İspanya erken seçime gidiyor: Başbakan Pedro Sanchez yerel seçimleri kaybetti

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, 28 Mayıs’ta yapılan yerel seçimlerde aldığı yenilginin ve muhalefetteki sağ partilerin güçlenmesinin ardından aralık ayında gerçekleştirilmesi gereken genel seçimlerin 23 Temmuz’a alındığını duyurdu. Peki, Pedro Sanchez genel seçimleri kazanabilir mi?

30/05/2023 07:00 Güncelleme: 10/06/2024 14:25

İspanya halkı, 28 Mayıs’ta yerel seçimler için sandık başına gitti. Ülkede 35,1 milyon seçmenin kayıtlı olduğu, 12 özerk yönetim parlamentosunun ve 8 bin 131 belediye meclisinin üyelerinin belirlendiği yerel seçimlerden, mevcut durumda ülkede muhalefette olan sağ görüşlü partiler güçlenerek çıktı.

Euronews’in aktardığına göre; ana muhalefetteki sağ görüşlü Halk Partisi (PP) yüzde 31,5; koalisyon hükümetinin büyük ortağı Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) yüzde 28,11; muhalefetteki aşırı sağcı Vox Partisi yüzde 7,18 oy aldı.

2019’daki son yerel seçimlerde Sosyalist İşçi Partisi yüzde 29,26; Halk Partisi yüzde 22,23; Vox Partisi ise yüzde 2,9 oy almıştı.

İspanya'daki üçüncü siyasi güç olan ve oyunu en yüksek oranda artıran aşırı sağcı Vox Partisinin lideri Santiago Abascal, seçim sonuçlarına ilişkin yaptığı açıklamada, "sosyalizm, komünizm ve onların ayrılıkçı ve terörist ortaklarına alternatif inşa etmek için Vox'un kesinlikle gerekli bir alternatif olduğunu" savundu.

İspanya’da 2019 yılı sonunda yapılan son genel seçimlerin ardından 2020 Ocak ayında PSOE ve aşırı sol görüşlü Unidas Podemos arasında ülke demokrasi tarihindeki ilk koalisyon hükümeti kurulmuştu.

Bu nedenle de pazar günü gerçekleştirilen yerel seçimlerin ülkenin yeni siyasi yapısına ışık tutacağı öngörülüyordu.

İSPANYA ERKEN GENEL SEÇİME GİDİYOR

İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, ülkede sağ blok partilerinin yerel ve bölgesel seçimlerde güçlenmesinin ardından erken genel seçim kararı aldı.

Yerel seçimlerin sonuçlarını kabul ettiğini ve erken seçime gitmenin gerekli olduğunu belirten Başbakan Sanchez, “Sonuçları kabul ediyorum ve buna bir cevap vermenin gerekli olduğuna inanıyorum. En iyisi ülkenin siyasi gidişatını belirlemek için İspanyolların sözü almasıdır" dedi.

El Pais’in aktardığına göre; Sanchez'in acil bir kabine toplantısının ardından parlamentoyu feshetmesi ve daha sonra erken genel seçim kararını yasal olarak onaylaması bekleniyor.

PEDRO SANCHEZ SEÇİMLERİ KAZANABİLİR Mİ?

Parlamenter monarşi ile yönetilen İspanya’da Halk Partisi'nin eski lideri ve dönemin Başbakanı Mariano Rajoy, Haziran 2018'de parlamentoda düzenlenen güvenoyu yoklamasından başarıyla çıkamamıştı.

Halk Partisi'nin yolsuzluk skandalı ile sarsılması yüzünden iktidarı son bulurken, Sosyalist Parti'nin lideri Pedro Sanchez, bir azınlık hükümeti kurarak Başbakan olmuştu.

350 koltuklu parlamentoda sadece 84 milletvekili bulunan Sanchez, Podemos, Bask ve Katalan milliyetçisi partilerin desteğiyle başa geçmişti.

Ancak Şubat 2019'da Bask ve Katalan partilerin bütçesine onay vermemesi üzerine ortaya çıkan siyasi karmaşayı sona erdirmek ve elini güçlendirmek isteyen Pedro Sanchez, 29 Nisan'da erken seçimlerin düzenlenmesi kararını almıştı.

Nisan 2019’da düzenlenen seçimleri, Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) kazandı, ancak ülkeyi yönetecek meclisteki çoğunluğu elde edemedi. Seçimlerden birinci parti çıkan ancak meclis çoğunluğunu elde edemeyen Sosyalist İşçi Partisi'nin lideri ve Başbakan Pedro Sanchez, koalisyon için açık kapı bıraktı.

Ülkede son 4 yılda üçüncü kez yapılan genel seçimlerin sonuçlarında ne sol ne de sağ blok gelecek 4 yılda ülkeyi yönetecek çoğunluğu yakalayamadı, bu sonuç da “mevcut siyasi belirsizliğin devamı” olarak görüldü.

Ancak seçim kampanyasında özerkliği kaldırıp yeniden tekçi ve merkezi bir yönetim vadeden göçmen karşıtı aşırı sağcı Vox Partisi, oyların yüzde 10,3’ünü alarak 24 milletvekili çıkardı. Böylelikle İspanya’da ilk kez bir ırkçı parti parlamentoda temsil edilme hakkı kazandı. Bu durum, sağcılar açısından bir zafer olarak yorumlandı.

İspanya'da 28 Nisan'da yapılan erken genel seçimlerin ardından siyasi partilerin hükümet kurmakta anlaşamaması üzerine 10 Kasım'da bir kez daha genel seçime gidildi.

İspanya'da yapılan erken genel seçimlerde Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) ilk sırada yer aldı ancak tek başına iktidara gelecek çoğunluğu yine sağlayamadı. Aşırı sağ görüşlü Vox Partisi ise oylarını iki kat artırdı.

Bir önceki seçimlere nazaran mecliste 3 milletvekilini ve senatodaki çoğunluğunu kaybeden PSOE'nin lideri Sanchez, meclisteki tüm siyasi partilere "istikrarlı bir hükümet için destek verin" çağrısı yaptı.

"Bu kez hükümet ya kurulacak ya kurulacak" diyen Pero Sanchez, siyasi rakiplerine "sorumlu hareket edip, azınlık hükümetinin önünü açmaları" yönünde çağrıda bulundu.

İspanya’da hükümet başkanı seçimi için birinci oylamada mutlak çoğunluğun elde edilmesi (toplam 350 sandalyenin 176’sı) başarılamadığı taktirde ikinci oylamada “evet” oyunun “hayır” oyundan fazla olması gerek.

Evrensel’in aktardığına göre; PSOE, 5 Ocak 2020’de yapılan birinci oylamada mutlak çoğunluğu sağlayamadı ancak 7 Ocak 2020’de basit çoğunluğu elde edebildi.

PSOE ile sol sosyal demokrat Unidas Podemos’un milletvekili toplamı 155 (PSOE 120, Unidas Podemos 35). Ancak bu sayıyla diğer partilerden biraz desteğe ya da en azından “çekimser oy” kullanılmasına gereksinim vardı. 7 Ocak’ta bu sağlandı ve Pedro Sanchez başbakan seçildi.

Ülkede, 254 gün süren hükümetsizlik 8 siyasi partinin dış desteğiyle giderildi ve Pedro Sanchez başbakanlığında sol koalisyon hükümeti kuruldu.

İspanya'nın demokrasi tarihinde kurulan ilk koalisyon hükümetinin başbakanı olan Sosyalist İşçi Partisi (PSOE) lideri Pedro Sanchez, 8 Ocak 2020 tarihinde yemin ederek göreve başladı.

Sanchez hükümeti; koranavirüs salgını, La Palma yanardağı patlaması, Filomena kar fırtınası, Rusya-Ukrayna savaşından kaynaklanan bir dizi ekonomik sorun ve ülkede yaşanan Anayasa Mahkemesi krizi ile mücadele etti.

Ancak Pedro Sanchez hükümeti anketlerde düşük yüzdeler alıyor. Muhalefetteki sağ partiler ise hükümeti eleştirmeye hız kesmeden devam ediyor.

Sosyalist İşçi Partisi’nin (PSOE) ise koalisyon ortaklarıyla yaşadığı anlaşmazlıklar bir türlü çözüme kavuşturulamıyor.

Kamuoyunda, “sadece evet evettir” sloganıyla tanınan, sözlü ve açık rıza olmayan cinsel ilişkiyi tecavüz sayan yasal değişiklik bazı teknik eksiklikler nedeniyle bu suçtan hüküm giyen mahkumların serbest kalmasına ya da ceza indirimi almasına neden oldu. Bu durum ise PSOE’nin ortağı aşırı sol görüşlü Unidas Podemus’u öfkelendirdi.

Sosyalist İşçi Partisi söz konusu eksikliği gidermek için çalışma başlatsa da ortağı Unidas Podemus’u ikna edemiyor.

İspanya’da gerçekleştirilmesi planlanan erken genel seçimlerde PSOE seçimi yine önde tamamlayabilir. Ancak bu sefer koalisyon hükümeti kurmak Pedro Sanchez için eskisinden daha zor olacak.

İspanya’da aşırı sağ ise yükselişe geçmiş durumda. Seçimlerde Katalanların özerkliğinin özellikle kaldırılması için kampanyalar yürüten aşırı sağcılar, "bayrak, milli marş ve krallık tacı" gibi ulusal sembollerin güçlü bir şekilde korunmasını savunarak seçmeni kendisine çekiyor.

Sağcı partiler, ülkeye yönelik göçün durdurulması için kampanyalar yürütüyor. Bu durum, erken genel seçimlerde olumlu karşılık bulabilir. Aşırı sağcı partiler parlamentoda çoğunluk sağlayabilir.

Sosyalizm