İspanya’da Anayasa Mahkemesi'nin kararları demokrasi tartışmalarını başlattı
İspanya Anayasa Mahkemesi, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ile kendi üyelerinin seçiminde değişiklik yapmak isteyen sol koalisyon hükümetinin yasa tasarısını, Senato’daki oylamadan önce askıya aldı. Anayasa Mahkemesinin aldığı bu karar İspanya'da devlet kurumları arasında krize neden oldu. İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, ülke tarihinde ilk defa parlamento sürecindeki bir yasa tasarısını bloke eden Anayasa Mahkemesi’ni eleştirdi. Ülkede hukuk devleti ve demokrasi tartışmaları başladı.
İspanya’da ülkenin iki büyük siyasi partisinin (İktidardaki Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) ve muhalefetteki sağ görüşlü Halk Partisi(PP)) anlaşamamasından dolayı görev süreleri dolmuş Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyeleri dört yıldır yenilenemiyor.
İspanya Anayasa Mahkemesi, 19 Aralık’ta beşe karşı altı oyla aldığı kararla, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ile Anayasa Mahkemesi üyelerinin seçiminde değişiklik öngören ve mecliste kabul edildikten sonra 22 Aralık'ta Senato'da oylanması planlanan yasa tasarısını askıya aldı.
Anayasa Mahkemesinini çok kısa sürede toplanıp beşe karşı altı oyla aldığı ve parlamentodaki oylama süreci sona ermeyen bir yasa tasarısını bloke etmesinden dolayı ilk olan karar, devlet kurumları arasında krize neden oldu.
İspanya’daki azınlık sol koalisyon hükümetinin 15 Aralık’ta mecliste onaylattığı Anayasa Mahkemesi ile Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyelerinin seçiminde değişiklik öngören yasa tasarısı, sağcı partilerin itirazını görüşmeyi oylayarak kabul eden Anayasa Mahkemesinin kararıyla askıya alındı. Böylece 22 Aralık’ta Senato’da yapılması gereken oylama durduruldu.
Muhalefetteki sağ görüşlü Halk Partisi ve aşırı sağcı Vox partilerinin itiraz başvurusunun görüşülmesini kabul eden Anayasa Mahkemesi, bu kararıyla ilk kez bir yasa tasarısını parlamentoda oylanmadan bloke etti.
Anayasa Mahkemesi hükümetteki Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) ve Unidas Podemos partilerinin sunduğu, Anayasa Mahkemesinin iki üyesinin (biri mahkeme başkanı) görev süreleri dolmalarından dolayı bu kararı alma yetkileri olmadığı gerekçesiyle oylama dışında tutulmaları talebini reddetti.
Anayasa Mahkemesinin 10 saatten fazla süren toplantısı sonrasında aldığı bu karar İspanyol basını tarafından “tarihi” ve “siyasi deprem” olarak yorumlandı.
ANAYASA MAHKEMESİNİN KARARINA ELEŞTİRİlLER ARTIYOR
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, ülke tarihinde ilk defa parlamento sürecindeki bir yasa tasarısını bloke eden ve devletin yasama, yürütme, yargı organlarının çalışmasında krize yol açan Anayasa Mahkemesi’nin kararını eleştiriyor.
Başbakan Pedro Sanchez, “Gerek ülkemizde gerekse Avrupa'da geçmişte emsali görülmemiş Anayasa Mahkemesi'nin kararı ciddi bir olaydır" diyerek karara tepki gösteriyor.
Pedro Sanchez, Anayasa Mahkemesinin kararının arkasında muhalefetteki sağ görüşlü Halk Partisinin (PP) olduğunu savunuyor.
Sanchez, “yürütme, yargı ve Anayasa Mahkemesi üzerindeki haksız” ablukaya son vermek için gerekli önlemleri alacaklarını söyleyerek vatandaşlara “sakin olun” çağrısında bulunuyor.
İspanya Başbakanı, "Avrupa'nın en büyük demokrasilerinden biri olan İspanya'nın bu zor duruma aşacak mekanizmalara sahip olduğunu" söylüyor.
Azınlık sol koalisyon hükümetinin ortaklar ise PP’yi iktidarda da muhalefette de ülkenin kontrolünü elinde tutmaya çalışmak, Anayasa Mahkemesinin muhafazakar üyelerini etkileyerek, meclisin ve halkın iradesini yok saymak ve İspanya demokrasisine diktatör Franco dönemindekine benzer zararlar vermekle suçluyor.
İspanya’da meclis ve senato başkanları da Anayasa Mahkemesi’nin kararını “ülkenin üç erkinini (yasama, yürütme ve yargı) gayri meşrulaştırma girişimi” olarak değerlendiriyor.
Meclis lideri Meritxell Batet ve Senato lideri Ander Gil yaptıkları açıklamada, “ülke demokrasi sisteminin telafisi sıkıntı olan ve geçmişte emsali görülmemiş bir ziyana uğratıldığını” savunarak, Anayasa Mahkemesini eleştiriyor.
Senato lideri Gil, İspanya’nın 44 yıllık demokrasi tarihinde parlamentoların asla yasama yetkisinden yoksun edilmediğini söylüyor.
Ana muhalefetteki Halk Partisi (PP) ise Anayasa Mahkemesinin kararını “zafer” ve “demokrasinin daha da güçlenmesi” olarak değerlendirirken, çok sağcı Vox partisinin başkanı Santiago Abascal “hemen çabucak kazanılmış bir şey yok zira Sanchez (Başbakan Pedro Sanchez) Anayasa Mahkemesinin sonucunu görmezden gelme kabiliyetine sahip” diyor.
Anayasa Mahkemesinin kararıyla İspanya demokrasisinin güçlendiğini savunan PP lideri Alberto Nunez Feijoo ise tepkilere rağmen İspanya'yı ve kurumları korkusuz, tavizsiz ölçülü ve mantıklı bir şekilde savunmaya devam edeceklerini belirtiyor.
Söz konusu yasa tasarısı Anayasa Mahkemesi son sonucunu verene kadar askıda kalacak.