Kosova Avrupa Birliği üyeliği için reformlar üzerinde çalışıyor

Kosova, 14 Aralık 2022’de, Avrupa Birliği’ne üyelik başvuru dilekçesini imzaladı. 15 Aralık'ta da Kosova Başbakanı Albin Kurti, ülkesinin AB’ye üyelik başvurusunu Çekya dönem başkanlığına teslim etti. 12 Ocakta’ ise Başbakan Kurti, ülkesinin Avrupa Birliği üyeliği yolunda reformlar üzerinde çalışmaya devam edeceklerini açıkladı. Peki, Kosova’nın AB’ye katılım sürecinin önünde ne gibi engeller bulunuyor?

Kosova 15 Eylül 2022 tarihinde Avrupa Birliği’ne (AB) tam üyelik için başvuracaklarını açıklamıştı.

Kosova Dışişleri Bakanı Donika Gervalla-Schwarz, “Bu sene başvuracağız. Ayrıca uluslararası ortaklarımıza da bu yıl başvuru yapmayı hedeflediğimizi söyledik. AB adaylığı statüsünden yararlanmak istiyoruz” diye konuşmuştu.

Kosovalı liderler, 14 Aralık 2022 tarihinde ise Avrupa Birliği’ne üyelik başvuru dilekçesini imzalamıştı. Başkent Pristine’de Cumhurbaşkanlığı’nda düzenlenen törende, başvuru dilekçesi Cumhurbaşkanı, Meclis Başkanı ve Başbakan tarafından imzalanmıştı.

"Ülkemiz için yeni ve tarihi bir dönem" diyen Başbakan Albin Kurti, AB’ye üyelik başvuru dilekçesinin AB Konseyi dönem başkanlığını yürüten Çekya’ya teslim edileceğini söylemişti.

15 Aralık 2022’de de Kosova Başbakanı Albin Kurti, ülkesinin Avrupa Birliği’ne (AB) üyelik başvurusunu Çekya dönem başkanlığına teslim etti.

Çekya’nın başkenti Prag'da hükümet binasında düzenlenen törende, Kurti üyelik başvurusunu Çekya'nın AB Bakanı Mikulas Bek'e sundu.

Başbakan Albin Kurti, "Kosova'nın, AB'nin temel değerleri olan özgürlük, demokrasi, insan hakları, eşitlik ve hukukun üstünlüğüne olan değişmez bağlılığını (AB'ye) üyelik başvurusunda bulunarak yeniden teyit etmek için Prag'a geldik" ifadelerini kullandı.

AB Bakanı Mikulas Bek de Kosova'nın AB üyelik sürecini destekleyeceklerini belirterek "Kosova'nın bugüne kadar elde ettiği başarıları takdir ediyoruz. Dönem başkanlığımızın önceliklerinden birini yerine getiriyoruz çünkü son 6 ayda Batı Balkanlar ile ilgili konulara olağanüstü önem verdik" diye konuştu.

KURTİ: “REFORMLAR ÜZERİNDE ÇALIŞMAYI SÜRDÜRECEĞİZ”

12 Ocak’ta Kosova Başbakanı Albin Kurti, ülkesinin Avrupa Birliği üyeliği yolunda reformlar üzerinde çalışmaya devam edeceklerini söyledi.

Kosova Başbakanı Albin Kurti, Viyana’da Avusturya Başbakanı Karl Nehammer ile yaptığı görüşmenin ardından ortak basın toplantısında konuştu.

Albin Kurti, Kosova’nın bir ay önce Avrupa Birliği (AB) üyeliği için müracaat ettiğini anımsatarak, "AB üyeliği yolunda reformlar üzerinde çalışmayı sürdüreceğiz” dedi.

AB’ye tam uyumu hedeflediklerini belirten Başbakan Kurti, "Hızlı bir süreçte, arka kapıdan değil, ülkemizde halkla birlikte AB’yi inşa ederek" ifadelerini kullandı.

Albin Kurti, Sırbistan ile Kosova arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi konusunda Almanya ve Fransa’nın desteklediği AB planını “müzakere için iyi bir temel” olarak nitelendirdi. Başbakan ayrıca Avrupa Konseyine de üye olmak istediklerini söyledi.

KOSOVA’NIN BAĞIMSIZLIĞI TANINMIYOR

Kosova 2008’de tek taraflı olarak Sırbistan’dan bağımsızlığını ilan etti. Ancak Sırbistan, Kosova’nın kendi toprakları olduğunu savunuyor. 

Sırbistan ile Kosova arasında 1998-1999 yılları arasında şiddetli bir savaş yaşanmıştı. Kosova'daki savaş, NATO güçlerinin 1999 yılında hala Yugoslavya olarak anılan Sırbistan ve Karadağ'ı bombalamasıyla son bulmuştu. 2004’te ise çatışmalar yeniden şiddetlenmiş yüzlerce kişi yaralanmıştı.

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi çatışmalara müdahele etmeye çalışsa da Konsey’de daimi üye ve veto hakkı olan Rusya tarafından engellenmişti.

Kosova 2008 yılında da batılı ülkelerin desteğiyle Sırbistan'dan ayrılarak bağımsızlığını ilan etti. 

Ancak Kosova'nın bağımsızlığı Sırbistan, Rusya ve Çin gibi ülkeler tarafından kabul edilmedi. Sırbistan'ın uluslararası arenadaki en büyük destekçisi Rusya'nın engellemesi ile Kosova, BM üyesi bile olamıyor. 

Belirli aralıklarla karşı karşıya gelen Sırbistan ve Kosova, AB ara buluculuğunda 2011'de başlatılan Belgrad-Priştine Diyalog Süreci kapsamında ilişkilerin normalleşmesi ve nihayetinde iki ülkenin birbirini tanıması için ortak yol bulmaya çalışıyor.

Sırbistan, 2 Aralık 2009 tarihinde Avrupa Birliği’ne üyelik başvurusunda bulunmuştu. AB’nin olumlu görüş vermesi üzerine Sırbistan, 1 Mart 2012 tarihinde adaylık statüsü kazanmıştı.

Kosova’nın bağımsızlığı ise beş AB ülkesi (İspanya, Romanya, Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Slovakya) tarafından tanınmıyor. 

Ancak AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Rusya-Ukrayna arasında başlayan savaşla birlikte Batı Balkan ülkelerini mümkün olan en hızlı bir şekilde AB’ye yakınlaştırmak istediklerini söylüyor. 

AB kendi güvenliğini garanti altına almak için Batı Balkan ülkeleri arasında yaşanan anlaşmazlıkların giderilmesini istiyor.

NATO’nun Kosova Gücü (KFOR) Kosova-Sırbistan savaşından sonra 1999’da Kosova’da barışın ve istikrarın korunması amacıyla BM Güvenlik Konseyi kararıyla kurulmuştu.

Kosova Başbakanı Albin Kurti, ülkesindeki NATO askeri varlığının artırılmasını talep ediyor. 

Başbakan Kurti, "NATO Barış Gücü KFOR'daki asker sayısının artırılması savunma alanındaki çabalarımızı destekleyecektir" değerlendirmesini yapıyor. Bu durum ise Sırbistan ile Kosova arasındaki gerilimin daha da artmasına neden oluyor. Avrupa Birliği de Batı Balkan ülkelerine “aranızdaki anlaşmazlıkları çözün” çağrısı yapıyor.

Sırbistan ile Kosova arasındaki anlaşmazlığa çözüm bulunması çağrısında bulunan Almanya Başbakanı Olaf Scholz da; Almanya, Fransa ve AB’nin bunun mümkün olması için aktif bir şekilde çalıştığını belirtiyor.

Kosova'nın önce AB ülkeleri tarafından tanınması ardından da Sırbistan ile yaşadığı sorunlara bir çözüm bulması gerekiyor. Ancak bu durum kısa vadede olacak bir iş değil.