Karabağ’daki çatışmalar, Türkiye-Ermenistan normalleşme sürecini olumsuz etkiliyor…

2020 yılında yaşanan 44 günlük İkinci Dağlık Karabağ Savaşı’nın ardından Kafkasya’da sürekli hareketlilik yaşanıyor. Kelbecer, Laçin, Fuzuli, Zengilan, Cebrayil, Şuşa ve Ağdam gibi şehirlerini Ermenistan işgalinden kurtaran Azerbaycan, bölgede askeri kontrolü ele geçirmişti.

Türkiye’nin yeni dönemde Kafkaslar stratejisiAnaliz

Azerbaycan’ın savaşı kazanmasının ardından Ermenistan’da askeri, ekonomik ve siyasi krizler yaşanmaya devam ediyor. Savaşın ardından Ermenistan ordusu neredeyse tamamen dağılma noktasına gelirken, Başbakan Paşinyan ise siyasi iktidarını korumak için Karabağ üzerinde yeni arayışlar içerisinde.

Her ne kadar geçtiğimiz sene yapılan seçimleri kazansa da; Başbakan Paşinyan, Karabağ yenilgisi nedeniyle ülkedeki birçok kesim tarafından eleştirilmeye devam ediyor. Paşinyan yönetimindeki Ermenistan, sürekli olarak Karabağ’da provokatif eylemlerde bulunuyor.

Kafkasların ve Hazar bölgesinin jeopolitik geleceği nasıl şekillenecek?Dünya

Bu süreç içerisinde Rusya ve Fransa gibi dış güçlerden beklediği yardımı bulamayan Paşinyan, bölgedeki tüm hesaplarını Karabağ’ı Azerbaycan’dan geri almak üzerine kurmuş durumda. Ancak Ermenistan, askeri ve ekonomik açıdan yeni bir savaşa girebilecek pozisyonda değil.

Azerbaycan ise Karabağ zaferinin ardından bölgeyi ekonomik ve ticari olarak kalkındırmayı hedefliyor. Tüm hesaplarını Zengezur Koridoru’nun yeniden açılması üzerine kuran Bakü yönetimi, bu Koridor sayesinde Türkiye ve Avrupa ile ticaretini kalkındırmak istiyor. Zengezur Koridoru, Türkiye ile Azerbaycan arasındaki karasal bağlantıyı sağlamanın yanı sıra Ankara’nın Orta Asya, Bakü’nün ise Avrupa ile ticaretinde köprü görevi üstlenecek.

Erivan hükümeti ise Zengezur Koridoru’nun yeniden faaliyete geçmesine şiddetle karşı çıkıyor. Türkiye’nin bölgede önemli bir rol üstlenmesinden rahatsızlık duyan Erivan, Zengezur’un yeniden devreye girmesinin ardından bölgedeki tüm kontrolü kaybetmekten endişeleniyor. Ayrıca Ermenistan’ın bir diğer endişesi ise; Zengezur Koridoru’nun açılması sonrası Karabağ’dan tamamen geri çekilmek zorunda kalmak ve bölgedeki ticari faaliyetlerini gerçekleştirememek.

TÜRKİYE-ERMENİSTAN İLİŞKİLERİNDE YENİ DÖNEM

Türkiye, 2020 yılındaki 44 günlük savaşta; askeri ve siyasi olarak Azerbaycan’a destek verdi. Azerbaycan’ın topraklarını işgalden kurtarmasında önemli bir rol oynayan Türkiye, Kafkaslar’da oyun kurucu bir pozisyona geldi. Türkiye’nin bölgedeki faaliyetleri ve rolü, Rusya ve İran gibi ülkeler tarafından endişeyle karşılandı.

Türkiye’nin 2021’de dönüşen dış politikası 2022’de nasıl şekillenecek?Analiz

İkinci Dağlık Karabağ Savaşı’nda Ankara ile Erivan arasındaki diplomatik ilişkiler de kopmuştu. Ankara her fırsatta Karabağ topraklarının Azerbaycan’a ait olduğunu ve Ermenistan’ın söz konusu toprakları işgal ettiğini dile getirdi.

26 Ekim 2021’de Azerbaycan’a resmi bir ziyaret gerçekleştiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu meselelerde Ermenistan’ın Azerbaycan ile sorunlarını çözme yönünde samimi bir irade sergilemesi gerekiyor. Azerbaycan ile samimi bir irade ortaya koyması halinde, Türkiye’nin Ermenistan ile olan ilişkilerinin de normalleşmesinin önünde bir engel kalmayacaktır” ifadeleriyle Ankara-Erivan normalleşme sürecinin şartını belirtmişti.

Daha sonrasında her iki taraftan da ilişkilerin normalleşmesi yönünde olumlu açıklamalar geldi. Türkiye, yaptığı açıklamalar ile Ermenistan’ı bölgede yeni bir barış ve istikrar ortamı kurmak için yapıcı olmaya çağırırken, Ermenistan ise Türkiye ile yeni bir sürecin başlayacağı yönünde mesajlar verdi.

Türkiye-Ermenistan normalleşmesi Kafkaslar’da istikrarı sağlayabilirAnaliz

Geçtiğimiz haftalarda Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin normalleşmesi için her iki ülke tarafından özel bir temsilci atandı. Serdar Kılıç ve Ruben Rubenyan arasındaki ilk görüşme, geçtiğimiz günlerde Rusya’nın başkenti Moskova’da gerçekleştirildi.

Konu hakkında yazılı açıklama yapan Dışişleri Bakanlığı, “Özel Temsilciler, olumlu ve yapıcı bir atmosferde gerçekleşen bu ilk görüşmelerinde, Türkiye ve Ermenistan arasında diyalog yoluyla yürütülecek normalleşme sürecine yönelik olarak ön görüş alışverişinde bulunmuşlardır. Taraflar, müzakereleri tam normalleşme hedefiyle ön şart olmaksızın sürdürme hususunda mutabık kalmışlardır. Özel Temsilciler arasındaki ikinci görüşmenin yeri ve tarihi diplomatik kanallardan bilahare belirlenecektir” ifadelerine yer verdi.

İKİ ÜLKE SINIRINDA YENİDEN ÇATIŞMA YAŞANDI

Ankara ile Erivan arasında normalleşme adımlarının atıldığı bu süreçte, Azerbaycan-Ermenistan sınırında geçtiğimiz günlerde çatışmalar yaşandı. İki ülke sınırında bulunan Başarkeçer şehrindeki Ermenistan askerleri, Kelbecer’de bulunan Azerbaycan askerlerinin konuşlandığı mevzilere ateş açtı. Söz konusu saldırının ardından iki taraf arasında şiddetli çatışmalar yaşandı.

Ermenistan’ın provokatif eylemleri, Kafkaslar’da barış ve siyasi istikrarın önündeki en büyük engel durumunda. Ayrıca Erivan’ın bu tavrının, Ankara ile ilişkilerin normalleşmesi sürecini de olumsuz etkilemesi bekleniyor.

İlerleyen dönemde Erivan’ın bölgedeki eylemlerine devam etmesi halinde, Ankara ile ilişkilerinin normalleşmesi mümkün görünmüyor. Ayrıca Ermenistan’ın söz konusu saldırıları nedeniyle Erivan-Bakü arasında barışın sağlanması zor görünüyor.

Kafkasya’da yeni dönemi diplomasi belirleyecek…Analiz