ABD, Rusya ve Çin karşısında savunma harcamalarını artırıyor…
Daha önce Temsilciler Meclisi’nden geçen ve 2022 mali yılı savunma harcamalarını içeren Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası (NDAA), ABD Senatosu tarafından onaylandı. Peki, Joe Biden’ın onayına gönderilen NDAA’da neler var?
ABD’nin savunma bütçesi, son dönemde Kongrede büyük tartışmalara neden olmuştu. Söz konusu savunma bütçesi, Kongrenin iki kanadının üzerinde anlaşma sağladığı son haliyle Temsilciler Meclisi’nin ardından Senato’da da oylandı.
Senato Genel Kurulu’nda 89 kişi NDAA için ‘evet’ oyu kullanırken, 10 kişi ise ise söz konusu tasarıya ‘hayır’ dedi. Senato’da kabul edilen tasarı, nihai onay için Başkan Biden’a gönderildi. Söz konusu tasarıda; ABD Savunma Bakanlığı’na (Pentagon) 740 milyar dolar bütçe ayrılıyor. 27.8 milyar dolar Enerji Bakanlığı bünyesinde bulunan savunma harcamaları için ayrılırken, 0.4 milyar dolar ise diğer savunma harcamaları için ayrılmış durumda.
İlk önce Temsilciler Meclisi, daha sonrasında ise Senato Genel Kurulu’nda onaylanan ve Başkan Biden’ın masasına gönderilen NDAA bütçesi toplamda 768.2 milyar dolar değerinde.
NDAA’DA NELER BULUNUYOR?
Söz konusu tasarı; ordudaki cinsel taciz, aşırıcılık ve ırkçılıkla mücadele konusunda birçok madde içeriyor. Ayrıca NDAA’da, askeri personel maaşlarına yüzde 2.7 oranında zam yapılması planlanıyor.
Tasarı kapsamında, ABD ordusundan emekli olduktan sonra bir kişinin Savunma Bakanı olması için geçmesi gereken süre yedi yıldan 10 yıla çıkartılıyor. Ayrıca genel sekreter olunması için ise emekliliğin üzerinden geçmesi gereken süre beş yıl değil, yedi yıl oluyor.
NDAA kapsamında, Ukrayna’ya yıllık yapılan askeri yardım miktarı 250 milyon dolardan 300 milyon dolara çıkartılıyor. Söz konusu tasarıda Baltık ülkelerine 100 milyon dolarlık askeri destek verilmesi şartı koşulurken, Rusya’yı hedef alan Avrupa Caydırıcılık İnisiyatifi’ne dört milyar dolar kaynak sağlanması öngörülüyor.
Tasarı kapsamında, Çin’e karşı Pasifik Caydırıcılık İnisiyatif’ine 7.1 milyar dolar değerinde kaynak ayrılıyor. Ayrıca NDAA kapsamında, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde üretilen ürünlerin Pentagon tarafından alınması yasaklanıyor.
NDAA, Çin’in askeri adımlarının yakından takip edilmesini öngörmekle birlikte, Tayvan ile gerekli savunma iş birliğinin sürmesini ve 'Tayvan ordusunun modern kalmasının sağlanmasını’ istiyor.
NDAA, Washington hükümetinin Afganistan’dan çekilmesinin ardından ABD ordusunun bu ülkede yürüttüğü 20 yıllık savaşın incelenmesini talep ediyor. Buna göre, NDAA, bağımsız Afganistan Savaş Komitesi’nin kurulmasını öngörüyor.
New Jersey Senatörü ve Senato Dış ilişkiler Komitesi Başkanı Bob Menendez, NDAA’ya ek tasarılar sunmuştu. Buna göre, Türkiye’nin silahlı insansız hava aracı (SİHA) programını yakından takip etme ve Azerbaycan’a yapılan yardımların kesilmesini önleyen muafiyetin kaldırılmasına ilişkin tasarılar da NDAA kapsamına girmiş durumda.
NDAA’ya eklenen bir diğer tasarı ise Florida Senatörü Cumhuriyetçi Marco Rubio tarafından sunulan ‘ABD-Yunanistan Savunma ve Parlamentolar Arası Ortaklık Yasası’ başlıklı tasarı oldu. Söz konusu tasarı; Yunanistan’ın askeri modernizasyonuna tam destek verilmesi, yeni ABD askeri ekipmanlarının satışının onaylanması ve hızlandırılması, GKRY-Yunanistan-İsrail-ABD iş birliğinin genişletilmesi gibi maddeleri içeriyor.
Tasarıda bulunan maddelerden bir diğeri ise Yunanistan’ın ABD’den F-35 savaş uçağı tedarik etmesi durumunda ABD Başkanı’nın tedarik ve teslim süreci hızlandırma yetkisinin bulunması.
Söz konusu tasarıda, Irak güvenlik güçleri ile birlikte Suriye’deki DSG’ye de destek verilmesinin devam edilmesi öneriliyor. Ayrıca ABD Başkanı Biden’ın Suriye’ye yönelik kapsamlı bir strateji oluşturması isteniyor.
NDAA NE ANLAMA GELİYOR?
ABD, Joe Biden’ın göreve gelmesinin ardından Rusya ve Çin ile daha yoğun bir rekabete girişti. Biden, başkanlık koltuğuna oturur oturmaz yeni dönemde Rusya ve Çin ile mücadeleye öncelik verileceğini söyledi. Biden’ın Orta Doğu’da Afganistan ve Irak gibi ülkelerden çekilmesi, Orta Asya’da yeni ittifaklar kurması, AB ve NATO gibi kurumlarla ilişkilerini güçlendirmeye çalışması ve İran ile nükleer müzakerelere geri dönmesi de; ABD’nin yeni dönemde tüm politikasını Pekin ve Moskova ile mücadele üzerine şekillendirdiğini gözler önüne serdi.
NDAA, ABD’nin 2022 yılında Rusya ve Çin ile siyasi, askeri ve ekonomik alanlarda rekabetin artacağını gösteriyor. Çin’in ekonomik atılımının devam etmesi ve Rusya’nın yeniden Doğu Avrupa, Karadeniz, Doğu Akdeniz ve Kuzey Afrika gibi bölgelerde nüfuzunu artırması üzerine ABD; savunma alanında Pekin ve Moskova’ya karşı harcamalarını artırma yoluna gidiyor.
Washington hükümeti, bir süredir Yunanistan’ın Dedeağaç, Selanik ve Girit gibi şehirlerinde askeri varlığını artırıyor. Birçok siyasi uzman tarafından ABD’nin buradaki faaliyetleri, Rusya’yı çevreleme ve sıkıştırma hamlesi olarak değerlendiriliyor. Yunanistan ile sık sık askeri tatbikatlar gerçekleştiren ABD, Atina ile imzalamış olduğu savunma iş birliği anlaşmaları sayesinde bölgeye yönelik askeri sevkiyatına devam ediyor. NDAA’da, Yunanistan’a verilen desteğin vurgulanması dikkat çekiyor. İlerleyen dönemde Washington ile Atina arasında askeri ve ekonomik iş birliğinin daha da güçlenmesi bekleniyor. Ancak bu duruma Ankara ve Moskova’nın tepkisiz kalması mümkün görünmüyor.
NDAA kapsamında, Türkiye’nin tüm tepkilerine rağmen ABD’nin Suriye’de terör örgütü PKK/PYD’ye desteğe devam etmesi dikkat çekiyor. ABD, Suriye’nin kuzeyinde yeni askeri üsler inşa ederek bölgedeki nüfuzunu her geçen gün güçlendiriyor. ABD’nin Suriye’nin kuzeyinde terör örgütüne verdiği desteği sürdürmesi, ilerleyen dönemde Ankara-Washington gerilimin yeniden tırmanması riskini beraberinde taşıyor.