Dünyada Çin’in ara buluculuk rolü artıyor: G-7 liderlerinden Pekin’e kritik Ukrayna çağrısı!

Geçtiğimiz mart ayında İran ve Suudi Arabistan, 7 yıl aradan sonra Çin’in ara buluculuğunda diplomatik ilişkilerini yeniden tesis etme kararı aldı.

Tahran-Riyad ilişkilerini normalleştirmek için 6 Mart'ta Çin'in başkenti Pekin'de Çinli yetkililerin aracılığıyla müzakerelere başlayan İran ve Suudi Arabistanlı üst düzey güvenlik yetkilileri anlaşmaya vardı.

İran ile Suudi Arabistan'ın 7 yıl aradan sonra diplomatik ilişkileri yeniden başlatması yönündeki tarihi anlaşmaya ara buluculuk eden Pekin yönetimi, nisan ayında ise bu kez Filistin ve İsrail için harekete geçti.

Çin Dışişleri Bakanı Qin Gang, Çin’in İsrail ve Filistin arasındaki barış görüşmelerinin yeniden başlaması konusunda ara buluculuk yapmaya hazır olduğunu söyledi.

Çin Dışişleri Bakanı Qin Gang, İsrail ve Filistinli mevkidaşlarıyla görüşme gerçekleştirerek iki ülke arasındaki barış görüşmelerinin yeniden başlatılması için ara buluculuk teklifinde bulundu.

İHA’nın aktardığına göre; Bakan Gang, İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen ile görüşmesinde Çin'in, İsrail ile Filistin arasındaki mevcut gerilimden endişe duyduğunu, şu anki önceliğin durumun kontrol altına alınması ve şiddetin artmasının, hatta kontrolden çıkmasının önlenmesi olduğunu söyledi. 

Tüm tarafların sükuneti koruması, provokatif söz ve eylemlere son vermesi gerektiğini söyleyen Qin Gang, anlaşmazlıktan temel çıkış yolunun barış görüşmelerinin yeniden başlatılması ve "iki devletli çözüm" yolunun uygulanması olduğunu vurguladı.

Dışişleri Bakanı Gang, “Doğru olanı yapmak için hiçbir vakit geç değildir” dedi.

İran ve Suudi Arabistan arasındaki diplomatik ilişkiler yeniden başlıyorDünya

İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen ise görüşmede, İsrail-Filistin ihtilafının çözümünü desteklemede istekli olduğu için Çin’e teşekkür etti.

Eli Cohen, İsrail'in mevcut durumu istikrara kavuşturmada kararlı olduğunu ancak sorunun kısa vadede çözülmesinin mümkün olmadığını söyledi.

Cohen, İsrail'in Çin'in nüfuzuna ve İran'ın nükleer meselesine büyük önem verdiğini, Çin'den olumlu bir rol oynamasını beklediğini söyledi. 

ÇİN, RUSYA-UKRAYNA SAVAŞINDA BARIŞA ARACILIK ETMEYE ÇALIŞIYOR

Çin, Rusya-Ukrayna savaşında da ara buluculuk görevi üstlenmek istiyor. Pekin yönetimi Rusya-Ukrayna savaşının yıl dönümünde, "Ukrayna krizinin siyasi çözümü" için önerilerini içeren "tutum belgesi" yayımladı.

Çin’in çözüme dair izlenmesini önerdiği genel ilke ve esaslara yer verilen 12 maddelik belgede; ülkelerin egemenliklerine saygı gösterilmesi, meşru güvenlik kaygılarının dikkate alınması, askeri bloklaşmadan kaçınılması ve gerginliklerin aşamalı olarak azaltılarak ateşkesin sağlanması gerektiği belirtildi.   

Çin dış politikada sağlam adımlar atıyor: ABD’nin nüfuzu azalıyorAnaliz

Rusya Dışişleri Bakanlığı, Çin'in Ukrayna'daki çatışmanın çözümüne yönelik önerilerini memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, hedeflerine siyasi ve diplomatik yollarla ulaşma fikrine açık olduğunu açıkladı. Ancak ABD ve AB, Çin’in önerilerine kuşkuyla yaklaştı. 

Pekin’in çözüme dair yaptığı öneriler, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırganlığının sonuçları açısından seçici ve yetersiz olmakla suçlandı.

26 Nisan’da ise Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Ukraynalı mevkidaşı Volodimir Zelenski ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi.

Xi görüşmede, ülkesinin Rusya-Ukrayna Savaşı'nda siyasi çözüme ulaşılabilmesi için ara bulucu rolü üstleneceğinin işaretini verdi.

Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre; Xi Jinping görüşmede, diyalog ve müzakerelerin sorunun çözümü için tek geçerli yol olduğunu vurgulayarak, "Akılcı fikirler ve sesler yükselişteyken fırsatı değerlendirmek ve krizin siyasi çözümü için elverişli koşulları oluşturmak önem taşıyor" dedi.

Çin'in Ukrayna krizinde daima barışın yanında olduğunu, temel tutum olarak barış görüşmelerini teşvik ettiğini söyleyen Xi, Çin'in, krizin siyasi çözümü için görüşmeler yürütmek üzere Avrasya İşlerinden Sorumlu Özel Temsilcisi Li Hui'yi Ukrayna ve diğer ülkelere göndereceğini belirtti. 

Xi, özel temsilci ve heyetinin, "tüm taraflarla derin iletişimde bulunacağını" kaydetti. 

Çin lideri, Rusya-Ukrayna savaşının başlamasından bu yana Zelenski ile ilk kez görüşürken ara buluculuk önerisi, Pekin'in Ukrayna krizinin siyasi çözümü için daha etkin rol oynayabileceğine dair işaretleri ilk kez somutlaştırdı.

Xi Jinping, Ukrayna krizini Pekin’in çıkarmadığını, çatışmanın tarafı da olmadığını vurgulayarak Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyinin daimi üyesi ve sorumluluk sahibi bir büyük ülke olarak yangına körükle gitmeyeceğini, durumu kendi çıkarına kullanmaya çalışmayacağını ancak seyirci de kalamayacağını dile getirdi.

AA’nın aktardığına göre, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, Xi ile görüşmesinin ardından Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Devlet Başkanı Xi ile uzun ve anlamlı bir telefon görüşmesi gerçekleştirdim. İnanıyorum ki bu görüşme Çin'in Ukrayna'ya büyükelçi atamasıyla birlikte ikili ilişkilerimize yeni bir güç katacak" ifadelerini kullandı.

Zelenski, Xi ile "Ukrayna için adil ve istikrarlı barışın tesis edilmesi amacıyla olası etkileşim yollarını" ele aldıklarını belirterek, “Kimse Ukrayna halkı kadar barışı istemiyor. Kendi topraklarımızdayız ve vazgeçilmez meşru müdafaa hakkını kullanarak geleceğimiz için mücadele ediyoruz. Barışın uluslararası hukuk ilkelerine ve BM Şartı'na saygıya dayalı adil ve sürdürülebilir olması gerekiyor. Toprak tavizleriyle barış olamaz. Ukrayna'nın toprak bütünlüğü 1991'deki sınırlar içinde yeniden sağlanmalıdır” dedi.

Geçtiğimiz günlerde de Çin’in Avrasya Özel Temsilcisi Li Hui, Ukrayna’yı ziyaret ederek Volodimir Zelenski ile görüştü.

Çin’in Avrasya Özel Temsilcisi Li Hui, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba ve diğer yetkililerle bir araya geldi.

DHA’nın aktardığına göre, Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Avrasya Özel Temsilcisi Li’nin Ukrayna-Rusya savaşında barışın sağlanması kapsamındaki önerilerine yer verildi. 

Açıklamada, “Krizi çözmek için her derde deva bir ilaç yoktur. Tüm taraflar çalışmaya kendilerinden başlamalı, karşılıklı güven tesis etmeli ve savaşın sona erdirilmesi ve barış görüşmeleri için gerekli koşulları yaratmalıdır” denildi.

Bakanlığın açıklamasında,“Ukrayna Krizine Siyasi Çözüm Konusundaki Tutumu belgesi temelinde Çin, uluslararası toplumu Ukrayna krizinin çözümü için en büyük ortak paydayı oluşturmaya teşvik etmeye ve savaşı durdurmak, ateşkesi sağlamak ve barışı mümkün olan en kısa sürede yeniden tesis etmek için kendi çabalarını göstermeye hazırdır” ifadeleri yer aldı. 

G-7 LİDERLERİNDEN ÇİN’E ÇAĞRI

Japonya'da düzenlenen G-7 Zirvesi'nde bir araya gelen liderler ise Çin'e kalıcı bir barışı desteklemesi ve Ukrayna'daki savaşı bitirmesi için Rusya'ya baskı uygulaması çağrısında bulundu.

Liderler tarafından cumartesi günü yayımlanan ortak bildiride, Pekin ile "yapıcı ve istikrarlı ilişkiler" arayışında olunduğu vurgulanarak, "Çin ile samimi bir şekilde temas kurmanın ve endişelerimizi doğrudan Çin'e ifade etmenin önemini kabul ediyoruz" denildi. 

3 Günlük G-7 Zirvesi Japonya'da başladıDünya

Bildiride, "Çin'e Ukrayna'daki askeri saldırılarını durdurması ve Ukrayna'daki birliklerini derhal, tamamen ve koşulsuz bir şekilde çekmesi için Rusya'ya karşı baskı uygulaması çağrısı yapıyoruz" ifadeleri kullanıldı. 

Liderler bildiride, "Çin'i toprak bütünlüğüne ve Birlemiş Milletler Anlaşması'nın ilke ve amaçlarına dayalı kapsamlı, adil ve kalıcı bir barışı desteklemeye teşvik ediyoruz” değerlendirmesinde bulundu.

Çin’in hem Rusya hem de Ukrayna ile diyalog içerisinde olması ara buluculuk rolü için zemin yaratıyor. Çin ilerleyen günlerde Rusya üzerindeki etkisini kullanabilir. Ukrayna’da ise Çin’in etkisi nispeten daha sınırlı.

Çin savaşın başından bu yana barış çağrısında bulunuyor ancak NATO doğuya doğru genişleyerek Rusya'yı tehdit etmeye devam ediyor. Bu durum ise Rusya ile sınırsız ortaklık ilan eden Çin için oldukça önemli.

Pekin'in Moskova ile yakın bağları olması, Çin'in Rusya-Ukrayna savaşında üstlendiği ara buluculuk rolüne gölge düşürüyor. Ancak Xi Jinping ilerleyen zamanda Kiev’e bir ziyaret gerçekleştirebilir.

Jinping, Vladimir Putin ile Volodimir Zelenski arasında bir orta yol bulmak maksadıyla üçlü ya da Emmanuel Macron, Olaf Scholz gibi liderlerin katılımıyla daha kapsamlı bir lider zirvesi önerisinde bulunabilir.

AB ülkeleri Ukrayna'ya yardımlarını keserlerse ve savaşın sona ermesinden yana tavır alırlarsa Pekin'in üstleneceği ara buluculuk rolü bir sonuca varabilir.

Moskova, savaşın en kanlı şekliyle cereyan ettiği Bakhmut'u ele geçirdiğini açıkladıDünya