ABD, AB ülkelerini Rusya ve Çin’e karşı konumlandıramıyor…
Rusya ile Ukrayna arasındaki askeri gerilim devam ediyor. ABD ise Rusya ile mücadelesinde AB ülkelerini yanında görmek istiyor. Peki, Biden, Almanya’yı Rusya ve Çin’e karşı yanına çekebilecek mi? Almanya-Rusya ilişkilerinin geleceği ne olacak? Almanya, ABD’ye karşı neyi amaçlıyor?
Aralık 2021’de ABD istihbaratı tarafından yayımlanan rapor, dünya kamuoyunu meşgul etmeye devam ediyor. Söz konusu rapora göre, Rusya, 2022 yılının başlarında Ukrayna’yı işgal etmeyi planlıyor. Raporun yayımlanmasının ardından ABD başta olmak üzere birçok Batı ülkesinden Moskova’ya yönelik tehdit mesajlarının dozu da her geçen gün artıyor.
Moskova hükümeti ise bir taraftan Kiev ile savaş istemediklerini dile getirirken, bir taraftan da Ukrayna sınırına askeri sevkiyatta bulunmaya devam ediyor. Ukrayna istihbaratı, geçtiğimiz aylarda 90 bin Rus askerinin sınır hattında konuşlandığını açıklamıştı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, “Ukrayna ile savaş istemiyoruz, bu bize bağlı ise savaş olmayacak” ifadelerini kullanmıştı.
Ancak Moskova hükümetinden gelen açıklamalar, ABD tarafından inandırıcı bulunmuyor. Washington, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal edeceğini savunmaya ve Moskova hükümetine yönelik tehdit içerikli mesajlar vermeye devam ediyor. ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, “NATO Mukabele Gücü’nün aktif hale getirilmesi durumunda destek sağlamak üzere 8 bin 500 askeri teyakkuza” geçirdiklerini açıklayarak, Rusya’ya gözdağı vermişti.
ABD Başkanı Joe Biden, göreve geldiği ilk günden itibaren Rusya ve Çin ile rekabete yoğunlaştı. Orta Doğu’daki ülkelerden çekilen, Orta Asya’da yeni ittifaklar kuran Biden, Rusya ve Çin ile rekabette önemli adımlar attı. Ancak Biden, bu süreç içerisinde Avrupa Birliği (AB) ile bir türlü ilişkileri geliştiremedi. Biden’ın Orta Doğu ve Orta Asya’da attığı adımlar, başta Almanya ve Fransa olmak üzere AB ülkeleri tarafından tepki ile karşılandı.
Biden’ın aldığı kararlarda AB ülkelerine danışmaması, Asya’daki süreçten Almanya ve Fransa gibi ülkeleri tamamen dışlaması ve özellikle Afganistan’dan çekilme kararının ardından süreci iyi yönetememesi, AB-ABD ilişkilerini de olumsuz bir şekilde etkiledi.
ABD-RUSYA MÜCADELESİNDE ALMANYA’NIN ROLÜ KRİTİK
ABD, özellikle Biden göreve geldikten sonra Çin-Rusya ittifakına karşı AB ve Hindistan ile ilişkilerini güçlendirmek istiyor. Washington’un tek başına Moskova ve Pekin ile rekabete girişemeyeceğini bilen Biden, başta Almanya ve Fransa olmak üzere Batı ülkelerini kendi yanına çekmeye çalışıyor.
Biden yönetimi, Trump döneminde hasar gören ve ağır darbeler alan ABD-Almanya ve ABD-AB ilişkilerini restore etmek istiyor. Ancak Biden’ın bu hedefine şu ana kadar ulaştığını söylemek mümkün değil. Orta Asya’da Hindistan, Güney Kore, Avustralya ve Japonya gibi ülkelerle önemli ittifaklar kuran Biden, Almanya ve Fransa gibi Batı ülkeleri ile ise ilişkilerini bir türlü geliştiremedi.
ABD-Almanya ilişkilerinin düzelememesinde; Washington’un kendisini Avrupa’nın koruyucusu olarak görmesi, Orta Doğu’daki Suriye, Irak ve Afganistan gibi ülkelerde tek başına adımlar atması, Avrupa’nın Rusya ve Çin ile ilişkilerine sürekli müdahale etmesi ve Batı’yı Orta Asya’daki süreçten tamamen dışlaması önemli bir rol oynadı.
ABD, Doğu Avrupa’da devam eden gerginlik sürecinde, Rusya’ya karşı Almanya ve Fransa gibi ülkeleri kendi yanında görmek istiyor. ABD’nin bölgedeki en büyük rahatsızlıklarından biri de Almanya ile Rusya arasındaki Kuzey Akım 2 boru hattı anlaşması. Ancak ABD’nin tüm itirazlarına rağmen Almanya, Rusya ile bu anlaşmanın maddelerini uygulamaya devam ediyor. Berlin ile Moskava arasındaki iş birliği her geçen gün gelişiyor.
Almanya, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi durumunda, bunun bedelinin ağır olacağını söylüyor. Ancak geçtiğimiz haftalarda konuşan Başbakan Olaf Scholz, “Ukrayna’ya öldürücü silah ihracatını desteklemiyoruz” ifadelerini kullanmıştı. Bu açıklamaya yanıt veren Ukrayna Savunma Bakanı Oleksey Reznikov, “Almanya, Rus saldırganlığı konusundaki tutumunu değiştirmezse, yeniden eski Doğu Almanya Cumhuriyeti’nin kurulması durumuyla karşı karşıya kalabilir” şeklinde konuşmuştu.
Yaşanan olaylar, Biden’ın, Rusya karşıtı Ukrayna cephesi inşa etme sürecinde başarısız olduğunu gözler önüne seriyor. Almanya’nın, Rusya ve Çin ile ekonomi başta olmak üzere birçok alanda iş birliğini sürdürdüğü görülüyor.
Askeri ve ekonomik olarak ABD’den bağımsız hareket etmek isteyen Almanya’nın, ilerleyen dönemde “AB Ordusu” kavramını yeniden gündeme getirmesi bekleniyor. Orta Asya’daki süreçten dışlanması nedeniyle kızgınlığı süren Berlin’in; Rusya-Ukrayna savaşı çıkması durumunda, sürece doğrudan müdahale etmeyeceği tahmin ediliyor.