Brezilya’da Lula da Silva ile yeniden sol rüzgar esiyor

Brezilya’da seçimlere kısa bir süre kala Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’ya olan destek her geçen gün azalıyor. Ülkede Lula da Silva ile birlikte yeniden sol rüzgar esmeye başladı. Peki, Brezilya seçimleri öncesi hangi lider yarışı önde götürüyor? Brezilya’da aşırı sağın iktidar dönemi sonlanacak mı?

Brezilya’da aşırı sağcılığı ile ön plana çıkan Devlet Başkanı Jair Bolsonaro, göreve geldiği ilk günden bu yana sözleri, davranışları ve izlediği politikalar nedeniyle tartışma konusu oldu. 2018 yılında başkanlık koltuğuna oturan Bolsonaro, yaşanan krizler karşısında sergilediği tavırlar nedeniyle dünya kamuoyunda yankı yarattı.

Aşırı sağcı lider, uzun bir süre devam eden ve tüm dünya ülkelerini derinden endişelendiren Amazon ormanları yangınları karşısında beklenmedik adımlar attı. Etki alanı oldukça büyük bir alana yayılan bu yangınlarda milyonlarca canlı zarar görürken, uluslararası alanda Bolsonaro’nun kararları tartışmalara yol açtı.

Avrupa ve Latin Amerika’da birçok ülke, dünyanın akciğerleri olarak bilinen Amazon yağmur ormanlarında çıkan yangınların söndürülmesi için Brezilya’ya yardım teklifinde bulundu. Ancak Bolsonaro yönetimi, söz konusu yardım taleplerini, Brezilya’nın iç işlerine müdahale olarak nitelendirdi.

Bolsonaro yönetiminin, bölgede yerleşimi ve maden arama faaliyetlerini teşvik etmesi, Amazon ormanlarında yaşanan yangınların en önemli nedenleri arasında gösterildi. Aşırı sağcı liderin gelen yardım ve destek taleplerini reddetmesi sonucu yangınlar daha da büyüdü. Birçok dünya ülkesi, Bolsonaro yönetimini, yangınlara geç müdahale etmekle suçladı.

Amazon bölgesinde “ekonomik kalkınma” konusunda ısrarını sürdüren aşırı sağcı lider, çevreciler, iklim uzmanları ve yabancı ülke liderleri tarafından sert bir şekilde eleştirildi.

Bolsonaro yönetimi, koronavirüs salgın sürecini de iyi yönetemedi. Salgının ilk başlarında koronavirüs için “küçük bir grip” nitelendirmesinde bulunan Bolsonaro, salgın süresi boyunca hiçbir tedbire ve kısıtlamaya uymadı.

Aşırı sağcı liderin, “Sanki ölümler sadece koronavirüs yüzünden oluyor” şeklindeki ifadeleri, maske ve sosyal mesafe karşıtı gösterilere katılması, Brezilya’ya aşı tedarikinde geç kalması da yoğun eleştirileri beraberinde getirdi.

Eylül 2021’de aşı alımında yaşanan yosuzluklar nedeniyle Bolsonaro hükümeti hakkında soruşturma başlatıldı. Aşırı sağcı liderin, Hindistan’dan milyonlarca doz Covaxin aşısının satın alınması konusunda yolsuzluk yaptığı ileri sürüldü. Söz konusu iddiaların ardından binlerce Bolsonaro karşıtı kişi sokaklara dökülerek hükümeti protesto etti.

BOLSONARO HER TÜRLÜ YOLA BAŞVURACAK

İzlediği başarısız politikalar nedeniyle büyük destek kaybına uğrayan Bolsonaro, 2 Ekim’de gerçekleştirilecek seçimleri kazanabilmek için her türlü yola başvuruyor. Aşırı sağcı lider, Facebook, Twitter ve YouTube gibi platformlarda yaptığı paylaşımların engellenmesinin ardından farklı sosyal medya platformlarında faaliyetlerini sürdürüyor.

Aşırı sağcı lider, destekçilerine hitap etmek için geçtiğimiz aylarda Telegram kullanmaya başlamış ve destekçilerinin de bu uygulamayı kullanmasını istemişti. Bolsonaro, Telegram hesabında Şubat ayında 1 milyon takipçiye ulaşmayı başarmıştı.

Brezilya’da bir Yüksek Mahkeme yargıcı ise 20 Mart’ta aldığı kararla Telegram’ın ülke çapında engellenmesini sağlamıştı. Yargıç Alexandre de Moraes, “Brezilyalı yetkililerin emirlerine uymamasını ve dezenformasyon içerdiği tespit edilen mesajları kaldırmamasını” gerekçe olarak göstermişti. Söz konusu kararın ardından Bolsonaro’nun seçim kampanyaları büyük bir zarar gördü.

Bolsonaro, Brezilya’da 1996 yılından bu yana kullanılan elektrik seçim sistemine şüpheyle yaklaşıyor. Aşırı sağcı lider, Ekim ayındaki seçimlerin de şüpheli olacağını iddia ediyor. Seçimleri kazanamaması durumunda sonucu kabullenmeyeceğini söyleyen Bolsonaro, baskılı oy pusulasının kullanılması için yoğun ısrarlarını sürdürüyor.

Aşırı sağcı lider ayrıca, son dönemde yaşadığı sağlık sorunları nedeniyle de gündemden düşmüyor. 2018 yılındaki devlet başkanlığı seçim kampanyası esnasında bıçaklanan Bolsonaro, bu olayın ardından en az dört ameliyat geçirdi. Aşırı sağcı liderin, yapılan operasyonlar esnasında kolostomi torbasının sık sık çıkarılıp yerleştirilmesi nedeniyle bağırsak sorunlarının arttığı ifade ediliyor.

LULA DA SİLVA’YA DESTEK ARTMAYA DEVAM EDİYOR

2003-2010 yılları arasında devlet başkanlığı görevinde bulunan, 7 Nisan 2018’de pasif yolsuzluk ve kara para aklama suçlarından mahkum olan, daha sonrasında ise yargılandığı davalardan beraat eden Lula da Silva’nın, 2 Ekim’de gerçekleştirilecek seçimlerde zafere ulaşması bekleniyor.

Geçtiğimiz aylarda Datafolha tarafından yapılan ankete göre, Brezilyalıların yüzde 48’i Lula Da Silva’yı destekliyor. Seçmenlerin yüzde 27’si ise Bolsonaro’ya oy vereceğini belirtiyor. Söz konusu anket sonuçları, Lula da Silva’nın, seçimleri ilk turda kazanacağını gözler önüne seriyor.

Brezilya’da Bolsonaro’nun radikal söylemleri, başarısız politikaları ve tartışmalara neden olan bazı kararları; 76 yaşındaki solcu Lula da Silva’ya olan desteğin her geçen gün artmasına yol açıyor. Brezilya’da Lula da Silva’nın iktidara gelmesine en çok sevinen ülkelerin başında ise Rusya ve Çin geliyor.

Son dönemde Latin Amerika’da esen sol rüzgarın önüne geçemeyen ABD ise Brezilya’daki gelişmeleri yakından takip ediyor. Şili, Honduras, Venezuela, Guatemala, Arjantin, Meksika, Küba, Bolivya ve Kolombiya’nın ardından Brezilya’da da solcu bir liderin iktidara gelmesi; ABD için bölgede tehlike çanlarının çalmaya başladığı anlamına geliyor.