahip maddeleri satarak AB yaptırımlarını delmiş bulunuyor.

AB ve Avrupa Komisyonu’nun konuya ilişkin açıklamalarına göre, üye devletlerin bireysel olarak yasakları delmesi; AB veya Avrupa Komisyonu tarafından kontrol edilemez ve üye ülkeler yasaklara uymaya zorlanamaz.

YAPTIRIMLARA KATILMAYAN ÜLKELER

Avrupa ülkelerinden gelen tepkiler sadece yaptırımları kaldırma yönünde de değil. Bazı ülkeler yaptırımlara katılmadı. Bu ülkeler enerji tedariği için başka bir sağlayıcıya gidemeyen veya Rusya ile genel olarak iyi ilişkiler içinde olan ülkelerden oluşuyor.

Yaptırımlara ilk günden bu yana katılmayan ülkelerin başında Macaristan geliyor. Mayıs ayında Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, yaptırımlara katılmama nedenlerini “Basit: Macaristan’ın enerji tedariği tehlikeye atılamaz çünkü kimse bizden savaşın bedelini Macaristan halkına ödetmemizi bekleyemez.” sözleriyle açıkladı. Bunun ardından, “Macar ekonomisinin Rus petrolü olmadan işlemesi fiziksel olarak mümkün değil” eklemelerinde bulundu.

Eylül ayında ise Macaristan Başbakanı Viktor Orban, AB’ye yıl sonuna kadar Rusya üzerindeki yaptırımları kaldırma çağrısında bulundu.

Scehngenvisainfo.com’un aktardığına göre, Orbán savaşın getirdiği ekonomik yıkımın yaptırımlarla sürdürüldüğünü belirterek, AB’ye resesyona girmeyi engellemek için yaptırımları kaldırma çağrısında bulundu. İnsanların savaştan endişelenmelerine karşın enflasyondan direkt olarak etkilendiklerine dikkat çeken Başbakan, yaptırımların bir uluslararası ekonomik savaşa dönüştüğünü de belirtti.

Yaptırımlara katılmayan bir diğer Avrupa ülkesi ise Sırbistan. Kosova’nın bağımsızlığı sürecinde Rusya’dan destek alan Sırbistan’ın Rusya ile çok boyutlu bir ticaret ilişkisi bulunuyor.

The Hill’e yazan Robert Creamer’in belirttiğine göre, Rusya’dan Sırbistan’a tanklar, hava savunma sistemleri gibi askerî teçhizat ihracatı yapılıyor.

Macaristan: “NATO’daki müttefiklerimiz bize güvenebilir”Dünya