Brezilya’da ve dünyada Bolsonaro karşıtı sesler yükseliyor

Göreve geldiği günden itibaren sıra dışı politikalar izleyen, söylemleri ve davranışları ile milyonlarca insanın tepkisini çeken Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’ya karşı tepkiler her geçen gün büyüyor. Peki, Bolsonaro göreve geldikten sonra hangi sıra dışı politikaları izledi? Dünya ülkelerinden neden Bolsonaro’ya karşı tepkiler yükseldi? Bolsonaro karşıtlığı neden her geçen gün artıyor?

07/07/2021 17:55 Güncelleme: 10/06/2024 14:04

2018 yılının sonlarına doğru Brezilya’da Devlet Başkanı seçilen Bolsonaro; göreve geldikten hemen sonra yaptığı açıklamalar ile sıra dışı bir yönetici olacağı yönünde sinyaller verdi. Aşırı sağcılığı ile bilinen Bolsonaro, ülkesinin artık eskisi gibi olmayacağını ve önceki hükümetlerden farklı politikalar izleyeceğini dile getirdi.

Jair Bolsonaro’nun göreve gelmesinin ardından Brezilya’da yeni bir dönem başladı. Ancak bu yeni dönem ile birlikte dünyanın Brezilya’ya bakış açısı değişti. Aşırı radikal söylemlerde bulunan, bazı açıklamalarında hakaretler kullanan, ırkçı söylemleri ön plana çıkartan Bolsonaro, tüm dünya ülkeleri tarafından tepki çekti. Bolsonaro’nun göreve gelmesinin ardından Brezilya’da birçok olumsuz gelişme meydana geldi.

Bolsonaro’nun göreve başlamasından kısa bir süre sonra Amazon ormanlarında büyük yangınlar çıkmaya başladı. Her geçen gün etkisini artıran ve etki alanı oldukça büyük bir alanı kapsayan bu yangınlarda, milyonlarca canlı zarar gördü.

Amazon ormanları bütün dünya açısından önemli bir konumda. Dünyanın akciğerleri olarak bilinen Amazon yağmur ormanları, küresel ısınmanın hızını oldukça yavaşlatıyor. Aynı zamanda yaşamsal önemdeki bir karbon deposu olan Amazon yağmur ormanlarında, Bolsonaro’nun göreve gelmesinden sonra yangınlar artış gösterdi. Bilim adamları da Bolsonaro’nun ardından Amazon’daki yangınların, geçmiş yıllara oranla arttığını dile getiriyor.

Amazon yağmur ormanlarındaki yangın her geçen gün etkisini artırırken, Fransa ve Almanya gibi Avrupa ülkelerinin yanı sıra Latin Amerika’dan birçok ülke Brezilya’ya yardım etmek istediklerini dile getirdi. Ancak bu süreç içerisinde Bolsonaro tüm ülkelere kapısını kapattı. Dış ülkelerin Brezilya’da yaşananlara karışmaması gerektiğini söyleyen Bolsonaro, tüm yardım taleplerini ve destek paketlerini geri çevirdi. Ancak Bolsonaro yangınlara müdahale etmekte oldukça gecikti ve uzun bir süre bunun önüne geçemedi. İnsanlığın yaşamını sürdürebilmesi için hayati bir öneme sahip olan Amazon ormanlarında uzun süre devam eden yangın, Bolsonaro’nun tüm dünya tarafından şiddetle tepki çekmesine neden oldu.

Amazon bölgesinde “ekonomik kalkınma” konusunda uzun süre ısrarcı hareket eden Bolsonaro; çevreciler, iklim uzmanları ve yabancı ülke liderleri tarafından uzun süre sert dille eleştirildi.

Emperyalist güçleri Amazon’u ele geçirmekle suçlayan Bolsonaro, Amazon bölgesinde ormansızlaştırmanın son 14 yılda en yüksek seviyesini gören lider oldu. Brezilya’daki bazı sivil toplum kuruluşları, Amazonlar’daki yangınların yaşanmasında ve tahribatların artmasında Bolsonaro faktörünün ön plana çıktığını savundu. Bolsonaro’nun yasa dışı çiftçilik ve madencilikle mücadeleyi azaltması, bu yangınların yaşanmasında önemli bir neden olarak gösterildi. Aynı zamanda hükümet tarafından korunmakta olan alanlarda yasa dışı faaliyetlere uygulanan para cezalarının kaldırılması, Amazon’da yaşanan yangınlarda önemli bir rol oynadı.

Bolsonaro, devlet başkanı seçilmeden önce Amazon’un korunmasının ülke ekonomisinin büyümesinde bir engel olduğunu belirtmişti. Bu alanı ticari kullanıma açma sözü veren Bolsonaro, göreve geldikten sonra bu sözünü uygulamaya geçirdi. Ayrıca Bolsonaro, tropik mangrov ağaçlarını ve diğer hassas sahil ekosistemlerini koruyan düzenlemeyi kaldırarak tepki toplamıştı.

SALGIN DÖNEMİNDE SINIFTA KALDI

Göreve geldikten sonra dünyayı şaşırtan politikaları ve söylemleri ile ön plana çıkan Jair Bolsonaro, milyonlarca insanın hayatını kaybetmesine sebep olan pandemi sürecinde de davranışları ile sınıfta kaldı.

Pandemi sürecini ilk başlarda oldukça hafife alan Bolsonaro, milyonlarca insanın hayatını kaybetmesine neden olan koronavirüs hakkında “Küçük bir grip” açıklamasında bulundu. Koronavirüsün etkili olduğu tüm ülkelerde maske, mesafe ve temizlik kurallarına dikkat edilirken, Bolsonaro, söz konusu tedbirleri küçümsedi ve neredeyse hiçbir önlemi yerine getirmedi.

Bolsonaro’nun bu söylemlerinin ve politikalarının Brezilya’ya faturası ağır oldu. Dünyada koronavirüse bağlı en çok ölümlerin yaşandığı ikinci ülke Brezilya oldu. Salgın sürecini ilk zamanlarda küçümseyen Bolsonaro, ülkede vaka ve ölüm sayılarının artması ile birlikte birtakım tedbirler almaya başladı. Ancak Bolsonaro hükümetinin aldığı önlemler, birçok uzman tarafından yeterli bulunmadı.

Koronavirüsü yönetme sürecinde büyük zorluklar yaşayan Brezilya’da, bir sene içerisinde dört sağlık bakanı istifa etmek zorunda kaldı. Bolsonaro’nun maske takmaması, sosyal mesafe kurallarına uymayan görüntüler vermesi, tedbirleri sürekli olarak ihmal etmesi de birçok kesimin tepkisini çekti.

Brezilya’da vaka ve ölüm sayılarında her gün yeni bir rekorun yaşandığı dönemde, özellikle Bolsonaro’nun sosyal mesafe kuralına karşı çıkması ve “Bu sorunu evde kalarak çözemeyiz” şeklindeki sözleri tüm dünya tarafından şaşkınlıkla izlendi. “Sanki ölümler sadece koronavirüs yüzünden oluyor” şeklindeki cümlesi ise Bolsonaro’nun pandemi sürecine bakış açısını ortaya koydu.

Brezilya’da sosyal mesafe karşıtı gösterilere katılan Bolsonaro, özgürlük istediklerini ve dünyanın kendilerine saygı duyması gerektiğini ifade etmişti.

BOLSONARO KARŞITLIĞI ARTIYOR

Son olarak Brezilya’da aşı alımında yaşanan yolsuzluklar üzerine soruşturma başlatılması, halkın sokaklara dökülmesine neden oldu. İddialara göre Bolsonaro hükümeti, Hindistan’dan milyonlarca doz Covaxin aşısının satın alınması anlaşmasında yolsuzluk yapmıştı. Yüksek Mahkeme, Bolsonaro ile birlikte birçok üst düzey yetkili hakkında soruşturma başlattı.

Koronavirüsü yönetmekte oldukça büyük hatalar yapan ve aşılama kampanyasında yavaş hareket eden Bolsonaro, yolsuzluk iddialarının ardından halkın büyük bir kesimi tarafından protesto edilmeye başlandı.

Ülkenin en büyük şehri Sao Paulo başta olmak üzere Brezilya içi ve dışında birçok bölgede Bolsonaro karşıtı gösteriler düzenleniyor. Gösterilerde, “Defol Bolsonaro”, “Yeter”, “Hayat, ekmek, aşı ve eğitim” yazılı pankartlar ön plana çıkıyor. Halkın Bolsonaro’ya karşı tepkisi her geçen gün büyüyor.

Brezilya’da göreve geldikten sonra birçok sıra dışı politika, davranış ve söyleme imza atan Bolsonaro, eski desteğini kaybetmiş durumda. Yalnızca Brezilya’da değil, dış ülkelerde de Bolsonaro karşıtlığı tırmanıyor. Amazon yangınlarındaki tutumu ve koronavirüs hakkındaki söylemleri, Bolsonaro’nun, tüm insanlık için tehdit olarak görülmesine neden oluyor.

Bolsonaro, Brezilya’daki seçimlerde kazanamaması halinde bir hile olacağını ve bu durumu kabullenmeyeceğini söylüyor. Ancak söz konusu politikaları nedeniyle Bolsonaro’nun yeniden devlet başkanı seçilmesi beklenmiyor.

Koronavirus