Türkiye ile Bulgaristan arasında seçim tartışması

Geçtiğimiz günlerde Bulgaristan’da Cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri gerçekleştirilmiş ve seçim 2. tura kalmıştı. Peki, ilk turda partiler ve Cumhurbaşkanı adayları ne kadar oy almıştı? Türkiye ile Bulgaristan arasında neler yaşandı?

21/11/2021 12:35 Güncelleme: 10/06/2024 14:01

Bulgaristan’da geçtiğimiz hafta gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde katılım yüzde 33 oldu. Adaylardan birinin yüzde 50 +1 oya ulaşamaması nedeniyle Cumhurbaşkanlığı seçimleri ikinci tura kaldı. Ülkenin Cumhurbaşkanı, bugün gerçekleştirilecek ikinci tur seçimlerinin ardından belli olacak.

Geçen hafta yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, Bulgaristan Sosyalist Partisi’nin (BSP) desteğini alan mevcut Cumhurbaşkanı Rumen Radev, oyların yüzde 49,1’ini aldı. Böylelikle Cumhurbaşkanı Radev, bugün gerçekleştirilecek olan ikinci tur seçimlere yükseldi.

Sofya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Anastas Gercikov ise oyların yüzde 26,5’ini alarak ikinci tura yükselen adaylardan oldu. Gercikov, eski Başbakan Boyko Borisov’un partisi “Bulgaristan’ın Avrupalı Gelişimi İçin Yurttaşlar”ın (GERB) desteğini alıyor.

İlk tur seçimlerinde sürpriz yapan isimlerden biri Hak ve Özgürlükler Hareketi Partisi Genel Başkanı Mustafa Karadayı oldu. Seçimde tek Türk ve Müslüman aday olan Karadayı, oyların yüzde 13’ünü aldı. Böylelikle Karadayı, seçim sonuçlarında üçüncü sırada yer alarak tarihi bir başarı gösterdi.

Seçimde kent soylu sağ güçler tarafından aday gösterilen hakim Lozan Panov ise yüzde 5,06 oy alarak beklenenin altında kalan isimlerden oldu.

Geçtiğimiz hafta ülkenin 47. Dönem Parlamentosu için gerçekleştirilen erken genel seçimlerde altı siyasi parti, parlamentoya giriş için gerekli olan yüzde 4 barajını geçebildi. Parlamento seçimine katılım ise yüzde 38,9 olarak kayıtlara geçti.

Eski Başbakan Boyko Borisov’un Partisi GERB, oyların yüzde 24,8’ini aldı. Böylelikle Boyko’nun partisi, mecliste en büyük gruba sahip olmayı başardı. Geçtiğimiz eylül ayında Ekonomi Bakanı Kiril Petkov ve Maliye Bakanı Asen Vesilev, Cumhurbaşkanı Radev’in geçici teknokratlar hükümetinden ayrılma kararı almıştı. Daha sonra iki bakan tarafından kurulan Değişime Devam (PP) Partisi, geçen haftaki seçimlerde güçlü bir destek aldı. Oyların yüzde 24,1’ini alan Değişime Devam Partisi, parlamentonun ikinci büyük partisi oldu.

Eski Komünist Partisi’nin devamı olan ve Rusya yanlılığıyla ön plana çıkan Bulgaristan Sosyalist Partisi (BSP) ise yüzde 13,7 oranında oy aldı.

Bu seçimde beklenmedik bir başarı göstererek sürpriz yapan parti ise Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) oldu. Üyelerinin çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu HÖH, oyların yüzde 11,4’ünü aldı ve yaklaşık 30 milletvekilini parlamentoya göndermeyi başardı. Böylelikle HÖH, parlamentonun üçüncü en büyük partisi oldu.

Bulgaristan’da 11 Temmuz’da gerçekleştirilen erken genel seçimlerde birinci parti olmayı başaran, popülist şovmen Slavi Trifonov’un Böyle Bir Halk Var (İTN) partisi ise bu seçimde beklenenin altında kaldı. İTN partisi, bu seçimde yüzde 9,9 oy oranında kaldı.

Demokratik Bulgaristan (DB) partisi ise oyların yüzde 7,8’ini alarak parlamentodaki altıncı büyük parti oldu. Seçimde, ırkçı ve aşırı milliyetçi partiler, baraj çizgisinin altında kalmaları nedeniyle yeni parlamentoda kendilerine yer bulamadı.

Söz konusu seçimde, Türkiye’de yaşayan Bulgaristan vatandaşlarının oy kullanmaları için 19 ilde 127 sandık kuruldu. İçişleri Bakanlığı tarafından paylaşılan bilgilere göre, 91 bin 432 çifte vatandaş sandık başına giderek oy kullanma işlemini gerçekleştirdi.

BULGARİSTAN HALKI YENİDEN SANDIĞA GİDİYOR

Bulgaristan halkı, Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turu için bugün yeniden sandık başına gidiyor. Geçen hafta gerçekleştirilen ilk tura katılan 23 adaydan en çok oyu alan iki Cumhurbaşkanı ve iki Cumhurbaşkanı yardımcısı adayı, beş yıl görevde bulunmak için yarışacak.

Mevcut Cumhurbaşkanı Rumen Radev, Cumhurbaşkanı Yardımcısı İliyana Yatova ile Sofya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Anastas Gercikov ve Nevyana Miteva Mateeva ikinci tur seçimlerinde adaylar arasında yer alıyor.

İlk turda Radev-Yotova ikilisi 1 milyon 327 bin 128 oy alırken; Gercikov-Mateeva ikilisi ise 610 bin 305 oy almıştı.

Radev-Yotova, Bulgaris’tanda Rusya yanlılığıyla bilinen ve eski Komünist Partinin geleneğini devam ettiren Bulgaristan Sosyalist Partisi’nin (BSP) desteğiyle aday olmuştu. Söz konusu ikili, Bulgaristan halkına “Sizinle Birlikteyiz” şeklinde mesaj veriyor.

Radev, eski Hava Kuvvetleri Komutanı olması ve askeri eğitimini Bulgaristan ve ABD’nin çeşitli akademilerinde tamamlamasıyla bilinirken; Gercikov ise Sofya Üniversitesi Klasik Filoloji Bölümünden mezun olduktan sonra Almanya ve Avusturya’da yaptığı akademik kariyer ile tanınıyor. En çok desteği GERB’den alan Gercikov, “Gerçekten Birleşik Olalım” sloganı ile hareket ediyor.

Geçtiğimiz günlerde iki lider, Bulgaristan Ulusal Televizyonunda (BNT) bir tartışma programına katılmışlardı. Burada Rusya hakkında çarpıcı değerlendirmelerde bulunan mevcut Cumhurbaşkanı Radev, “Bulgarlar Rusya’yı ‘kurtarıcı’ olarak görür. Ancak Rusya’ya sadece ‘batan’ politikacılar sığınır. Önemli olan diyaloğun olması. Kırım ve Ukrayna yüzünden Rusya’ya uygulanan yaptırımlar sonuç vermedi. Aynı zamanda Rusya terörizmle mücadele alanında önemli bir faktördür” ifadelerini kullandı.

Gercikov ise Rusya ile ilişkilerin pragmatik olması gerektiğine dikkat çekerken, Kırım’ın Ukrayna’ya ait olduğunu ve Rusya’ya uygulanan yaptırımların kaldırılmasına karşı olduğunu belirtti.

Hak ve Özgürlükler Hareketi ise Gercikov’a destek yönünde sinyal verdi. Mustafa Karadayı, “Bulgaristan vatandaşları nerede olursa olsun onları birleştirecek, anayasa ve hukukun üstünlüğünü esas alacak, devletin resmi yüzü olacak ve devleti dünyanın önünde temsil edecek bir adaya destek verecektir” şeklinde konuştu.

BULGARİSTAN’DAN “TÜRKİYE SEÇİMLERE MÜDAHALE ETTİ” İDDİASI

Bulgaristan İçişleri Bakanı Boyko Raşkov, 14 Kasım’da gerçekleştirilen Cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri sırasında Türkiye’nin müdahalede bulunduğunu iddia etti. Geçtiğimiz Perşembe günü, Türkiye’nin Sofya Büyükelçisi Bulgar Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı ve “Bulgaristan, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda, Türk kurumlarından ülkemizdeki seçim süreciyle ilgili propaganda eylemlerinden ve siyasi mesajlardan kategorik olarak kaçınmasını beklemektedir” ifadeleri kullanıldı.

Söz konusu iddiaların ardından Bulgaristan’ın Ankara Büyükelçisi Anguel Hristov Tcholakov Türkiye Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı. Türkiye, Bulgaristan’ın iç işlerine karışılması yönündeki tüm iddiaları reddetti.

Türkiye Rusya Federasyonu Bulgaristan