İsrail'de aşırı sağcı koalisyon hükümeti dış politikayı değiştiriyor

21 Aralık 2022 tarihinde Likud Partisi’nin lideri Benjamin Netanyahu, yapılan koalisyon görüşmeleri sonrası yeni hükümeti kurduğunu açıkladı. Koalisyon, "İsrail'in tarihindeki en sağcı hükümet" olarak nitelendirildi. Yeniden başbakanlık görevine gelen Netanyahu, ülkesinin dış politikada değişikliğe gideceğini, dünyanın talepleri karşısında “baş eğmeyeceklerini” açıkladı. Peki Netanyahu’nun hükümeti ile neler değişti?

İsrail’de yapılan genel seçimleri ilk sırada tamamlayan Likud Partisi’nin lideri Benjamin Netanyahu, çekişmeli koalisyon görüşmeleri sonrası “Hükümeti kurmayı başardığını” açıklamıştı.

Koalisyon, "İsrail'in tarihindeki en sağcı hükümet" olarak nitelendirilmişti.

Yeni hükümet, lideri bir zamanlar Arap karşıtı ırkçılıkla suçlanan bir siyasi oluşum da dahil aşırı sağcı partilerden oluşuyordu.

Netanyahu'nun koalisyon ortakları, İsrail-Filistin sorununda ortak başkentleri Kudüs olan ve Batı Şeria'da bağımsız bir Filistin devleti öngören uluslararası destekli barış formülünü reddediyordu.

Koalisyon partilerinden Otzma Yehudit (Yahudi Gücü) partisi lideri Itamar Ben-Gvir, Arap karşıtı açıklamalarıyla tanınıyor ve İsrailli güvenlik güçlerinin Batı Şeria'da olası tehditler karşısında ne zaman ateş açabileceğine ilişkin kuralların gevşetilmesini talep ediyordu.

Daha önce "ırkçılığa tahrik" ve "bir terör örgütünü desteklemek" suçlarından yargılanıp hüküm giyen Itamar Ben-Gvir’e kurulan yeni hükümette Ulusal Güvenlik Bakanlığı verildi.

Aşırı sağcı Dini Siyonizm Partisi Lideri Smotrich ise Maliye Bakanlığının yanı sıra yasa dışı Yahudi yerleşimlerinin bulunduğu işgal altındaki Batı Şeria'daki konularda otorite elde etti. 

Netanyahu'nun Likud Partisi de Savunma, Adalet, Dışişleri bakanlıkları da dahil turizm, kültür-spor, çevre koruma, ulaştırma, tarım, eğitim gibi toplam 18 bakanlık aldı.

Ergin Yıldızoğlu’nun Cumhuriyet Gazetesi'ndeki “Din ve devlet üzerine” başlıklı yazısına göre, 120 üyeli mecliste 64 temsilciye dayanan Netanyahu hükümetinin 32 temsilcisi, faşist partilerden geliyordu. 

Koalisyon ortağı faşist partilerin, İsrail toplumunu dinci-ırkçı temelde yeniden şekillendirmeyi, Filistin devleti olasılığını yok etmeyi, tüm Filistin topraklarını ilhak ederek Yahudi yerleşimcilere açmayı amaçladıkları belirtilmişti.

Ayrıca Koalisyon ortaklarının Netanyahu’nun rüşvet, dolandırıcılık ve güveni kötüye kullanma suçlamalarıyla devam eden davasını sona erdirebilecek yasal reformlar önerdiği söylenmişti. 

NETANYAHU: “ARTIK BAŞ EĞMEYECEĞİZ”

İsrail’de yeniden başbakanlık görevine gelen Benjamin Netanyahu, ülkesinin dış politikada değişikliğe gideceğini, dünyanın talepleri karşısında “baş eğmeyeceklerini” açıkladı.

Betar Siyonist hareketi tarafından Kudüs’te düzenlenen konferansta konuşan Netanyahu, ülkesinin artık dünyanın talepleri karşısında “baş eğmeyeceğini” belirterek, "Dünyada sesimiz duyulacak. Uluslararası toplumun buyruklarına boyun eğmek yerine, İsrail devleti ve İsrail toprağındaki çıkarlarımızı gururla savunacağız" ifadelerini kullandı.

9 Ocak’ta ise İsrail’in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, kamuda Filistin bayrağı asılmasının yasaklanması için polise talimat verdiğini açıkladı.

Sosyal medya hesabından açıklamalarda bulunan Ben-Gvir, “Bugün polise, herhangi bir Filistin bayrağının veya terör örgütüyle özdeşleşen veya İsrail Devleti’ne karşı tahrik eden herhangi bir bayrağın dalgalanmasının yasaklanması talimatını verdim” diye belirtti.

Ben-Givir işgal altındaki Kudüs kentinde yer alan radikal Yahudi yerleşimcilere karşı "ayrımcılığın" olduğunu öne sürerek, 3 Ocak’ta polis eşliğinde Mescid-i Aksa’ya baskın düzenlemişti.

YENİ HÜKÜMETİN İLK İCRAATI İŞGAL YASASINI GEÇİRMEK OLDU

Haziran 2022’de ceza kanunun işgal altındaki Batı Şeria’da yaşayan İsrail vatandaşı yerleşimciler için uygulanmasını sağlayan olağanüstü halin temmuz sonrasına uzatılmasına ilişkin yasa tasarısı, Meclis’ten geçmeyerek İsrail hükümetinin düşmesine neden olmuştu. 

Ancak İsrail’de Netanyahu öncülüğünde kurulan yeni hükümetin Meclis’teki ilk icraatı, işgal yasasını geçirmek oldu. 

Batı Şeria’da yaşayan İsrailli yerleşimciler için ceza kanunu uygulama süresini uzatan işgal yasa tasarısı Meclis Komisyonu’ndan geçti.

AA’da yer alan habere göre, Meclis’ten yapılan yazılı açıklamada 120 milletvekilinden 58'inin yasa tasarısını onayladığı, 13'ünün aleyhte oy kullandığı bildirildi.

İsrail Adalet Bakanı Yariv Levin, Meclis oturumunda yasa tasarısını sunarken, "Bu yasaya 24. Meclisi feshetme yasası diyebilirsiniz. Bu, hükümetin sunduğu ilk yasadır" ifadelerini kullandı.

Arap Milletvekili Ayide Tuma Süleyman, yasa ile Filistin topraklarında işgalin devamlılığını sağlama ve işgal altındaki topraklarda bir sömürge rejimi kurmanın hedeflendiğini söylüyor.

Batı Şeria’da yürürlükte olan “Yahudi yerleşimci yasası”, bölgedeki yahudi yerleşimcilere İsrail vatandaşı muamelesi yapılmasına izin veriyor.

Yerleşimci yasası, Batı Şeria'da yaşayan İsrailli yerleşimcilerin, aynı bölgedeki Filistinlilerin aksine İsrail askeri mahkemeleri yerine sivil mahkemelerde yargılanması, sosyal güvenlik sisteminden faydalanması gibi ayrıcalıkları sağlayan olağanüstü halin düzenli olarak 5 yılda bir uzatılmasını öngörüyor.

Tasarı ikinci ve üçüncü oylama için Meclis’teki Dışişleri ve Güvenlik Komisyonu’na yönlendirilecek. 

Ancak Filistin Dışişleri Bakanlığı, yerleşimci yasa tasarısının, işgal altındaki Batı Şeria’nın “sessiz ve kademeli ilhakını” meşrulaştırdığı konusunda İsrail’i uyardı.

Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada tasarının, uluslararası hukukun ve Cenevre Sözleşmesi’nin açık bir ihlali olduğu vurgulandı.