Cumhurbaşkanı Erdoğan, Putin ile görüşmek üzere Rusya’ya gidiyor
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 5 Ağustos’ta Soçi’de bir araya gelmesi bekleniyor. Peki, İki lider arasında hangi konular ele alınacak? Türkiye-Rusya ilişkilerini önümüzdeki dönemde neler bekliyor?
Türkiye ile Rusya arasında son yıllarda askeri, siyasi, ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştiği görülüyor. Ankara hükümetinin Moskova’dan S-400 hava savunma sistemlerini satın alması, iki ülke ilişkilerini farklı bir boyuta taşıdı. Türkiye’nin Rusya’dan aldığı S-400 füzeleri, NATO ve ABD ile ilişkilerini olumsuz etkiledi. Ancak kendisine yönelik tüm tepkilere, itirazlara, eleştirilere ve uygulanan yaptırımlara rağmen Ankara hükümeti, Rusya ile askeri alanda iş birliğini sürdürdü.
2016 yılına dek Ankara-Moskova hattında gerilimin tırmanmasına neden olan konulardan biri de Suriye’deki savaş olmuştu. Türkiye’nin, kendi hava sahasını ihlal ettiği gerekçesiyle Rusya’nın savaş uçağını düşürmesi, iki ülke arasındaki tansiyonu yükseltmişti. Ancak 2017’de başlayan Astana süreciyle birlikte Türkiye ve Rusya, Suriye’deki sorunların çözümü için ortak zemin bulma arayışı içerisine girdi.
Türkiye, İran ve Rusya’nın birlikte yürüttüğü Astana ve Soçi süreciyle birlikte Suriye’nin birçok noktasında çatışmaların azaldığı görüldü. Başta İdlib olmak üzere Suriye’nin kuzeybatısında bulunan bölgelerde tansiyon düştü.
Ankara ile Moskova; turizm, enerji ve ticari alanlarda da iş birliğini her geçen gün güçlendirdi. İki ülke; Kafkasya’daki Dağlık Karabağ Savaşı, Afganistan’da iktidarın yeniden Taliban’a geçişi, Libya’daki siyasi süreç ve Doğu Akdeniz’de yaşananlar konusunda da sık sık diyalog kurdu.
UKRAYNA SAVAŞININ ARDINDAN TÜRKİYE-RUSYA İLİŞKİLERİ
Rusya, 24 Şubat’ta Ukrayna’yı işgale başladı. Başta ABD ve Batı ülkeleri olmak üzere birçok ülkeden Moskova hükümetine tepki geldi. Ukrayna savaşının hemen ardından uluslararası alanda Rusya’ya yönelik yaptırımlar başladı. Söz konusu yaptırımlar, Rus para birimi rublenin büyük değer kaybetmesini beraberinde getirdi. İlk günlerde Ukrayna’da birçok noktayı ele geçiren Rus ordusu, daha sonrasında Ukrayna ordusunun etkili bir direnişi ile karşı karşıya kaldı.
Ankara hükümeti ise savaşın başladığı gün Rusya’nın saldırılarını reddettiğini ve bu işgalin kabul edilemez olduğunu açıkladı. Ancak Batı ülkelerinden farklı olarak Türkiye, Rusya’ya yönelik yaptırımlara katılmadı. Rusya ile ekonomik, askeri ve siyasi ilişkilerini sürdüren Ankara hükümeti, özellikle turizm ve enerji alanında iş birliğini daha da güçlendirdi.
Rusya-Ukrayna savaşında ara buluculuk rolü üstlenen Ankara hükümeti, her iki tarafla da sık sık diplomatik temas sürdü. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ile sık sık telefonda görüşen Cumhurbaşkanı Erdoğan, iki taraf arasındaki savaşın sonlanması için yoğun çalışmalarda bulundu.
Moskova ile Kiev arasındaki savaşın başlamasının ardından iki ülkenin dışişleri bakanları ilk kez Antalya’da bir araya geldi. Belarus’ta başlayan Rusya ve Ukrayna heyetleri arasındaki müzakereler, daha sonrasında İstanbul’a taşındı.
Türkiye’nin Ukrayna krizinde üstlendiği ara bulucuk rolü tüm dünya ülkeleri tarafından memnuniyetle karşılandı. ABD, İngiltere, Fransa, İtalya ve Almanya gibi ülkelerden; Türkiye’nin Ukrayna krizinde oynadığı rol ile ilgili olumlu açıklamalar geldi.
Geçtiğimiz haftalarda ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, İran’ın başkenti Tahran’da bir araya geldi. Üçlü zirvede, başta Suriye olmak üzere Ukrayna savaşı, enerji krizi, tahıl sorunu gibi konular ele alındı. Cumhurbaşkanı Erdoğan buradaki konuşmasında, Suriye’nin kuzeyindeki PYD/PKK varlığının bölgedeki tüm ülkeleri olumsuz etkilediğine ve bu gruplara karşı mücadelede birlikte hareket edilmesi gerektiğine dikkat çekti.
En son olarak ise geçtiğimiz günlerde Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Birleşmiş Milletler (BM) arasında İstanbul’da tahıl krizinin çözümü için anlaşma imzalandı. Ukrayna limanlarından aylardır hareket edemeyen milyonlarca ton tahıl nedeniyle dünya ülkeleri oldukça endişeliydi. Ankara hükümetinin oynadığı ara buluculuk rolü ile birlikte sorun çözüldü ve gemiler Ukrayna’dan hareket etmeye başladı. Söz konusu anlaşmanın ardından ABD ve Çin’in yanı sıra birçok ülkeden olumlu tepkiler geldi.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN SOÇİ’YE GİDİYOR
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 5 Ağustos’ta Rusya’nın Soçi kentinde bir araya gelecek. İki lider arasındaki görüşmede, başta Suriye ve Ukrayna olmak üzere birçok meselenin ele alınması bekleniyor.
Konu hakkında açıklamalarda bulunan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, iki liderin Türkiye ile Rusya arasındaki ikili iş birliğini ele alacaklarını dile getirdi. Pekov, iki liderin, ekonomiden bölgesel sorunlara çok sayıda konuyu istişare edeceğini belirtti.
Kremlin Sözcüsü, “Görüşme ayrıca Suriye ve Ukrayna konuları, tahıl sevkiyatı için kurulan mekanizmanın etkinliği konusunda karşılıklı güncel bilgilerin paylaşılması ve uluslararası ilişkiler konusunda fikir alışverişi yapmak için de iyi bir fırsat” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Soçi ziyaretinin ardından iki ülke arasındaki ilişkilerin farklı bir boyuta taşınması bekleniyor. Türkiye’nin, Ukrayna krizinde ara buluculuk rolünü sürdürmesi ve tahıl sorunun kalıcı çözümü için çalışmalarını sürdürmesi öngörülüyor.