İsrail kara harekâtı vurgusu yaparken Hizbullah savaş planları kuruyor

İsrail-Hamas savaşının Orta Doğu’ya yayılma ihtimali geçerliliğini korurken küresel endişeye sebep olmaya devam ediyor. Lübnan Hizbullahı’nın aksiyonları savaşın Lübnan’a taşması yönünde bir tehdit doğururken ülke halkı çaresiz bir bekleyiş içinde.

26/10/2023 19:00 Güncelleme: 05/05/2024 18:31

İsrail, Hamas ile savaşmaya devam ederken Hamas’ın en şiddetli destekçilerinden olan Lübnan Hizbullahı da İsrail ordusuyla küçük çaplı çatışmalara girmeye devam ediyor.

Bu çatışmaların büyüyerek Lübnan’a taşması ciddi bir olasılık olarak değerlendiriliyor. Lübnan yetkilileri, Hizbullah üzerinde bir kontrolleri olmadığını hatırlatırken ABD, Lübnan’ın çatışmaya çekilmesini engellemek için ülkeye ve halkına desteğini dile getiriyor.

Tel Aviv de Hamas’a ek olarak Hizbullah ile çatışmaya girmeyi hedeflemiyor ancak durumun bunu gerektirmesi hâlinde kuzeyde bir cephede savaşmaktan çekinmeyeceğini de belirtiyor.

İsrail Devlet Başkanı Yitzhak Herzog, 24 Ekim’de Fransız mevkidaşı Macron ile düzenlediği bir ortak basın toplantısında, “Hizbullah ateşle oynuyor. Kuzey sınırlarımızda bir çatışma aramadığımızı açıkça ifade etmek istiyorum fakat eğer Hizbullah bizi bir savaşa sürüklerse bunun bedelini Lübnan’ın ödeyeceği aşikârdır” açıklamasında bulundu.

Ancak Hizbullah’ın sınırdaki gerilimin düşürülmesine yönelik bir adım atmayı değerlendirdiğine yönelik herhangi bir emare yok. Reuters’ın Herzog’un açıklamalarının ertesi günü yayımladığı bir haberde, Hamas ile Hizbullah yetkililerinin görüşerek “direnişin gerçek bir zafer kazanması için ittifaklarının ne yapması gerektiğini” tartıştığı aktarıldı.

ENDİŞE BÜYÜYOR

Savaşın Orta Doğu’ya yayılması kuvvetli bir ihtimal teşkil ediyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin gibi dünya liderleri, küresel bir etki bırakacak bu savaşın yayılmaması ve barışın tesis edilmesinin gerekliliğini belirten açıklamalarda bulundu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu hafta düzenlenen AK Parti grup toplantısında yaptığı konuşmada, “7 Ekim’den bu yana krizin daha fazla büyümemesi için elimizden gelen gayreti gösterdik, gösteriyoruz … Gazze’de masumlar ölmeye devam ettikçe, yapılan hiçbir siyasi şov barış getirmeyecektir. İsrail yönetiminden ve toplumundan istediğimiz milletimizin duygusunu zedeleyecek tavırlardan uzak durması ve barış çağrımıza kulak vermesidir” ifadeleriyle konuya değindi.

Reuters’ta yer alan bir habere göre, Vladimir Putin ise dini liderlerle yaptığı bir görüşmede Filistin’in durumuna değindi. Rus Devlet Başkanı, “Bugün birincil görevimiz vahşeti ve şiddeti durdurmaktır. Aksi takdirde, krizin daha da tırmanması vahim ve son derece tehlikeli ve yıkıcı sonuçlara gebedir. Bu sonuçlar sadece Orta Doğu bölgesi için değil, Orta Doğu sınırlarının çok ötesine taşabilir” dedi.

Analistler de devlet liderleriyle benzer görüşleri paylaştı.

Notre Dame Üniversitesi’nde tarih ve barış çalışmaları profesörü Asher Kaufman, The Conversation’da yayımlanan bir makalesinde Hizbullah’ın savaşa girmesinin Lübnan’ı tümüyle savaşa çekeceğini belirtti.

Rania Abouzeid, The New Yorker’da “The Simmering Lebanese Front in Israel’s War” başlığıyla yayımlanan yazısında, Lübnan’ın Ayta ash-Shab kasabasında katıldığı bir barbeküde Hizbullah üyelerinin de bulunduğunu ve bu üyelerin kuzeyden cephe açılmasını istediğini aktardı.

İngiliz gazetesi The Telegraph’tan alıntı yapan Sırp yayın kanalı B92, Hizbullah içindeki yüksek rütbeli komandoların İsrail’e karşı “topyekûn savaş” başlatma düşüncesi olduğunu bildirdi.

Örgüt üyeleri bir saldırı gerçekleştirme düşüncesinde olsa da Radio France’ta Géopolitique adıyla gerçekleştirilen podcast programının 12 Ekim’de yayımlanan bölümünde konuşan Pierre Haski, Hizbullah’ın beklenen saldırısı için gerekli iznin İran’dan verilmesi gerektiğini belirtti.

KUZEY CEPHESİ SORUNSALI

İkinci bir cephe açılması olasılığı, İsrail Savunma Kuvvetleri’nin (İSK) birden fazla cephede savaşmaya gücünün yetip yetmeyeceğine ilişkin soruların yükselmesine de neden oldu.

Bu durumla ilgili üç görüş öne çıkıyor: Bunlardan ilki İsrail’in hâlihazırda birden fazla cephede çarpışıyor olduğunu öne sürüyor; ikincisi İSK’nin ikinci bir cephede çarpışamayacağını belirtiyor; üçüncüsü ise İsrail ordusunun çoklu cephede savaşmayı kaldırabileceğini öneriyor.

Boston Globe’dan Mike Damiano ilk görüşü savunanlardan. Damiano’ya göre İsrail güncel olarak iki cephede çatışıyor. Bu cepheler, kuzeyde Hizbullah ve Gazze’de Hamas olarak beliriyor. Damiano, yazısında, çatışmaların sertleşmesi durumunda ABD’nin de savaşa çekilebileceğine ilişkin endişelerini belirtiyor.

Reuters’ın aktardığına göre, İsrail ordusu iki cephede savaşabileceğini öne sürüyor. İSK Sözcüsü Amiral Daniel Hagari, 15 Ekim’de yaptığı açıklamada ordunun iki cephede savaşmaya hazır olduğunu söylemişti.

Fakat The Telegraph’tan James Rothwell ve Roland Oliphant, İsrail’in iki cephede savaşmakta zorlanacağını ifade ediyor. Rothwell ve Oliphant, Kuzey İsrail'in savunulmasının şiddetli ve kanlı olacağını, İSK’nin ABD desteğiyle bile olsa Gazze'nin işgali ve kuzeyin savunmasını aynı anda yürütmekte zorlanacağına değiniyor.

İsrail Filistin Lübnan